Ukraina Rossiya bilan gaz ta’minoti haqidagi tortishuvni hal qilishga yana bir urinib ko’rmoqchi. Kreml ko’nmasa, aybni o’zidan ko’rsin, deydi Ukraina Bosh vaziri Mikola Azarov.
Rossiya prezidenti Dmitriy Medvedev yaqinda Ukrainani ortiqcha talablar bilan chiqib, evaziga biror narsa taklif qilmayotganlikda ayblagan edi.
Rossiya gaz narxini pasaytirishga rozi, lekin unda Ukraina Rossiya boshliq va Qozog’iston hamda Belarus a’zo boj ittifoqiga kirsin, deydi Medvedev.
Bundan tashqari, deydi u, Ukraina davlat energetik kompaniyasi aksiyalari qisman Rossiyaga sotilishi kerak.
Gazni shu paytgacha asosan Rossiyadan olgan Ukraina bu tobelikda qutulmoqchi va uning hududi orqali Yevropaga uzatiladigan gaz quvurlari ijarasi uchun Rossiyadan ko’proq pul talab qilmoqda.
Belarus prezidenti to’rt siyosiy mahbusni avf etdi
Belarus prezidenti Aleksandr Lukashenko o’tgan yilning dekabrida hukumatga qarshi namoyishlarda qatnashib, qamalgan to’rt faolni avf etgan.
2010-yilning oxirida prezident saylovlarida Lukashenko g’olib, deb e’lon qilingach, mamlakatda namoyishlar boshlangan, biroq birpasda kuch bilan bostirilgan edi.
Xalqaro hamjamiyat saylovni ham, yuzlab odamlar qamalganini ham tanqid qilib chiqqan edi.
Aleksandr Lukashenko Belarusni 1994 yildan beri boshqarib keladi.
Biroq mamlakatdagi iqtisodiy tanazzul va tobora oshib borayotgan aholi noroziligi bois u G’arb bilan murosa qilib, sanksiyalardan qutulishga harakat qilmoqda.
Покистонда ҳукуматпараст қавмларни жазолаш учун 20дан ортиқ ўсмир ўғирлаб кетилган
Покистондаги Толибон ҳаракатига кўра, жангариларга қарши курашаётган ҳукуматпараст қавмларни жазолаш мақсадида 25 нафар ўғил бола ўғирлаб кетилган.
Мамунд қавмидан бўлган ўнлаб ушбу ўсмирлар пайшанба куни Афғонистон билан чегара яқинида жойлашган Бажаур минтақасида сайрга чиққан пайтлари олиб қочилган.
Тутқундагиларни озод қилиш ҳаракатларига ҳозир уларнинг яқинлари ва қабила оқсоқоллари ҳам қўшилишган.
Мамунд қавми аъзолари чегаранинг ҳар икки томонида ҳам истиқомат қилишади.
'Оилалар қайғуда қолган'
Толибон воизи Эҳсонуллоҳ Эҳсоннинг айтишича, ушбу катта сондаги одам ўғирлаш режа асосида амалга оширилган ва жангарилар Рамазон ҳайити таътили пайти ўсмилар табиат қўйнига дам олишга чиқишларини аввалдан билишган.
Воизга кўра, болалар тақдирини Бажаурдаги Толибон кенгаши ҳал қилади.
У ўғирлаб кетилганларнинг аксари ёш болалар эканини рад этган.
Бироқ, жангарилар чангалидан қочишга муваффақ бўлган шоҳидлардан бири Воҳидуллоҳга кўра, ўғирланганларнинг аксари 18 ёшдан кичик бўлишган, улар орасида 10 яшарлари ҳам бор.
Толибонга кўра, улар ўсмирларни қўйиб юбориш эвазига Покистонда ушлаб турилган баъзи аъзоларини озод этишни талаб қилишмоқда. Аммо, бу даъволар Покистон расмийлари тарафидан тасдиқланмаган.
Ўтган бир неча йил асносида Мамунд қавми Покистон ҳарбийлиги билан ҳамкорлик қилиб келади.
Покистон ҳукуматига кўра, ушбу ҳамкорлик ҳудудни Толибон таъсиридан халос қилишга ёрдам берган.
Ҳукумат кўплаб жангарилар чегаранинг нариги томони-Афғонистон шарқидаги Кўнар вилоятида ин қуришгани ва улар ўша ердан туриб Покистон шимоли-ғарбига ҳужумларини амалга оширишларини айтади. BBC
Ўзбеклар Қозоғистон ва Қирғизистон пахтасини тераяпти
Шу кунларда қозоқ фермерлари Сурхондарё, Қашқадарё, Жиззах ва Фарғона водийсига бориб, оммавий равишда ишчиларни Қозоғистонга пахта теримига олиб кетаяптилар. Қозоқ фермерлари, жумладан, Сурхондарёнинг Бандихон туманида уйма-уй юриб, фуқароларни пахта териш учун Қозоғистонга олиб кетаяпти.
Бу ҳақда Озодликка хабар қилган деновлик коллеж талабаси Шавкат мактубида айтилишича, Ўзбекистонга нисбатан кўпроқ ҳақ ваъда қилаётган қозоқ фермерлари сўзига ишониб, сурхондарёликлар оммавий равишда Қозоғистон томон йўл олаяптилар.
Сурхондарёнинг Олтинсой туманидан бўлган Шерзод ака айни пайтда оиласи билан Жанубий Қозоғистоннинг Сариоғоч туманида пахта тераяпти.
Шерзод акага кўра, қозоқ фермерлари пахта териш мавсумига ўзбекистонликларни жалб қилиш механизмини жуда яхши йўлга қўйган.
- Қозоғистоннинг одамлари бориб, Сурхондарёдан олиб келади теримчиларни. Пахтасини тердириб, кейин таможнядан ўтказиб қўяди. Ўзбекистоннинг таможняси - Қоплонбек, Майский бор, Черняевка бор - шу ерлардан ўзбек теримчиларини ўтказиш йўлга қўйилган. Пахтасини тердириб, бир ой терадими, 25 кунми, кейин яна тамножнядан ўтказиб қўяди. Агар "автобусда кетаман" деса, ипподромга, "поездда кетаман" деса, вокзалга олиб бориб қўяди. Ўзбекистондан хотин-қизлар келади, болалар келади, қари одамлар келади. Кўпинча аëллар, ëш қизлар келади, - деди Сариоғочда пахта тераётган олтинсойлик Шерзод ака.
Унинг айтишича, икки йилдирки, икки қизи, ўғли ва келини билан бирга Сариоғочда пахта мавсуми тугагунча пахта теради.
Шерзод аканинг таъкидлашича, оиласидаги 6 киши кунига ўртача 500 килограммдан пахта теради, ҳар пахта мавсумида унинг оиласи 1500 АҚШ долларидан зиёдроқ пул ишлайди.
Шерзод ака оиласи билан маҳаллий ўзбеклардан бирининг уйида ижарада туради. Кўпчилик ўзбекистонликлар эса дала шийпонларига жойлашади. Унга кўра, умумий ётоқхонага айланган бундай жойларда яшаш учун шароитлар умуман йўқ, деса ҳам бўлади. Айрим жойларда иш берувчиларнинг ўзи ўзбек теримчиларини турар-жой ва озиқ-овқат билан таъминлайди. Бундай ҳолатларда эса пахтага тўланадиган ҳақ нисбатан арзон бўлади.
Қибрайлик Ғофуржон ака Озодлик илтимосига кўра ўзбек-қозоқ чегарасида Қозоғистонга пахта теримига кетаётган ўзбекистонликлар билан боғлиқ вазиятни ўргангач, қуйидагиларни айтиб берди:
- “Яллама” деган пост бор. Ундан кейин “ПостГАИ” деган ҳам пост бор. Шунинг нариëқ тарафида бугун бўлаётган воқеа. Фермерлар тайëр бўлиб ўтиришибди. Бу ердан пахта теримига одамлар ўтаяпти. Қозоқ фермерларининг ўзи олиб кетар экан. Бир ойлик учëтга қўйиш, овқат фермерлардан. Бир ойдан кейин олиб келишиб, яна ўзи чегарадан чиқариб қўяркан. Бир ой туриш мумкин экан. Бир килосига 10 тангадан бераëтган экан. Бизларнинг пулда 160 сўм бўлади. Тошкентда 120 сўмдан тўлаëтган экан пахтага. Асосан, сурхондарёлик, қашқадарёлик, жиззахлик ва водийликлар пахта теришга ўтаяпти, - деди Ғофиржон ака.
Жанубий Қозоғистоннинг Сариоғоч туман ҳокимлигининг қишлоқ хўжалиги бўлими ходими Озодлик билан микрофонсиз суҳбатда туман далаларида ўзбекистонликлар пахта тераётганини тасдиқлар экан, бунинг қонунга қарши ҳолат эмаслигини таъкидлади.
