|
RAMAZON SIRLARI
|
|
| OSIYO | Date: Yakshanba, 31-Iyul-2011, 05:40 | Message # 31 |
 Peshqadam
Group: Ishonchli
Messages: 7140
Status:  | Шунингдек, нафл ва муайян назр ҳам тўғри бўлади. Фақатгина охирги ҳолатда бўлмайди.
Яъни, худди Рамазон рўзаси каби нафл ва муайян назр рўзани ҳам шаръий кундузнинг ярмидан аввалги ният ва нафл ҳамда мутлақ рўза нияти ила тутса бўлади. Фақатгина нафл ва муайян назр рўзани бошқа вожиб рўза нияти ила тутиб бўлмайди. Чунки рўза тутувчи ўзига вожиб бўлган нарсани ўзи бекор қила олмайди. 
|
| |
| |
| OSIYO | Date: Yakshanba, 31-Iyul-2011, 05:40 | Message # 32 |
|
Peshqadam
Group: Ishonchli
Messages: 7140
Status: | Қазо, каффорот ва мутлақ назр рўзалар учун кечаси таъйин қилиб ният қилиш шарт қилинган.
Чунки мазкур турлардаги рўзалар учун ажратилган таъйинли вақт йўқ. Шунинг учун уларнинг бошланиш вақтини таъйин қилиш вожиб бўлади. Нафл рўза учун ке-часи ният қилиш шарт эмас. Бунга қуйидаги ҳадис далилдир: Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади: «Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам бир куни олдимга кириб: «Ҳузурингизда бирор нарса борми?» дедилар.
«Йўқ», дедик.
«Ундоқ бўлса, мен рўзадорман», дедилар». Бешовларидан фақат Бухорий ривоят қилмаган.
|
| |
| |
| OSIYO | Date: Yakshanba, 31-Iyul-2011, 05:41 | Message # 33 |
|
Peshqadam
Group: Ishonchli
Messages: 7140
Status: | Шак куни нафл рўза тутмоқ одатда тутиладиган рўзасига тўғри келиб қолганлар ва хос кишилар учун афзалдир. Улардан бошқалар кундузнинг яр-мидан кейин оғизларини очадилар.
Шаъбон ойининг йигирма тўққизинчи куни қечқурун қуёш ботаётганда Рамазоннинг ҳилоли кўринмаса ва ҳаво булутли бўлса, ўттизинчи кун шак куни бўлади. Чунки ўша куннинг Шаъбоннинг ўттизинчи куними ёки Рамазоннинг биринчи куними эканида шак бўлади. Агар ҳаво очиқ бўлса ҳам ой кўринмаса шак бўлмайди.
Бир киши маълум кунларнинг, мисол учун, душанба ва пайшанба кунларининг рўзасини тутишни одат қилган бўлса ва ўша куни шак кунига тўғри келиб қолса, рўзасини Рамазондан бир кун демасдан тутса бўлади. Шунингдек, Шаъбоннинг охирги уч кунини тутса ҳам жоиз. Аммо охирги бир ёки икки кунни алоҳида тутиб бўлмайди.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ саллоллоҳу алайҳи васаллам: «Рамазоннинг бир ёки икки куннинг рўзасини ту-тиб кутиб олманглар. Илло бир кишининг тутиб юрадиган рўзаси бўлса, майли», дедилар». Олти саҳиҳ китобнинг соҳиблари ривоят қилган.
Муфтий ва қози каби хос кишилар ҳам шак кунининг рўзасини тутишлари жоиз.
Рамазондан олдинги куннинг рўзасини тутишга одатланилса, бир кун зиёда тутиш шарт экан деган гумон пайдо бўлиши хавфи бор. Шунинг учун, шак куни шаръий кундузнинг ярими ўтгунча ҳам ўша кун Рамазоннинг биринчи куни эканлиги аён бўлмаса, одатдаги нафл рўзасини тутаётганлар ва муфтий ва қози каби илмли кишилардан бошқалар шаръий кундузнинг ярмидан кейин оғизларини очадилар.
|
| |
| |
| OSIYO | Date: Yakshanba, 31-Iyul-2011, 05:41 | Message # 34 |
|
Peshqadam
Group: Ishonchli
Messages: 7140
Status: | Шак куни Рамазондан бошқа вожиб рўзани ният қилиш макруҳдир.
