|
Ertaklar!!!
|
|
| MASTER | Дата: Yakshanba, 14-Mar-2010, 20:43 | Сообщение # 1 |
 Adminstrator
Группа: ADMINISTRATOR
Сообщений: 7547
Статус:  | Қадим замонда атрофи ўрмону адирлар билан ўралган Марғилон деган гўзал бир қишлоқ бўлган экан.Хонлар ,беклар назаридан чет бўлгани учун халқи ҳам,тинч экан.Лекин Марғилонга хонлар йўл топиб ,халқни талашга киришибди.Оғир меҳнат ,очлик азоблари жонидан ўтган бир йигит бахт ахтариб,йўлга чиқибди.Йўл юрибди ,йўл юрса ҳам мўл юрибди.Бир тўқайзорга келганида аллақандай тасир-тусур товуш эшитилибди.Яқинроқ бориб қараса,каттакон бир қоплон чолни босиб олиб,бўғзига тишини ботирмоқчи бўлиб турганмиш.Йигит ўзини қоплоннинг устига отибди.Қоплон ўлжасини қўйиб юбориб,йигитга ёпишибди.Иккоблари узоқ олишибдилар,охири йигит ёнидан пичоғини олиб,қоплоннинг биқинига санчибди.Қоплон ўша заҳоти жон берибди.
Йигит ўз жароҳатларини ҳам унутиб,чолни ҳушига келтиришга уринибди.У бўлса жуда ҳолдан тойган экан,йигитнинг саволига жавобан алланарсалар дебди-да,ўнг қўли билан шарқ томонга ишора қилибди.Йигит чолнинг уй-жойи ўша томонда эканини фаҳмлабди. Яқин орадан карвонлар ўтиб қолишибди.Йигит уларни тўхтатиб ,чолни туяга миндирибди, ўзи пиёда жўнабди.Йўл юришибди,йўл юришса ҳам мўл юришибди.Анча юришгандан кейин Хитой мамлакатига кириб боришибди.Чол бир ҳовлини кўриб ,севинганидан қичқи-риб юборибди.Йигит чолнинг ҳовлиси шу эканини билиб,уни туядан туширибди,суяб ҳoвлига олиб кирибди.Ҳовлидаги қиз чолга пешвоз чиқиб,иккови қучоқлашиб кўришибдилар.Сўнгра қиз йигитга миннатдорчилик билдирибди.
- Сиз ,отамни ўлимдан қутқарибсиз,катта раҳмат,- дебди у.Улар йигитни жуда яхши меҳмон қилишибди.Кунларнинг бирида йигит қизга мақсад-орзусини,нима учун йўлга чиққанини гапириб берибди.Шунда қиз унга: - Ўзимиз жуда камбағаламиз.Лекин уй-жойимизни сотсак ҳам сизга ёрдамлашамиз.Мато олиб,сизни карвонларга қўшиб юборамиз,савдо қилиб бойийсиз, - дебди. Йигит бунга рози бўлмабди. – Мен отангизни мол-дунё учун қутқармадим.Унга инсонлик юзасидан ёрдам бердим.Таклигингиз учун раҳмат ,лекин савдогарчиликдан оғиз очманг, - дебди.Қиз мулойимгина кулиб қўйибди. Кечиринг мени.Сиз бизга ўхшаб,ҳалол меҳнат билан яшайдиган одамлардан экансиз. Хоҳласангиз шоҳи тўқиш хунарини ўргатай, - дебди қиз.Қизнинг бу таклифи йигитга маъқул тушибди.
وَلاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّ
|
| |
| |
| MASTER | Дата: Yakshanba, 14-Mar-2010, 20:44 | Сообщение # 2 |
Adminstrator
Группа: ADMINISTRATOR
Сообщений: 7547
Статус: | Чунки йигит туғилган қишлоқдагилар шоҳи тўқишни ,ипакни қайси йўл билан олишни билишмас экан. Қиз уйидан кичкина халта олиб чиқиб,ундаги уруғларни йигитга кўрсатибди: -Мана шу уруғлар иссиқда қуртга айланади.Қуртлар ипак чиқаради. Қиз бўлса уруғларни қуртчалрга айлантириб,уларни саватларга солибди.Тут баргларини майдалаб,қуртларга едира бошлабди.Қуртлар баргларни иштаҳа билан еб, ўса бошлабди. Чол ,йигит ва қиз қуртларга аранг барг ташиб улгуришибди.Охири қуртлар енгил ипак толаларини чиқариб,ўша толаларга чулғана бошлабдилар.Қиз пиллани чуваб ,ипакка айлантирибди-да,ипакларни дастгоҳга тортибди.Йигит шоҳи тўқишни ҳавас билан ўргана бошлабди. Икки йил деганда жуда яхши тўқувчи бўлибди.Хитой подшоси қурт боқиш сирини,шоҳи тўқиш ҳунарини четга чиқармаслик учун мамлакатдаги кишиларга қатъий буйруқ берган экан.У шоҳи кийимларни фақат ўзи ва сарой кишиларигина кийишини хоҳлар экан.Мусофир йигитнинг моҳир шоҳи тўқувчи бўлганини эшитиб,дарров саройга чақиртирибди.Йигит келибди.Шоҳ унга бошдан-оёқ разм солиб: - Уч кун ичида Хитойда ҳеч ким тўқий олмайдиган ажойиб шоҳи тўқишинг керак.Агар уддасидан чиқолмасанг, каллангни танагдан жудо қиламан, - дебди.Йигитнинг роса боши қотибди.Уйга хомуш қайтибди.Уни бу аҳволда кўрган қиз ҳайрон бўлибди. – Нима бўлди? – сўрабди у. Йигит шоҳнинг қўйган шартини қизга батафсил гапириб берибди. – Қайғурма, - деб тассали берибди қиз унга, -киши доим дадил бўлиши,бошига мушкул иш тушганда ўзини йўқотиб қўймаслиги керак.Кел иккаламиз енг шимариб,ишга киришайлик.Ўша пайтда Хитойда оқ жужундан шоҳи тўқилар экан.Йигитнинг хаёлига Марғилон ўрмонининг қирғовуллари патидек рангдор шоҳи тўқиш келибди.Ўз қишлоғидагиларнинг дарахт гуллари, томири, мева пўчоқларидан қандай ранг олишганларини эслаб,ўшанақа ранглар тайёрлабди.У оқ ипакка шу рангдан пуркабди.Шоҳи тўқилиб бўлгач,унга тухум сариғини суриб,тўқмоқ билан кудинг урган экан,шоҳи жуда ҳам товланиб,ярқираб кетибди.Шоҳ йигит келтирган шоҳини кўриб,ҳангу манг бўлибди.Бармоғини баланд кўтариб «хо» дебди.Бу аъло дегани экан.- Сен энди менинг саройимда шоҳи тўқувчи бўлиб ишлайсан. – дебди шоҳ унга. – Катта ҳақ оласан.Лекин йигит бунга кўнмабди.У шоҳга: - Мен ўз ватанимга боришим керак, агар сизга шоҳи керак бўлса,олаверинг.Мен сизга эмас,халққа хизмат қиламан, - дебди. –Агар кўнмасанг, сенга ҳунар ўргатганларни ўлдираман, - деб уни қўрқитибди шоҳ.Йигит яна келаман деган баҳона билан уч кун муҳлат олиб,уйига келибди.Чол билан қиз воқеани эшитигач.ўйлай бошлашибди.Ярим кечада чол,қиз,йигит – уччовларибирга шаҳардан чиқиб қочишибди,йўл юришса ҳам мўл юришибди.,ниҳоят номаълум бир ўрмонга етиб келишибди.Шу ерда улар анчагина осойишта умр ўтказишибди.Ниҳоят,йигит чол билан қизни ўз қишлоғига олиб кетибди.Устахона очиб,ранг – баранг шоҳиларни тўқий бошлашибди.Қиз ва чол унга кўмаклашибди.Ҳунарларини ошналарига ҳам ўргатишибди. Шундай қилиб,улар тўқиган шоҳи Марғилон шоҳиси деб дунёга ёйилибди.
وَلاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّ
|
| |
| |
| CryGirl | Дата: Dushanba, 15-Mar-2010, 21:40 | Сообщение # 3 |
 Peshqadam
Группа: Ishonchli
Сообщений: 3999
Статус: | ФАРОТСАТСИЗ ЭШАК
(Узбек халк эртаги)
Бир эшак бор экан. У узини жуда аклли деб билар экан. Кунлардан бир кун у бир бокка кирибди. Караса, дарахтларда мевалар, полизда ковун-тарвузу ковоклар пишиб ётган эмиш.
Эшак дарахтлардаги меваларга, полиздаги ковокларга караб, диккат булибди. Шалпанг кулокларини кимирлатиб:
-Табиат-ку хамма нарсани билиб яратган-а, лекин куп нарсалар борки, уларни бошкачарок килиб яратиш керак эди-да, - дебди.
Дарахт шохида утирган чумчук эшакдан:
-Кани, айт-чи, сенга буларнинг нимаси ёкмади? – деб сурабди.
- Курмайсанми? – дебди эшак, олма ва ковокларга имо килиб. – Шундай катта дарахтнинг солган мевасини кара, боланинг муштумидан хам кичкина. Энди анави ковокларни кур, калламдай келади, нозик палакларга илиниб турибди…
-Хамма хикмат шунда-да, - дебди чумчук.
- Бунда хикмат нима килади? – дебди эшак. – Олмалар ковокдек, ковоклар олмадек булса, тузук буларди.