Қозоқ матбуоти маълумотига кўра, Жанубий Қозоғистоннинг Мақтаорол туманида ҳам ўзбекистонлик теримчилар бўлиб, улар сони 2500 дан зиёдни ташкил қилади.
Маълум бўлишича, ўзбекистонликлар пахта мавсумида қўшни Қирғизистон пахтасини теришга ҳам кўмаклашар экан.
Бу борада мониторинг ўтказган ўшлик ҳуқуқ фаоли Иззатилла Раҳматуллаевга кўра, ҳар мавсумда юзлаб ўзбекистонликлар Қирғизистонга пахта теримига келади.
- Ягана, пахта терими мавсумида кўпроқ ўзбекистонлик аëллар, болалар бизнинг территорияда пахта теришади. Олинган ҳақи Ўзбекистонникидан анча юқори. Биз тадқиқот олиб борган пайтимизда Қорасув райони далаларида бўлдик. Битта далада 100 га яқин аëл, болалар пахта тераëтган эди. Уларнинг 80 фоизи Ўзбекистон фуқаролари. Бултур, бурунги йилги сезондаги баҳони оладиган бўлсак, 1-1,5 қирғиз сомидан пул тўлашган. Бу дегани ўртача 30 центдан ошиқроқ. Ўзбекистонда арзонроқ тўласа керак. Шунинг учун Ўзбекистон фуқаролари бизнинг территорияга чиқиб, пахта теришади, - деди ўшлик ҳуқуқ фаоли Иззатилла Раҳматиллаев.
Ўзбекистонда пахта теримига яроқли фуқаролар қўшни давлатларнинг пахта хирмонларини тиклашга кўмаклашаётган бир пайтда уларнинг далаларда бўшаб қолган ўрни яна мактаб ўқувчилари ва талабалар билан тўлдирилиши кутилмоқда. ozodlik org
Ўтган июн ойида Деҳлидаги худди шу маҳкама бинолари мажмуи ташқарисида машинага ўрнатилган бомба портлатилган, унда талофатлар берилмаганди.
Сўнгги портлаш бугун маҳаллий вақт билан 10:17ларда юз берган.
Ички ишлар вазири Чидамбарамга кўра, жосуслик хизмати ҳодиса ортида ким турганини аниқлаш учун Деҳли полицияси билан бирга ишлаётгани, аммо ҳозиргача бирон бир хулосага келинмаганини айтган.
Телевизион каналлар тез ёрдам машиналари кўринишидан оғир яраланган одамларни шифохоналарга олиб кетаётганларини кўрсатган.
Россия элчихонаси 2010 йилдан бери 1,5 минг ўзбекистонликка моддий ёрдам кўрсатди.
Тошкетдаги Россия элчихонаси 2010 йилдан бери оғир аҳволда қолган юртдошларига моддий ёрдам кўрсатди. Бу ҳақда ИА REGNUM мухбирига Ўзбекистондаги Россия элчихонаси матбуот хизмати маълум қилди. Суҳбатдошнинг сўзларига қараганда, бу тоифа инсонлар меҳнат фаолиятига яроқсиз, ва ўз-ўзидан ижтимоий кам таъминланган бўладилар. “Улар, биринчи навбатда, Улуғ Ватан уруши ветеранлари, меҳнат фронти да қатнашганлар, ногиронлардир. Бундан ташқари, тезкор моддий ёрдам дегани – пенсияга доим қўшиб бериладиган нарса эмас. Ёки Россия ва Ўзбекистоннинг давлат ва бошқа бир байрамлари муносабати билан қанақадир тўлов ҳам эмас. Ушбу Хориждаги ватандошлар иши бўйича давлат комиссияси (Правительственная комиссия по делам соотечественников за рубежом (ПКДСР)) программасини амалга ошириш учун элчихонага чекланган маблағ ажратилади. Тўлов фақат хусусий аризалар асосида бир борагина амалга оширилади, холос. Ҳозирги кунда унинг ўртача миқдори Ўзбекистон Марказий банкидаги курс бўйича 50 АҚШ долларига тенг”, – деб изоҳлади матбуот хизмати вакили. Унинг айтишича, Элчихона инсонпарварлик комиссияси томонидан ҳар бир аризани алоҳида қаноатлантириш ёки қайтариш ишлари олиб борилади. “2010 йили 900га яқин одам шунақанги моддий ёрдамни олган бўлса, жорий йилнинг бошидан бери эса 600дан ошди. Юқорида қайд этилган программа Ўзбекистонда ижро қилинаётганидан бери бир неча минг ҳамюртларга моддий ёрдам кўрсатилди. Тўғридан -тўғри моддий ёрдам кўрсатилишидан ташқари, ҳамюртларни қўллашнинг бошқа турларини ҳам Элчихона топмоқда. Мана масалан, 2010-2011-йиллар мобайнида 100 ортиқ Улуғ Ватан уруши ветеранлари ва Меҳнат фронти қатнашчилари ўзбек санатория ва курортларига даволанишга юборилди. Россия ҳамкорлиги вакиллиги ҳамда Ўзбекистоннинг рус ва бошқа маданий марказлари билан биргаликда Рус диаспораси учун узлуксиз турли оммавий маданий тадбирлар ўтказилиб келинади. Бундан ташқари, ҳар йили 1000дан ортиқ ҳамюртлар Ўзбекистондаги рус тилида чоп этиладиган газета ва журналларга обуна қилинади”, – деб сўзларини ниҳоялади агентлик суҳбатдоши.
08.09.2011 Россиянинг Ярослав вилоятида самолёт қулаши оқибатида 43 одам ҳалок бўлди. Дастлабки маълумотларга кўра, авиаҳалокат натижасида икки киши тирик қолган. ЯК-42 русумидаги йўловчилар самолёти бортида 8 нафар экипаж аъзоси ва "Локомотив" хоккей клубининг 37 ўйинчиси бўлган.
Самолёт Ярослав яқинидаги "ТУношна" аэродромидан кўтарилиши ҳамон ҳалокатга учраган.
"Локомотив" хоккейчилари 8 сентябр куни Минскда "Динамо" клуби билан бўладиган ўйинга кетаётган бўлган.
Ҳалок бўлганлар орасида "Локомотив" клубида ўйнаётган Чехия, Словакия, Швеция фуқароси бўлган легионерлар ҳам бор.
Интерпол ҳокимиятдан ағдарилган Ливия раҳбари Муаммар Қаддафий, унинг ўғли Сайфул Ислом ва разведка хизмати бошлиғи Абдулла Ас-Сенуссини ҳибсга олиш ҳақида ордер берди.
Халқаро полиция идораси 188та аъзо давлатлар полиция хизматларига Қаддафий, Сайфул Ислом ва Ас-Сенуссини Халқаро жиноятлар суди прокурорлари сўровига мувофиқ қўлга олиб судга жўнатиш ҳақида сўров йўлланганини маълум қилди.
Июн ойида ушбу уч шахсни инсониятга қарши жиноятлар содир этганликда айблаган Халқаро жиноятлар суди уларни қўлга олишга ордер берган эди.
Айни пайтда, Ливияда Ўтиш даври миллий кенгаши Қаддафий тарафдорлари назорат қилаётган сўнгги шаҳарларни ўз тасарруфига олишга уринмоқда.
Суриядаги телеканал орқали пайшанба куни мурожаат қилган Муаммар Қаддафий ўз тарафдорларини исëнчиларга фаол қаршилик кўрсатишга чақирди.
2001 йил, 11 сентябр, Ню Йорк. 09.09.2011 Сарвар Усмон Яна бир неча кундан сўнг Америка тарихига энг қора саҳифа бўлиб кирган улкан фожеа юз берганига 10 йил тўлади. Жаҳон савдо марказининг эгизак биноларига алқаидачилар томонидан қилинган ҳужумдан 3000 дан зиёд киши кўз очиб юмгунча ҳаётдан ажраб қолган эди.
Икки осмонўпар бино вайроналари остида қолганлар орасида нафақат америкаликлар, балки жаҳоннинг кўплаб мамлакатлари, хусусан Ўзбекистон фуқаролари ҳам бор эди.
Машъум сана муносабати билан бугунги ҳамда олдинда турган кунлар давомида ҳавога узатиладиган эшиттиришларимизда шу мавзудаги мақолаларни тинглашингиз мумкин.
11 сентябр воқеаларига бағишланган эшиттиришларнинг бошламаси сифатида Озодликнинг Эркин микрофонига қўнғироқ қилган тингловчиларимиздан тўрт нафари ўртасида ўтказганимиз мухтасар сўровни эътиборингизга ҳавола қилмоқчимиз.
Тингловчиларимизга саволни жуда мавҳум, ўта умумий қилиб бердик: "Бундан 10 йил муқаддам, 11 сентябрда жаҳонда қандай воқеа юз берган эди?" деб сўрадик.