Агар ўша кун Рамазондан бўлиб чиқса нияти борлиги учун рўзаси тўғри бўлади. Агар ўша кун Шаъбондан бўлиб чиқса, Рамазонни ният қилган бўлса ҳам нафл рўза ўрнига ўтади. Агар оғзини очиб юборса, қазосини тутмайди. Чунки у гумон билан рўза тутгандир.
|
| |
| |
| OSIYO | Date: Yakshanba, 31-Iyul-2011, 05:42 | Message # 35 |
|
Peshqadam
Group: Ishonchli
Messages: 7140
Status: | Агар эртага Рамазон бўлса, рўза тутдим, бўлмаса йўқ деб ният қилса, рўзаси рўза бўлмайди.
Чунки бу ҳолда жазм ила ният қилмаган.
|
| |
| |
| OSIYO | Date: Yakshanba, 31-Iyul-2011, 05:42 | Message # 36 |
|
Peshqadam
Group: Ishonchli
Messages: 7140
Status: | Рамазон рўзаси ва ундан бошқа рўза ниятида тараддудга тушиш макруҳдир. Агар эртасига Рамазонлиги аён бўлса, рўза Рамазон рўзаси ўрнига ўтади. Бўлмаса, нафл бўлади.
Бунда агар эртага Рамазон бўлса, унинг фарз рўзасини ният қилдим. Агар эртага Шаъбон бўлса, нафл рўза ният қилдим деган бўлади.
Энди Рамазон ойининг бошланишини аниқлаш учун янги ой, ҳилол кўришга оид масалаларни баён қилиш бошланади. Маълумки, Рамазондан олдинги Шаъбон ойининг йигирма тўққизинчи куни мусулмонлар янги ойни кўришга ҳаракат қиладилар. Бунинг учун ўша куни қуёш ботиши пайтида унга қараб турилади. Агар ой янгирган бўлса, бир кўриниб ўтади ва эртасига биринчи Рамазон бўлади. Агар янги ой кўринмаса, Шаъбонни ўттиз кунлик қилиб индинига рўза тутиш бошланади. Аммо ойни кўришга боғлиқ бир қанча ҳолатлар бор. Ўшаларнинг баъзилари ҳақида «Мухтасари Виқоя»да келган матнларни ўрганамиз.
|
| |
| |
| OSIYO | Date: Yakshanba, 31-Iyul-2011, 05:43 | Message # 37 |
|
Peshqadam
Group: Ishonchli
Messages: 7140
Status: | Ким рўза тутиш ёки очиш ҳилолини ёлғиз ўзи кўрса ва унинг гапи рад қилинса ҳам рўза тутади.
Бир юртда фақат биргина киши Рамазон киргани ёки чиққанининг аломати бўлган ҳилолни кўрди. Келиб қози ҳузурида гувоҳлик берганда қози гувоҳлигини қабул қилмаса икки ҳолатда ҳам рўза тутади.
|
| |
| |
| OSIYO | Date: Yakshanba, 31-Iyul-2011, 05:43 | Message # 38 |
|
Peshqadam
Group: Ishonchli
Messages: 7140
Status: | Агар тутмаса, қазосини тутади. Унга каффорот вожиб бўлмайди.
Чунки каффорот шубҳа ила собит бўлмайди.
|
| |
| |
| OSIYO | Date: Yakshanba, 31-Iyul-2011, 05:46 | Message # 39 |
|
Peshqadam
Group: Ishonchli
Messages: 7140
Status: | Булутли кунда адолатли бир кишининг агар у қул ёки аёл бўлса ҳам рўзани бошлаш ҳақидаги гувоҳлиги қабул қилинади.
Чунки бу диний хабар бўлиб унинг қабул бўлиши учун фақат адолат шарт бўлади.
|
| |
| |
| OSIYO | Date: Yakshanba, 31-Iyul-2011, 05:46 | Message # 40 |
|
Peshqadam
Group: Ishonchli
Messages: 7140
Status: | Рўзадан чиқиш ҳақидаги гувоҳликка агар кун булутли бўлса, гувоҳликнинг нисоби, лафзи ва адолат шарт бўлади. Даъвода шарт бўлмайди.