Тўрттала тингловчимизнинг ҳам фожеадан хабари бор экан.
Улардан биринчиси воқеанинг Америкада бўлганини билади, лекин ҳужумни ким амалга оширганини эслолмайди.
- Америкадаги осмонўпар биноларга террористик акт уюштирилган эди. Шу бўлса керакда.
Озодлик: Ким амалга оширган ўша террористик актни?
- Билмадим. Энди сизлар қатори матбуотда эшитганимни эшитганман. Мен ҳам энди қишлоқнинг одами. Қаердан биламан, - дейди биринчи тингловчи.
Иккинчи тингловчимизда 10 йил олдин юз берган фожеа тўғрисида информация сал кўпроқ бўлиб чиқди.
- Америкада бўлган. Мен олий маълумотлиман. Филолог.
Озодлик: Яна қанақа тафсилотларини биласиз ўша воқеанинг?
- Қўшалоқ бинога самолëт келиб урилган, қулаган. Бин Ладен, яна алламбалолар, - дейди иккинчи тингловчи.
Учинчи тингловчи саволимизни эшитгач бироз ўйланди ва бирдан эсига тушди.
- Ҳа, ҳа, 11 сентябр иккита дом қулаган кун-ку.
Озодлик: Қанақа домлар қулаган?
- Эна-бола домлар. Ҳозир аниқ эсимда йўқ, бир юзу неччи этажли домлар қулаган.
Озодлик: Нима учун қулаган?
- Телевизордан кўрганмиз энди ака. Самолëт қулатганми нима қулатгану ака 2001 йил 11 сентябрда, - дейди учинчи тингловчи.
Сўровимизда иштирок этган тўртинчи респондент эса, бундан 10 йил муқаддам амалга оширилган террор ҳужумига ўз баҳосини ҳам берди.
- Бундан 10 йил олдин Усома Бин Ладин бошчилигидаги гуруҳ Америкада теракт содир қилган эди. Тўғри 10 йил олдин шу воқеа бўлган эди.
Озодлик: Ўша воқеа тўғрисида яна нималар биласиз?
- Фақат қўшимча қиладиган нарсамки, ўша ишни қилганларни ва ўша ишни буюртма берганларни инсон деб бўлмайди. Бунга ҳуқуқи йўқ. Бу мумкин эмас. Шуни биламан ака,- дейди тўртинчи тингловчи.
Гулнора Каримованинг Нью-Йоркда бошланган “Модалар ҳафталиги”даги иштироки хатар остида қолди – ҳуқуқ ҳимоячилари босими остида унинг ташкилотчилари уни олий шохсупага чиқармаслик учун баҳона излашмоқда.
Дизайнери Ўзбекистон президентининг тўнғич қизи ва БМТнинг Женевадаги ва Испаниядаги штаб квартирасида мамлакат элчиси бўлган Guliнинг “Баҳор-2012” коллекцияси, Нью Йоркдаги саҳнага қўйилмаслиги мумкин.
Нуфузли ҳуқуқ ҳимояси ташкилоти Human Rights Watch босими остида Нью Йоркдаги “Модалар ҳафталиги” IMG (International Management Group) ширкати Каримова билан тузилган шартноманинг бузилиши эҳтимоли остида ишламоқда.
“Тадбир [тақдимот]нинг бекор этилишига легал имконият қидирмоқда”, - деди New York Post газетасига IMG матбуот котиби.
Тадбир [тақдимот]нинг бекор этилишига легал имконият қидирмоқда" IMG матбуот котиби
Ральф Корен, Кельвин Кляйн, Наим Хан ва бошқалар билан бир қаторда тақдим этиши лозим эди.
Human Rights Watch ташкилотининг ҳуқуқ ҳимоячилари унинг “Модалар ҳафталиги”даги иштирокига йўл қўйиб бўлмайди дея ҳисоблашмоқда.
“Гулнора Каримова, инсон ҳуқуқлари соҳасидаги энг жиддий ноҳақликлари билан танилган ўзбек режимининг асосий фигураларидан бири саналади, - деди Хью Уильямсон, HRW нинг Европа ва Марказий Осиёдаги ижрочи директори. - Бундай шахс “Модалар ҳафталиги” каби Нью Йоркдаги нуфузли бир платформада туришга нолойиқдир.
Каримованинг бу каби тадбирларда иштироки, Уильямсоннинг фикрига кўра, унга ўз шахсий имиджи ва у тақдим қилаётган давлат имиджини оқлашга ёрдам беради. “Бунга йўл қўйиб бўлмайди”, - дея қўшимча қилди у.
Унинг вакили New York Postга берган интервьюсида, IMG Ўзбекистондаги инсон ҳуқуқлари аҳволидан “даҳшатда”, деди. У шунингдек HRW билан “Модалар ҳафталиги” давомида ва ундан кейин ҳам, ўзбек ҳукумдорларига қарши чиқиш ишларида бирга ишлаш истагини билдирди.
Гулнора Каримова - Ўзбекистоннинг Женевадаги ва Испаниядаги БМТ котиби; gulnarakarimova.com қувилиши якка тадбир эса балки бундай тадбирларнинг бошланишидир.
“Биз IMGни у ташкил этаётган “Модалар ҳафталиги”да бирор бир платформани унга [Гулнора Каримовага] бермасликка ундамоқдамиз, - деди Уильямсон.
- Умид қиламизки, бошланаётган кампания қор кўчкиси эффектини бериши, Каримовни кислороддан маҳрум қилиб ҳалқаро платформадан тўсиб қўйиши лозим”.
Агар Каримов коллекциялари тақдимоти бўладига тақдирда, унга келувчи меҳмонларнинг Линкольн марказига норозилик акцияси иштирокчилари орасидан ўтиб бориш лозим бўлади.
International Labour Rights Forum ҳуқуқ ҳимоячилари Каримова тақдимотини, ўзбек пахта плантацияларида қулларча болалар меҳнати акс этган майкуаларни кийию пикет қилишни мўлжаллаган.
Ўзбекистон Халқ ҳаракати аъзолари Ню Йоркда норозилик тадбири ўтказмоқда. 12.09.2011 Guli коллекцияси кўргазмасининг Ню Йорк Мода ҳафталиги дастуридан олиб ташланиши ортидан Ҳюман Райтс Уотч шунга умид қилмоқда. - Бундан кейин Ню Йорк Модалар ҳафталиги каби обрўли тадбирлар шоҳсупасида репрессив ҳукумат манояндаси бўлган дизайнерга ўрин берилмаганидан мамнунмиз, дейди Озодлик билан суҳбатда Ҳюман Райтс Уотч ташкилотининг Европа ва Марказий Осиё бўлими раҳбари Ҳю Уилямсон.
Ўзбекистон президентининг тўнғич қизи ўз коллекциясини Ню Йоркнинг Линколн марказида 15 сентябр куни дизайн оламининг Ралф Лорен, Келвин Клайн, Наим Хан каби номдорлари билан бир қаторда тақдим этишни режалаётган эди.
Аммо Мода ҳафталиги ташкилотчилари Ҳман Райтс Уотч инсон ҳуқуқлари ташкилоти босимлари, Ўзбекистонда пахта йиғим-теримида болалар меҳнатидан фойдаланилишига қарши норозилик намойишлари ҳамда Америка матбуотида босилган бир қатор мақолалар боис Каримова хоним либослари кўргазмасини бекор қилишга мажбур бўлди.
Ню Йорк Модалар ҳафталиги ташкилотчиси бўлган IMG (International Management Group) ширкати вакили Зак Эйкман: "Хавотирга сабаб бир неча масалалар кўтарилгани боис 15 сентябрга белгиланган “Guli” шоусини бекор қилдик", - деб билдирди матбуотга жумладан.
- Болаларни қул қилиб ишлатиш, диссидентларни қийноққа солиш ҳеч қачон безак бўлмаган. Мода ҳафталиги шоҳсупасида репрессив ҳукумат вакилига ўрин берилмагани бу режим учун тўғри мужда йўллайди, деб умид қиламиз”, дейди Ҳюман Райтс Уотч тадқиқотчиси Уилямсон Озодлик билан суҳбатда.
Ҳуқуқ фаоллари ҳамда журналистлар Мода ҳафталиги ташкилотчилари эътиборини Ўзбекистонда президент Ислом Каримов режими остида содир этилаётган жиддий қонунбузарликлар, мамлакатдаги инсон ҳуқуқлари аҳволи, болалар меҳнатидан воз кечилмаётганига қаратишди.
Ҳюман Райтс Уотч ташкилотига кўра, ўзбек қамоқхоналарида бир қанча журналист, ҳуқуқ ва мухолифат фаоли азоб чекмоқда, мунтазам қийноққа солинмоқда.
Ҳар йили икки миллиондан ортиқ бола мактабда ўқиш ўрнига пахта даласига ҳайдалади¸ деб давом этади ташкилот расмийси.
- Гулнора Каримова, инсон ҳуқуқлари энг абгор бўлган ўзбек режимининг асосий намояндаларидан бири ҳисобланади. Бу каби тадбирлар унинг ўзи ва отаси бош бўлган ҳукумат имиджини оқлашга ёрдам беради. Бунга йўл қўйиб бўлмайди, дейди Ҳю Уилямсон.
Ҳюман Райтс Уотч ташкилоти баёнотлари ҳамда газетадаги чиқишлардан ташқари, Ўзбекистон Халқ ҳаракати фаоллари ҳам Мода ҳафталиги ўтаётган Линколн маркази қаршисида намойиш ўтказишди, ню йоркликларга варақалар тарқатишди.
Шиор ва варақаларда "Ўзбек болалари Гулнора Каримовани бойитиш учун қул каби пахта термоқда"¸ " Гулнора сен 4 йил олдин менинг ҳаққимни егансан!" деган мазмундаги ëзувлар бор эди.
Мода ҳафталиги ташкилотчиларидан бири шанба куни намойиш қатнашчилари олдига чиқиб, “Сизлар ғолиб бўлдингизлар, Гулноранинг томошасини бекор қилдик, у қатнашмайдиган бўлди”, деб айтган.
Ўзбекистон президентининг тўнғич қизи сўнгги йилларда дунё аслзодалари давраларида саховатпеша аёл сифатида Шерон Стоун, Элтон Жонс ва ҳатто АҚШ собиқ президенти Билл Клинтон қатнашган давраларда кўзга ташлана бошлаган эди.
Ўтган йили у ўзининг Guli бренди остидаги кийимлари ва тақинчоқлари билан Ню Йоркдаги Модалар ҳафталигида иштирок этган эди.
Ҳюман Райтс Уотч ташкилоти Ню Йоркдаги Мода ҳафталиги ташкилотчилари ва ҳомийларига мактуб йўллаб, токи Ўзбекистонда инсон ҳуқуқлари вазияти яхшиланмас экан¸ Гулнора Каримовани бундан буён ҳам ўз тадбирларига таклиф этмасликни сўради ва бошқа ширкатларни ҳам шунга чақирди.
Икки йил аввал Гулнора Каримовани "Дунёнинг энг ёмон қизлари" рўйхатига киритган "Foreign Policy" журнали “Каримова хоним Европада хушбичим қоматли, саховатпеша аёл сифатида танилган, уни катта давраларда юлдузлар билан бирга кўриш мумкин, ватани Ўзбекистонда эса Каримова хоним қаттол диктатор отасининг вориси бўлишга тиришаётган ва йирик молия орттириш йўлида отасининг мавқеидан фойдаланаётган шахс" экани ҳақида ёзган эди.
Аввалроқ, бу рўйхатга Шимолий Корея раҳбари Ким Чен Ирнинг қизи Ким Жонг Нам, Хитой Президенти Ху Жинтао қизи Ху Найфенг, Бирманинг сўнгги бош вазири Не Виннинг қизи Сандар, Таиланд собиқ бош вазири Таксин Шинаватранинг қизи Пинхонгталар киритилган эди.
Гулнора Каримованинг Guli коллекцияси кўргазмасининг Ню Йоркдаги Мода ҳафталиги дастуридан олиб ташланиши ҳуқуқ ҳимоячиларининг навбатдаги ғалабаси ўлароқ кўрилмоқда.
Бундан олдин Ўзбекистон Президенти Ислом Каримовнинг яна бир қизи Лола Каримова-Тиллаеванинг Rue89 нашри устидан берган шикоят аризаси Париж судида қондирилмаган эди.
Суд президентнинг қизи ва Ўзбекистоннинг ЮНЕСКОдаги вакили Каримовани "диктаторнинг қизи", Ўзбекистон президентини эса "диктатор", деб атаган француз журналисти Огустен Скалберт ўз мақолаларида билдирган фикрларни ҳақиқат деб тан олган эди.
Барак Обаманинг Ўзбекистонга ҳарбий ёрдам бериш режаси норозиликларга етаклаган
Президент Обаманинг Ўзбекистонга ҳарбий ёрдам бериш режаси халқаро инсон ҳуқуқлари гуруҳлари ғазабига сабаб бўлмоқда.
Қатор нуфузли инсон ҳуқуқлари ташкилотлари шу ҳафта АҚШ сенатига мактуб йўллаб, Оқ Уйнинг Ўзбекистонга ҳарбий ёрдам бериш ҳақидаги сўровини рад этишга чақирганлар.
Хабарларга кўра, Президент Обама маъмурияти Афғонистондаги урушда муҳим таъминот йўлига айланаётгган Ўзбекистон билан алоқаларни яхшиламоқчи.
Ҳюман Райтс Уотч ва Халқаро Амнистия дохил 9та халқаро инсон ҳуқуқлари ташкилоти имзо чеккан мактуб АҚШ Сенатининг хорижий амалиётлар тагқўмитаси аъзоси ва республикачиларнинг ташқи сиёсатдаги энг қудратли овозларидан бири сифатида билинган сенатор Линдсей Грэҳем номига йўлланган.
Мактуб муаллифлари "Ўзбекистон ҳукумати фуқаро жамияти фаоллари ва сиёсий мухолифларининг овозини бўғиш, фикр ва дин эркинлигини чеклаш ҳамда оммавий миқёсда болаларнинг мажбурий меҳнатини ташкиллаштиришда давом этаётган бир пайтда" америкалик солиқ тўловчиларнинг пули ҳарбий ёрдам сифатида ўзбек ҳукуматига берилишига қарши эканликларини билдиришган.
Уларга кўра, Ўзбекистоннинг "стратегик ҳамкор", деган мақоми бу мамлакатдаги инсон ҳуқуқларининг аянчли аҳволи борасидаги хавотирларни босиб кетмаслиги керак.
Улар АҚШ Конгрессини Яқин Шарқдаги сўнгги воқеалардан сабоқ чиқаришга ундаганлар. Мактуб муаллифлари Араб давлатларидаги халқ ғалаёнларига қадар ҳам, масалан, Ўзбекистонга қўшни Қирғизистонда халқнинг коррупция ва репрессиялардан норозилиги ҳукуматнинг ағдарилишига олиб келганини эслатишган.
Вашингтон 2002 -2004 йиллар орасида Ислом Каримова ҳукуматига ёрдам бериб келган. Бу кўмак Ўзбекистон АҚШ билан стратегик Ҳамкорлик Битимини имзолаши ортидан бошланган.
Хабарларга кўра, ана шу икки йил давомида Ўзбекистон АҚШдан қарийб ярим миллиард долларга яқин кўмак олган. Аммо 2004 йилда АҚШ Конгресси Ўзбекистон ҳукумати ушбу битимнинг сиёсий эркинликлар ва инсон ҳуқуқларининг аҳволини яхшилашга доир бандини бажармагани важидан мазкур ёрдамни тўхтатган эди.
Ўзбекистондаги инсонлар ҳуқуқларига оид аҳвол ҳали-ҳанўз ижобий тарафга ўзгармаган. Аммо Афғонистондаги хорижий кучлар учун зарур маҳслуотлар ўтадиган Покистондаги таъминот йўли сўнгги йиллар тез-тез исёнкорлар ҳужумларига тутилмоқда.
Шундай вазиятда Ўзбекистондан ўтувчи Термез-Ҳайратон йўли аҳамияти ортмоқда. Аллақачон Шимолий Таъминот йўли, деб аталаётган бу йўлга АҚШ тобора кўпроқ қарам бўлиб бормоқда.
Ўзбекистон Термезни Мозори Шариф билан боғловчи темир йўлнинг илк босқичини барпо этди. Бу эса мазкур йўлакнинг юк олиб ўтиш ҳажмини оширади в ашу асно унинг аҳамияти янада ортади.
Сўнгги бир ой ичида юқоридаги мактуб йўлланган сенатор Линдсей Грэҳем ҳамда Давлат Котиби ўринбосари Роберт Блэйк бошчилигидаги юқори мартабали ҳайъатларнинг Тошкентда Президент Каримов билан сиёсий музокара ва маслаҳатлашувларни ўтказгани буни яна бир марта таъкидлайди.
Болливуд афсонаси Амитабх Баччан Ҳолливудга текинга кинога тушиб бермоқчи Аён бўлишича, Болливуд афсонаси Амитабх Баччан ўзининг Ҳолливуддаги илк дебюти учун бир тийин ҳам олмасликка қарор қилибди.
У Ҳолливуд юлдузларидан Леонардо ди Каприо бош ролни ижро этажак "Буюк Гэтсби" бадиий фильмининг янгича талқинида суратга тушмоқда.
Бутунбошли фильмда бор-йўғи бир бор кўриниш берсам, шунга ҳам ҳақ олиб ўтираманми, дебди Амитабх Баччан.