Рамазоннинг йигирма тўққизинчи куни рўза тугаганини билиш учун ой кўрилганда кун булутли бўлиб турса гувоҳларнинг сони камида шариатда талаб қилинган икки эр киши ёки бир эр, икки хотин киши бўлиши шарт. Шунингдек, гувоҳлик берувчи киши шаҳодат лафзини ҳам айтмоғи шарт. Бунинг устига гувоҳлик берувчилар адолатли бўлишлари, ҳур, тўҳматчилиги учун дарра урилмаган шахслар бўлиши шарт. Рўзани очиш ҳақидаги гувоҳликка шартларнинг оғир қўйилишининг сабаби бу иш бандаларга манфаат берувчи, оғизларини очишга омил бўлувчи бўлганлигидандир.
Биров ёки бир неча киши ойни кўрмай туриб бугун Рамазон кирган ёки чиққан бўлса керак деган даъвони қилсалар мазкур даъво ўтмайди.
|
| |
| |
| OSIYO | Date: Yakshanba, 31-Iyul-2011, 05:47 | Message # 41 |
|
Peshqadam
Group: Ishonchli
Messages: 7140
Status: | Кун булутсиз бўлса, икки ҳолатда ҳам кўп кишиларнинг гувоҳлиги шартдир.
Яъни, рўзани бошлаш ёки тугатиш ҳақидаги ҳилол кўришда кун булутсиз, очиқ бўлса, кўп сонли кишиларнинг гувоҳлик беришлар шарт. Кўпнинг миқдори қанча деганда баъзилар, бир маҳалла одамлари деса, Абу Юсуф раҳматуллоҳи алайҳи эллик киши деганлар. Умуман раҳбар одам тўлиқ ишонч ҳосил қиладиган даражада кўп одам бўлиши лозим.
|
| |
| |
| OSIYO | Date: Yakshanba, 31-Iyul-2011, 05:47 | Message # 42 |
|
Peshqadam
Group: Ishonchli
Messages: 7140
Status: | Ўттиз кун рўза тутилгандан кейин икки одил кишининг ойни кўрганлик ҳақидаги гувоҳлиги билан оғизни очиш ҳалол бўлади. Бир одил кишининг гувоҳлиги билан эмас.
Бир қавм ҳаво булутли бўлиб тургандан икки адолатли кишининг гувоҳлиги асосида Рамазон рўзасини тутишни бошладилар. Аммо ўттиз кун рўза тутсалар ҳам Шавволнинг ҳилоли кўринмади. Шунда бир адолатли киши мен Шавволнинг ҳилолини кўрдим деб гувоҳлик берса, етмайди. Икки одил киши гувоҳлик берсагина рўзани тугатиб ҳайит қилинади.
Бу маънодаги масалаларда мусулмон оламининг бир тарафида ҳилолнинг кўриш шаръий асосда собит бўлса, бошқа ўлкаларнинг одамлари ҳам унга амал қилишлари лозимлигини жумҳури уламолар таъкидлаганлар.
|
| |
| |
| OSIYO | Date: Yakshanba, 31-Iyul-2011, 05:48 | Message # 43 |
|
Peshqadam
Group: Ishonchli
Messages: 7140
Status: | Қурбон ҳайитини белгилаш ҳам рўзаникига ўхшаш бўлади.
Яъни, қурбон ҳайити ҳилолининг собит бўлиши ҳақидаги ҳукм ҳам худди рўза ҳайит ҳилолининг собит бўлиши кабидир.
|
| |
| |
| OSIYO | Date: Yakshanba, 31-Iyul-2011, 05:48 | Message # 44 |
|
Peshqadam
Group: Ishonchli
Messages: 7140
Status: | РЎЗАНИ БУЗАДИГАН НАРСАЛАР
Рўзанинг бузилиши икки хил бўлади. Биринчиси – қазо ва каффоротни вожиб қиладиган ҳолатлар.
Иккинчиси – фақат қазони вожиб қиладиган ҳолатлар.
|
| |
| |
| OSIYO | Date: Yakshanba, 31-Iyul-2011, 05:48 | Message # 45 |
|
Peshqadam
Group: Ishonchli
Messages: 7140
Status: | ҚАЗО ВА КАФФОРОТ ВОЖИБ БЎЛАДИГАН ҲОЛАТЛАР
Ким жинсий яқинлик қилса ёки унинг икки йўлидан бирига яқинлик қилинса рўзаси бузилади.
Бунда манийнинг нозил бўлиши ёки бўлмаслигининг эътибори йўқ. Эркаклик олатининг бош қисми иккинчи тарафнинг олди ёки орқа йўлига кирса бўлди.
|
| |
| |