Ўзининг Ҳолливуддаги илк фильмида Болливуд юлдузи яҳудий Мейер Вольфсхайм ролини ижро этади.
Фильм америкалик таниқли ёзувчи Скотт Фицжералднинг "Буюк Гэтсби" романи асосида суратга олинмоқда.
126 миллион АҚШ долларига тушиши айтилаётган фильмга австралиялик Баз Лурман режиссёрлик қилаётир.
Жорий пайтда Австралияда тасвирга олиш ишлари ҳам бошланиб кетган.
Болливуд юлдузи Австралияга бориб, фильм сценарийси билан танишган ва либосларини ҳам кийиб кўрган.
Фильмда Буюк Депрессиядан аввал 1920 йилларда Америкада кузатилган "олтин" аср давридаги олий табақанинг ҳаёти акс этган.
Беҳад мамнунлик
Режиссёр Баз Лурман, "Амитабх Баччан каби жаҳон киноси афсонаси ўз фильмида суратга тушаётганидан беҳад мамнун" эканини баён қилган.
"Амитабх иштирокидаги фильмлар ўзим ва фаолиятимга жуда кучли таъсир қилган. Унинг "Қасос ва қонун" фильмидан эса, ҳинд кинематографияси билан илк танишувим бошланган", дейди Баз Лурман.
Режиссёр ҳинд киносига бўлган ҳавасини ҳеч қачон яширмаган ва ўзининг "Мулен Руж" мюзиклида машҳур Болливуд қўшиқларидан бирини ҳам ишлатганди.
Ёши етмишларни қоралаб қолганига қарамай, Амитабх Баччан эса, ҳали ҳам Болливуд саҳнасини тарк этиш хаёлида эмас.
Дейлик, шу йилнинг январ ойида унинг иштирокидаги "Учта карта" фильми экран юзини кўрди.
Амитабх Баччан неча ўн йилларки ҳинд киносининг энг машҳур актёри сифатида қолмоқда ва 1999 йилда Би-би-си томонидан ўтказилган сўровда мингйилликнинг энг таниқли кино юлдузи, деб топилганди.
"Буюк Гетсби" романи шу пайтгача тўрт бор суратга олинган бўлса, уларнинг ичида энг машҳури Роберт Редфорд ва Мии Фэрроу иштирокида 1974 йилда суратга олингани бўлган.
Россиянинг НТВ телеканалида бугун эфирга бериладиган “НТВшники” кўрсатувини ёзиб олиш пайти студия меҳмонлари бўлган россиялик миллиардерлар Александр Лебедев ва Сергей Полонский муштлашиб кетди.
Жаҳон молиявий бўхрони кўрсатув мавзуси эди. Кўрсатув ёзиб олинаётганида, уни иштирокчилари саволларига жавоб бераётган маҳал Полонский кимнингдир башарасига мушт туширгиси борлигини айтади.
Шу пайт уни ёнида ўтирган Лебедев ўрнидан туриб¸ "мабодо менинг башарамга эмасми", дейди.
Оврўпо давлатларида силга қарши кураш режаси ишлаб чиқилди
Оврўпонинг 53 мамлакатида силнинг дори таъсир қилмайдиган турига қарши кураш режаси ишлаб чиқилди.
Жаҳон Соғлиқни Сақлаш Ташкилоти бу муаммони "хавотирга солувчи", дея таърифлаган.
Шарқий Оврўпо давлатларида дорига чидамли сил инфекцияси тарқаши даржаси энг юқори бўлиб, Ғарбий Оврўпо давлатлари пойтахт шаҳарлари орасида Лондон бу соҳада етакчилик қилар экан.
Жаҳон Соғлиқни Сақлаш Ташкилоти маълумотларига кўра, Оврўпо давлатларида йилига 81 минг киши силга йўлиқади.
Ташкилот томонидан ишлаб чиқилган режага кўра, касалликни аниқлаш ва даъволаш чораларини кенгайтирилиш кўзда тутилади.
Россия, Украина ва Озарбайжон силга йўлиққанлар сони жиҳатидан энг юқори ўринда бўлган мамлакатлардир.
Буюк Британияда эса касаллик асосан йирик шаҳарларда тарқалган бўлиб, Лондоннинг ўзида йилига 3 ярим минг киши силга мубтало бўлади.
2009 йили Буюк Британияда силнинг дори таъсир қилмайдиган тури 58 кишида аниқланган.
Мутахассиларга кўра, бу кўрсаткич кичик бўлса ҳам, касалликнинг бу турига йўлиқаётганлар сони ортиб бормоқда.
Ўзбекистон ҳукумати пайтха етиштиришда болаларни меҳнатга мажбурлаши хусусидаги иддаолар боис жаҳоннинг 60 дан ортиқ етакчи кийим-кечак ширкатлари, жумладан Burberry ва Levi ўзбек пахтасига бойкот эълон қилишини билдирди.
Швециянинг машҳур H&M ширкати, Adidas ва Puma каби спорт кийимлари компаниялари Марказий Осиёдаги собиқ Совет мамлакатидан болалар тергани аниқ бўлган пахтани сотиб олмасликка сўз берган брэндалар орасидадир.
H&M ширкати жамоатчилик алоқалари бўлими бошлиғи Ҳенрик Лампа “Биз кўплаб ширкатлар каби пахтанинг йирик истеъмолчисимз ва қайси мамлакат бўлишидан қатъий назар болалар меҳнатига қарши аниқ позициямиз бор”, дея таъкидлади.
800 ширкатни ўз ичига олувчи АҚШнинг American Apparel and Footwear Association (Америка кийим ва пойафзал уюшмаси) саноат гуруҳи бундай баёнотни аввал ҳам имзолаган, лекин "As You Sow" ташкилоти бош ижрочи директори Эндрю Беҳарнинг айтишича, бунга оид янги мажбурият қўшимча аҳамиятга эгадир.
“Бу ҳолислик ва шаффолик нуқтаи назаридан муҳимдир. Ҳар бир ширкат алоҳида қўл қўйиб, ўз логотипини бунга илова қилиши муҳим аҳамиятга эга”, деди у.
Ўзбекистон Ташқи ишлар вазирлиги бу хусусда изоҳ бермади.
Мазкур қадам инсон ҳуқуқлари ташкилотларининг жорий ойда Ўзбекистон режими устидан иккинчи ғалабасини англатади.
9 сентябр куни Нью Йорк модалар ҳафталиги ташкилотчилари, матбуот ва ҳуқуқ ташкилотлари босими остида Ўзбекистон Президенти Ислом Каримовнинг тўнғич қизи либослар томошасини бекор қилди.
Ҳуқуқ фаоллари Ўзбекистонни 1991 йил Совет Иттифоқидан мустақил бўлганидан бери бошқариб келаётган 73 ёшли жаноб Каримовни демократияни топтаётганлик, қийноқлар ва қотилликларда айблаб келади. Жаноб Каримов ва Ўзбекистон ҳукумати иснон ҳуқуқларини бузаётганлари ва болалар меҳнатига оид айбловларни инкор қилиб келади.
Марказий Осиё юрагида жойлашган ва 27,5 миллион аҳолиси бўлган Ўзбекистон минтақанинг иқтисодий маркази бўлиши керак, лекин ҳукумат бу мамлакатни ташқи дунёдан узиб қўйган.
Газ ва олтин билан биргаликда пахта бу мамлакат элитаси учун энг қимматбаҳо экспорт маҳсулотидир.
Фаоллар ва ҳуқуқ гуруҳлари минглаб мактаб болалари ҳар йили синфларни тарк этиб, далаларга йўл олиши ва кунлар давомида пахта териб тер тўкиши хусусида ҳужжатларни тўплаб келади.
Ўзбекистон унивеситетлари талабалари белгиланган миқдорда пахта териб бермаса, имтиҳонларда ўтказилмасликларини айтиб келадилар.
Нью Йоркдаги International Labor Rights Forum (Халқаро меҳнат ҳуқуқлари форуми) гуруҳи директори Тим Ньюманнинг айтишича, жорий йилда 13 ёшли болаларнинг пахта теримига сафарбар қилингани ҳақида хабарлар келмоқда.
“Баъзи ҳисоб китобларга кўра, пахта мавсуми икки миллионга яқини болага таъсир қилади”, дейди у.
“Болаларга маълум миқдорда пахта териб бериш белгиланади ва улар кун бўйи пахта теришга мажбур бўлади”, дея қўшимча қилади жаноб Ньюман.
Ташкилотга кўра, Ўзбекистон бу борада ўзгачадир. Чунки болалар меҳнати кўплаб ривожланаётган мамлакатларнинг қишлоқ хўжалиги соҳаси учун муаммо ҳисобланса-да, Ўзбекистонда бу ҳолат ташкилотчиси ва ҳомийси давлатдир. Бу муаммо систематик тус олган.
Жаноб Ньюманнинг айтишича, Ўзбекистондан пахта сотиб олмаслик мажбурияти ва Нью Йорк мода ҳафталигида Ўзбекистон президенти тўнғич қизи Гулнора Каримова томошасининг бекор қилингани мода (кийим-кечак) саноатида ўз махсулотлари тайёрланадиган хом ашё қаердан сотиб олинаётганига эътибор кучаяётганидан даракдир.
Нью Йорк мода ҳафталиги ташкилотчиларига ўлчакишиб Ўзбекистоннинг Испаниядаги элчиси лавозимини ҳам эгаллайдиган Каримова хоним ўзининг Гули номли кийим-кечак коллекцияси томошасини пайшанба куни Нью Йоркдаги ҳашаматли ресторанларидан бирида ўтказди. Томошада унинг ўзи қатнашмади.
19.09.2011 Якшанба куни Россияда минглаб зобитлар мудофаа вазири Анатолий Сердюков ислоҳотларига қарши норозилик акцияси ўтказди. “Армия Сердюковга қарши” номли бутунроссия акциясини Ҳарбийлар ҳуқуқини ҳимоя қилиш жамоатчилик кенгаши уюштирган. Уларнинг асосий талаби мудофаа вазирининг истеъфога кетишидир.
Ҳарбийлар Сердюковни Россия армияси ва мудофаа буюртмасини барбод қилишда, етарли миқдорда пул ололмаётган ҳарбий пенсионерлар геноцидида айбламоқдалар.
- Асосий эътироз бу 200 минг зобит оиласининг қонунга мувофиқ равишда уй-жой билан таъминланмагани бўйичадир. Давлат ваъда қилган, давлат кафолатлаган, давлат бунинг учун тўлалигича масъул, аммо давлат буларни бажариш у ёқда турсин, ҳатто ҳарбийлар билан қандайдир мулоқот олиб боришдан ҳам бош тортмоқда. 22 май куни биз Пушкин майдонида (Москва шаҳрида – таҳр.) митинг ўтказгандик. Ўшанда бизнинг олдимизга Мудофаа вазирлигининг уй-жой билан таъминлаш департаменти бошлиғи келиб, узр сўраган, ҳарбийлар масаласини ҳал қилишга ёрдам беришни ваъда қилганди, бироқ бу ҳеч қандай натижа бермади. Шунинг учун бу акция янада қаттиқроқ талаблар билан бўлади. Сердюков истеъфоси билан бирга биз Хавфсизлик кенгаши тўғрисида ва Парламент назорати тўғрисида қатор қонунлар қабул қилинишини ҳам талаб қиламиз. Агар ҳозир Сердюков Пупкин, Иванов ёки бошқа бирор киши билан алмаштирилган тақдирда ҳам уларнинг нима билан машғул бўлишини англашимиз лозим, - деди ҳарбийлар ҳуқуқини ҳимоя қилиш жамоатчилик кенгаши аъзоси, "Справедливая Россия” партияси ёшлар қаноти раҳбари Дмитрий Гудков.
У тадбирда фақат ҳарбийлар ва уларнинг оиласигина эмас, балки Россия Ҳарбий денгизчилар уюшмаси ва Десантчилар уюшмаси вакиллари ҳам қатнашишини айтди.
“Комсомольская правда” газетаси шарҳловчиси Виктор Баранецга кўра, Россияда айни пайтда ҳарбийларнинг кўчага чиқиши учун анча сабаблар бор.
– Армияни шунчаки аҳмоқ қилаяптилар, ўйин қоидаларини мунтазам равишда ўзгартириб бораяптилар. Бу ерда жуда жиддий жиҳатни – ҳарбийлар маълум гуруҳларга уюша бошлаганини кузатиш мумкин. Ҳукумат бунга эътибор қаратиши лозим, бироқ у қайсарлик билан бу ишни қилгиси келмаяпти. Менда “ё улар Сердюковни танқид қилишга қўрқаяптилар, ёки ҳарбий ислоҳот муваффақиятсизликка учраганини очиқ тан олишдан чўчимоқдалар” деган таассурот пайдо бўлди. Намойишга чиққан ва Сердюковнинг ислоҳот ўтказиш усулларидан норози бўлган кишилар пировардида қандайдир қарорга келиниши учун Кремл, ҳукумат, давлат, Давлат думаси эшигини қоқмоқдалар, - деди Виктор Баранец.
Шарҳловчи армия ислоҳотининг шу шаклда давом эттирилиши унинг бутунлай барбод бўлишига олиб келиши мумкинлигини таъкидлади.
Эслатиб ўтамиз, 2008 йил кузида Россия армиясининг янги шамойилини яратиш бўйича иш бошлангани эълон қилинганди. Ҳарбий ислоҳот ҳарбий тузилмани тўрт бўғинли (ҳарбий округ - армия - дивизия - полк) тизим бошқарувидан (округ – тезкор қўмондонлик - бригада) уч бўғинли тизим бошқарувига ўтказишни, марказий ҳарбий бошқарув органларини қайта ташкил этишни, зобитлар таркибини қисқартиришни, прапоршчиклар ва мичманлар институтининг тугатилишини ва бошқа чора-тадбирларни кўзда тутади.
Мазкур ислоҳот доирасида қатор ҳарбий бўлинмалар ва олий ўқув юртларини тарқатиш, ҳарбий кучларни эса 1,13 миллион кишидан 1 миллион кишигача қисқартириш, ҳарбий муассаса марказий аппаратини 2,5 баробар, яъни 8,5 минг кишигача қисқартириш, армия ва флотдаги зобитлик лавозимларини эса 355 мингдан 150 минггача камайтириш режаланган.
Афғон журналисти ўзига нисбатан таҳдид бўлганини айтмоқда Набил Мискинёр асли афғонистонлик Америка фуқароси. У Калифорниядаги сателит-телеканалларидан бирида ишлайди ва кўпинча ўз дастурларида Афғонистон ҳукуматини танқид қилиб келади. Яқинда Мискинёр Кобулдаги телеканаллардан бирида чиқиш қилиб, сиёсатчиларга айланган баъзи собиқ дала қўмондонлари ҳақида айтган гаплари учун узр сўради. Журналистнинг айтишича, уни бунга тўппонча ўқталиб мажбурлашган.
60 ёшдан ошган Набил Мискинёр теле-эфирда тез-тез чиқиб туради. Лекин ўтган ҳафта Афғонистон телевидениесида қилган чиқиши аввалгиларига ўхшамади.
Асли афғонистонлик Америка фуқароси бўлган журналист қароргоҳи Калифорнияда жойлашган Ариана телеканалида бир нечта эшиттиришларни олиб боради ва одатда Афғонистоннинг бугунги аҳволи ва сиёсий ўтмиши ҳақида фикр юритади.
Дари тилида олиб борадиган ва ҳам афғон диаспораси, ҳам Афғонистон ичида ўз мухлисларига эга кўрсатувларида Мискинёр Афғонистоннинг бугунги сиёсатчилари, жумладан нуфузли сиёсий шахсларни танқид остига олади.
Яқинда Кобулга қилган сафари чоғида Мискинёр ўз чиқишлари ҳаммага ҳам ёқмаслигини билиб олди.
Журналистнинг иддао қилишича, 12 сентябр куни уни тўрт киши бирга тушлик қиламиз деб олиб кетишган. Улар орасида Кобулдаги “Имруз” хусусий телеканали хўжайини Нажибуллоҳ Кобулий ҳам бўлган. Икки журналист аввалроқ бир танишлари орақали ҳамкорлик ҳақида гаплашиб олиш учун учрашишга келишиб олишган.
Мискинёрнинг айтишича, зиёфатдан кейин унг тўппонча ўқталиб, “Имруз” канали мухбири Фаҳим Кўҳдаманий билан суҳбатлашишга мажбурлашган.
- У менга “ўз кўрсатувларингизда сиз миллий қаршилик етакчиларини ҳар доим танқид қиласиз”, деб айтди. У Бурҳониддин Раббоний, Аҳмад Шоҳ Маъсуд, Абдул Рад Расул Сайаф, доктор Абдуллоҳ Абдуллоҳ, Аҳмад Зиё Маъсуд, Аҳмад Вали Маъсуд ва Муҳаммад Қосим Фаҳимларни назарда тутиб гапирди. Мен интервью чоғида “агар мен бу одамларга нисбатан нотўғри ёки ёлғон гапларни гапирган бўлсам, афғон халқидан узр сўрайман”, дедим.
16 сентябр куни эълон қилган ёзма баёнотида Мискинёр ундан ўзининг Америка жосуси, покистон-параст ва аксил-эрончи эканига иқрор бўлишини талаб қилишганини иддао қилди.
Унинг айтишича, бу гапларни гапираётганга унга иккита тўппончани ўқталиб туришган.
“Кўҳдаманий менга агар талабларни бажармасан шу ерда ўлишим ва бутун оилам ўлдирилишини уқтириб турди”, деб ёзди журналист ўз баёнотида. “Босим ва ҳаётим учун қўрқув остида, мен улар истаган нарсаларни гапирдим ва бу “интервью” видеога ёзиб олинди.”
Мискинёр интервьюдан сўнг ўзини етти соат давомида ушлаб туришгани ва кейин кўзини боғлаб Коблудаги кўчалардан бирига ташлаб кетишганини айтади. “Худога шукр оилам олдига қайтиб кела олдим ва мамлакатни тарк этдим”, дейди журналист.
Интервью чоғида Мискинёрнинг ўз сиёсий қарашлари ва кўрсатувлари пайтида билдирган фикрлари ҳақида кескин сўроққа тутилгани кўриниб туради.
“Имруз” хусусий телеканали хўжайини Нажибуллоҳ Кобулий Мискинёрнинг айбловларини рад этмоқда. Кобулийнинг иддао қилишича, унинг ўзи Эроннинг клерикал режимини танқид қилиб келади ва Мискинёрдан Эрон ҳукуматини мақташни талаб қилиши куракда турмайдиган гапдир.
- Менимча, у бу ерга ўзи танқид қилиб келган сиёсатчилардан пул олгани келган. Улар билан пул берсаларинг келгусида сизларни танқид қилмайман қабилида келишиб олган чоғи. Шунинг учун менинг телеканалим орқали иқрор интервьюсини беришни ният қилган. Кейин унинг интервьюси сиёсатчиларни қониқтирмаган бўлса, улар унга пул беришмаган. Шундан кейин яна бирор нарсалик бўлиб қолиш учун ёки озгина ном чиқриш мақсадида мени айблай бошлади. Менимча, буни шундай тушунтириш мумкин холос, дейди “Имруз” телеканали хўжайини Кобулий.
20.09.2011 Ҳимолай тоғининг Ҳиндистон, Непал ва Хитойга қарашли минтақаларида рўй берган зилзила оқибатида нобуд бўлганлар сони 79 кишига етди.
Ассошиэйтед пресс ахборот агентлиги хабарига кўра, якшанба куни Ҳиндистоннинг Сикким штатида содир бўлган 6,9 баллик силкиниш оқибатида 50 киши нобуд бўлган.
Айни пайтда, Ҳиндистоннинг Ғарбий Бенгал штати, Непал ва Хитойнинг Тибет ўлкаларида табиий офатдан 29 киши ҳалок бўлган.
"АҚШ Ўзбекистонга ёрдам дастурларини қайта тикламасин!"
Инсон ҳуқуқлари ҳимояси билан шуғулланувчи гуруҳлар, турли ширкатлар, касаба уюшмалар ҳамда сармоядорлар иборат 20 та ташкилот АҚШ Давлат котиби Ҳиллари Клинтонга шундай талаб билан мактуб йўллади.
Мактубга имзо чеккан гуруҳлар орасида Халқаро Амнистия, Озодлик уйи, Ҳюман райтс уотч, Очиқ жамият институти, Халқаро бўҳронлар гуруҳи, Ўзбекистон-Германия форуми, Марказий Осиёда инсон ҳуқуқлари, Ишчиларнинг меҳнат ҳуқуқлари халқаро форуми каби ташкилотлар бор.
Мактуб муаллифлари жаҳондаги энг репрессив мамлакатлардан бири бўлган Ўзбекистонга ёрдам дастурларига қўйилган чеклов олиб ташланиши юзасидан хавотир изҳор этишди.
21 сентябр куни АҚШ Сенати қўмитаси Ўзбекистонга ҳарбий ҳамда молиявий ёрдамлар учун йўл очувчи қонун лойиҳасини маъқуллаган эди. Бу эса халқаро ташкилотлар эътирозига сабаб бўлди.
Уларга кўра, Каримов ҳукумати инсон ҳуқуқлари борасида бирон ижобий қадам қўймасидан туриб, бу каби ёрдамнинг маъқулланиши "диктаторни тақдирлаш"дан бошқа нарса эмас.
“Ўзбекистонда фуқаровий жамият фаоллари, мустақил журналистлар ва мухолифат аъзолари қатағон қилинаётган, сўз ва дин эркинлиги ўта абгор бўлган, болалар меҳнати кўламли тарзда суиистеъмол этилаётган бир пайтда расмий Тошкент билан олди-бердиларни тиклаш ноўрин”, деб билдирилади Ҳиллари Клинтонга йўлланган мактубда.
АҚШ Сенати қўмитаси маъқуллаган қонун лойиҳасини ҳали мамлакат Конгрессининг қуйи палатаси ҳам тасдиқлаши керак. Лекин, Конгрессга яқин манбаларга кўра, бунга тўсиқ қўйилиши эҳтимоли кам.
Ўзбекистонга инсон ҳуқуқлари аҳволини яхшилаш шарти билан 2004 йилда жорий этилган чекловларни Қўшма Штатлар муайян сабабларга кўра олиб ташламоқда.
2009 йилдан буён Ўзбекистон АҚШ таъминот юкларининг Афғонистонга олиб ўтилишида муҳим рол ўйнаб келади.
- Қўшма Штатлар Афғонистонга транзит йўналишларни кенгайтиришдан манфаатдор, лекин бу йўлда инсон ҳуқуқлари қадриятларини қурбон қилмаслиги керак, - деб билдирган Ҳюман райтс уотч ташкилотининг Европа ва Марказий Осиё бўйича раҳбари Хю Уилямсон.
Расмий Тошкент бу давр мобайнида АҚШдан қарийб ярим миллиард доллар ёрдам олишга муваффақ бўлган.
2004 йилда АҚШ Конгресси Ўзбекистонда инсон ҳуқуқлари аҳволи борасидаги хавотирлар ортидан бу давлатга кўмак бериш учун чеклов жорий этди.
Бу чекловни бекор этилиши учун қўйилган талаблар эса инсон ҳуқуқлари аҳволини яхшилаш, кучли очиқ жамият ва чинакам кўппартиявий тизимни барпо этиш, адолатли ва эркин сайловларни таъминлаш, сиёсий плюрализм, матбуот эркинлиги учун йўл очиш кабилар эди.
- Ўтган етти йил ичида Ўзбекистон ҳукумати бу йўналишда ҳеч иш қилгани йўқ. Кузатганимиз ҳол фақат репрессия ва қаттолликлар, холос, - деди Хю Уилямсон.
Ҳюман райтс уотч маълумотларига кўра, Ўзбекистонда камида 13 нафар ҳуқуқ фаоли ва бир қатор журналист ҳамда мухолифат аъзолари қамоқда азоб чекмоқда. Уларнинг айримлари қамоқда қийноқ ва таҳқирлашлар билан юзма-юз келган.
Ўзбекистон ҳукумати қатор халқаро ноҳукумат ташкилотлари, жумладан, Ҳюман райтс уотчга ҳам мамлакат ичида фаолият юритишига рухсат бермай келаётир.
Аввалроқ Ўзбекистон халқ ҳаракати АҚШ Ўзбекистонга ҳарбий ёрдам кўрсатиш учун қўйилган чекловларни бекор қилиши Каримов ҳукуматини янги қатағонларга рағбатлантириши мумкин, деган хавотирли баёнот билан чиққанди.
“Америкага керакли эканини ҳис эта бошлаган диктатор Каримов режим мухолифлари, хусусан, диндорларга нисбатан қатағонларни кучайтириб юборди”, дейилади баёнотда.
Ҳуқуқ ҳимоячиларига кўра, сўнгги ой мобайнида ўнлаб намозхон ноқонуний диний ташкилотларга аъзолик гумони билан ҳибсга олинган.
Ўзбекистондаги инсон ҳуқуқлари вазиятининг аянчлилиги боис АҚШ Конгресси 2004 йил охирида бу мамлакатга, вазият яхшилангунга қадар, ҳар қандай ҳарбий-хавфсизлик ëрдами беришни таъқиқлаган эди.
АҚШ ва ЕХҲТ интернетнинг назорат қилинишига қарши Қўшма Штатлар ҳамда Европада хавфсизлик ва ҳамкорлик ташкилоти Хитой, Россия, Тожикистон ва Ўзбекистоннинг Интернет устидан назорат ўрнатиш уринишлари юзасидан хавотир изҳор қилди. ЕХҲТнинг оммавий ахборот воситалари эркинлиги бўйича вакили Дуня Миятович 28 сентябр куни “бу каби ташаббуслар фикр эркинлигини хавф остига қўяди”, дея баёнот берди. Унинг фикрича, интернетни назорат қилиш “ахборот оқими йўлида янги тўсиқ”қа айланади.
12 сентябр куни Хитой, Россия, Тожикистон ва Ўзбекистоннинг БМТдаги вакиллари ахборот жабҳаси ва киберфазодаги халқаро тартиб ва аҳлоқ мезонлари масаласини БМТ доирасида муҳокама қилиш учун Бош котиб Бан Ки Мунга мурожаат қилгандилар.
Улар мазкур мурожаатномани БМТ Бош ассамблеяси 66-сессиясида расмий ҳужжат ўлароқ тарқатилишини сўрагандилар.
Хитой, Россия, Тожикистон ва Ўзбекистон вакиллари тақдим қилган аҳлоқ кодексидан мақсад ахборот-коммуникацион технологиялар ва Интернет халқларнинг ижтимоий-иқтисодий тараққиёти ва фаровонлигигина хизмат қилиши ҳамда халқаро барқарорлик ва хавфсизлик учун мамлакатларнинг ахборот фазосидаги ҳуқуқ ва бурчларини белгилаш, уларнинг конструктив ва масъулиятли бўлишига кўмаклашиш ҳамда ахборот фазосидаги умумий хавф-хатар билан курашда улар ўртасидаги ҳамкорликни мустаҳкамлаш экани айтилган.
Кодексни ихтиёрий равишда имзолаган давлатлардан халқаро тинчлик ва хавфсизлик учун хатар туғдириш, душманона ёки тажовузкорона хатти-ҳаракатларни амалга ошириш учун ахборот-коммуникацион технологияларни, жумладан, интернетни қўлламаслик, қурол-аслаҳа ва унга оид технологиялар билан боғлиқ ахборотни тарқатмаслик сўралади.
Шунингдек, кодекс давлатларни ахборот-коммуникацион технологиялардан фойдаланаётган жиноий ва террористик фаолиятга қарши курашда ҳамкорлик қилишга, ахборот фазосидаги ҳуқуқ ва эркинликларни ҳурмат қилишга, Интернет устидан кўптомонлама, шаффоф ва демократик бошқарув ўрнатилишига кўмаклашишга чақиради.
ЕХҲТ вакили Дуня Митович дунё давлатлари ўз хавфсизлигини таъминлашга ҳақли эканини, бироқ бу инсонларни фундаментал ҳуқуқларидан маҳрум қилиш эвазига амалга оширилмаслиги лозимлигини қайд этади.
- Давлатларнинг ўз барқарорлиги ва турли жиноятлардан ҳимояланишни таъминлашга қонуний ҳақлари бор, бироқ ЕХҲТнинг тамойиллари – эркинлик ва хавфсизлик бир-бири билан чамбарчас боғлангандир, - деди Дуня Митович.
Америкада чиқадиган Huffington Post газетаси ҳам АҚШ давлат департаменти масъули Мишел Маркофф сўзларига таянган ҳолда Қўшма Штатлар Хитой, Россия, Тожикистон ва Ўзбекистон ташаббусини “интернетдаги эркинликни чеклаш” ўлароқ баҳолаётганини ёзди.
- Улар ўз давлатлари хавфсизлигини таъминлаш баҳонаси билан Интернет-ресурслар ва сўз эркинлиги устидан ҳукумат назорати ўрнатилишини оқлашга уринмоқдалар, - дея иқтибос келтиради Маркофф сўзларидан Huffington Post газетаси.
Yaqin Sharq bir kun ichida. 2-oktabr tafsilotlari YAMAN
Yaman xavfsizlik xizmati rasmiylarining bildirishicha, janubdagi Abiyan viloyatida hukumatga qarashli samolyot adashib tashlandiq maktabni bombardimon qilgan. Ammo bu payt Zinjibar shahridagi maktabda zobitlar bo'lgani ma'lum bo'ldi. Natijada bir necha askar nobud bo'lgan. Sal o'tmay esa jangarilar ham maktabga hujum qilib, yana bir nechtasini o'ldirgan. Jami 25 harbiy halok bo'lgan.
LIVIYA
Liviyada muvaqqat hukumat Muammar Qaddafiyga sodiq kuchlar nazorati ostidagi Sirta shahri qarshiligini yengishga harakat qilar ekan, shaharni tark etayotgan oila ikki tomon hujumi qurboni bo'lgan. Ular ketayotgan mashinaga snaryad tushgan.
Bu o'rtada Xalqaro Qizil Xoch Qo'mitasi qamaldagi Sirtaga shanba kuni kirishga muvaffaq bo'lgan. Ular gumanitar ahvolni o'rganmoqda. Tashkilot vakilining bildirishicha, ayrim kasalxonalarda tibbiy anjomlar yetishmayapti, shaharda ichimlik suvi, gigiyena predmetlari va oziq-ovqat tanqis.
SURIYA
Suriya muxolifati prezident Bashar al-Assad hukumatiga qarshi kurashish uchun Turkiyaning Istanbul shahrida milliy kengash tuzgan. Unga barcha muxolif guruhlarni taklif qilish ko'zda tutilgan. Suriyaning Rastan shahrida esa bir necha kunlik to'qnashuvlardan so'ng bugun ahvol ancha tinch. Hukumat qo'shinlari jangarilar va armiyadan qochib ularga qo'shilgan askarlarga qarshi jang qilib, shaharni qayta ishg'ol qilgan. Assad hukumatiga qarshi olti oylik g'alayonlar va ularning bostirilishi oqibatida mamlakat bo'ylab BMT hisobiga ko'ra, salkam 2700 odam o'lgan.
Грецияда ҳукуматнинг инқирозга қарши қатъий чораларидан норози ишчи-ходимлар 24 соатлик иш ташлаш эълон қилишди. Мамлакатда давлат муассасалари, жумладан, мактаблар, судлар ва сайёҳлик объектлари ишламаяпти. Agence France-Presse маълумотига кўра, иш ташлаганларнинг умумий сони ўн мингга яқин. Иш ташлаш туфайли поездлар ва паромлар қатнови тўхтаб қолган, Афина аэропорти 400 га яқин ички ва халқаро авиарейсларни бекор қилди. Пойтахт марказида бир неча минг киши норозилик акциясини ўтказмоқда. Полиция уларни тинчлантириш учун кўздан ёш оқизувчи газ ишлатган. Мазкур иш ташлаш Греция ҳукумати давлат секторида хизмат қилувчи 30 минг ишчи-ходимни бўшатишни эълон қилганидан кейин илк бор ўтказилмоқда. Ҳукумат қарз мажбуриятлари бўйича дефолтнинг олдини олиш учун шундай йўл тутишига тўғри келмоқда. Грецияга молиявий ёрдам кўрсатишга рози халқаро ташкилотлар давлат секторидаги хизматчилар сонини қисқартиришни талаб қилган. Айни пайтда Грециянинг давлат қарзи 350 миллиард еврони ташкил этади. Ўтган йили Европа Иттифоқи ва Халқаро валюта фонди ушбу мамлакатга 110 миллиард евро молиявий ёрдам кўрсатган эди, шу йилнинг июлида эса 109 миллиард евролик кредит линияси ажратилиши эълон қилинди.
Тайванда 170 мактабнинг мусиқага қобилиятли ўқувчилари дунё рекордини ўрнатиш мақсадида бир жойга тўпланишди...
Чангхуадаги марказий ўйингоҳга тўпланган 4600 нафар ўқувчи бир вақтнинг ўзида скрипка чалди. “Гиннеснинг рекордлар китоби” вакиллари ҳам иштирок этган тадбирда 86 йилдан буён мувафаққиятсизликка учраб келган рекорд ўрнатилганлиги баён қилинди. Минглаб сикрипкалар бир хил куйни чалишди ва ўйингоҳ бетакрор мусиқадан ларзага келди.
Apple компаниясининг собиқ раҳбари Стив Жобс кеча 56 ёшида вафот этди. Стив Жобс Apple компаниясига 1976 йилда Стив Возняк и Рональд Уэйн билан бирга асос солган. Шу йилнинг августида у узоқ таътилдан кейин истеъфога чиққан эди. Жобс Apple ходимларига йўллаган мактубида шундай деган эди: «Мен бош директор сифатида ўз вазифамни уддалай олмайдиган кун келишини ва бу ҳақда биринчи бўлиб ўзим хабар беришимни ҳар доим айтиб келганман. Афсуски, ўша кун келди». На Apple, на Жобснинг ўзи истеъфо сабабини айтишмаган бўлса-да, журналистлар тахминича, бу бош директорнинг саломатлиги ёмонлашгани билан боғлиқ эди. Стив Жобсни бир неча йиллардан бери соғлик муаммолари қийнарди. 2003 йилда у ошқозон ости бези саратонига чалингани маълум бўлди, 2004 йилда жарроҳлик амалиётини ўтказди. 2009 йилда Жобсга жигар кўчириб ўтказилгани ҳақидаги хабарлар тарқалди. Apple дунёдаги энг йирик IT-компания бўлиб, бозор капитализацияси 300 миллиард доллардан ортиқ.