Шундай деб, эшак олма дарахтига сурканган экан, бита олма узилиб «так» этиб бошига тушибди.
Шунда эшак дебди: - Вой бошим ёрилаёзди!...
Чумчук кулиб:
- Яхшиямки, олма ковокдек эмас, булмаса миянгни катигини чикариб юборарди, - дебди.
- Рост айтдинг огайни! – дебди эшак ва олма дарахти тагидан нари кетибди.
|
| |
| |
| MASTER | Дата: Juma, 26-Mar-2010, 21:26 | Сообщение # 4 |
Adminstrator
Группа: ADMINISTRATOR
Сообщений: 7547
Статус: | Луқмони ҳаким ривоятлари
Луқмони Ҳаким дунёга донғи кетган табиб бўлган экан.У одамларнинг дил-дилини, гиёҳларнинг, жамики ҳайвон,жонли-жонсиз мавжудотларнинг тилини ҳам билар экан. Улар хасталанса, дардга чалинса,даволар экан.Кунлардан бир куни бир кишининг кўзи қаттиқ оғриб қолибди.У кўзини жуда кўп табибларга кўрсатибди,даво топа олмабди,олиму уламоларга боқтирибди,шифоланмабди.Охири излаб-излаб,узоқ бир ўлкада яшовчи Луқмони Ҳаким ҳақида дарак топиб,унинг олдига борибди. Луқмони Ҳаким кўзи оғриган кишининг уёқғ-буёғи кўрган бўлибди-да оёғига хина қўйишни маслаҳат берибди.Шунда бемор табибга қараб: -Эй улуғ Ҳаким, бу нима деганинг,ё мен билан ҳазиллашаяпсанми?Ахир ,менинг оёғим оғригани йўқ-ку , унга хина қўйсам.Кўзим оғриябди ,кўз қаёқда-ю оёқ қаёқда? – деб хафа бўлибди.Шунда Луқмони Ҳаким беморга шундай дебди . – Тўғри айтасан ,мен ҳам сенинг қаеринг касаллиигини кўриб, билиб турибман.Сенинг кўзинг оғриган,бизнинг фаҳму фаросатимизга кўра ,кўзнинг бир томири оёқнинг остида жойлашган.Сенинг ўша жойинг шамоллаган.Шунга хина қўйсанг,зора кўзинг тузалиб ,асли ҳолига қайтса.Кўзи оғриган киши Луқмони Ҳаким айтгандай қилиб оёғининг тагига хина қўйган экан икки-уч кун ўтмасдан,кўзи тузалиб,ҳеч нарса кўрмагандай бўлиб кетибди.
وَلاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّ
|
| |
| |
| MASTER | Дата: Yakshanba, 28-Mar-2010, 12:32 | Сообщение # 5 |
Adminstrator
Группа: ADMINISTRATOR
Сообщений: 7547
Статус: | Сукутнинг Хосияти
Ҳикоя қилишларича, ўз даврининг машҳур ҳакими,хамма даврларнинг ҳам доно табиби бўлмиш Луқмони Ҳаким кунлардан бир куни Довуднинг олдига борибди.Довуд одатдагидек ,зирҳли кийимлар тайёрлаш,яъни темир –терсаклар орасида ишлаб ўлтурган экан. Луқмони Ҳаким дунёга келганидан буён темирчихонага кирмаган,бундай кийимларнинг тайёрланишини кўрмаган экан.Шу боисдан бундай зирҳли кийимлар қандай кийимлар эканлигини,уни кимлар кийишини сўрамоқчи бўлибди.Аммо устози:«Аввал ўйла ,кейин сўйла»,«Сабр қил – сабрнинг таги олтин», - деб ўргатган экан.Шунга амал қилибди. Кийимнинг тайёр бўлишини кутиб турибди,Ҳазрати Довуд кийимни тайёрлаб,кийиб олибди-да шодланиб Луқмони Ҳакимга шундай дебди : - Луқмони Ҳаким, мана кўрдингизми ,мен совуқ темирдан қандай иссиқ кийим тайёрладим.Буни кийиб,бемалол жанга кириб,босқинчи душманнинг додини бериш мумкин.Бу гапни эшитган Луқмони Ҳаким :«Сукут қандай буюк ақллиликдир.Устозимнинг айтганини қилиб ,сукут сақладим-да қўпол хатодан сақландим»,- дебди ичида.
وَلاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّ
|
| |
| |
| BAXOR | Дата: Seshanba, 10-May-2011, 17:20 | Сообщение # 6 |
 Peshqadam
Группа: Ishonchli
Сообщений: 4085
Статус: | May ertagi.
Bor ekanda yoq ekan.Bir podshoh bo’lgan ekan.U juda zolim bo’lib,halqni ko’p qiynar ekan.
Alpomish ,Farhodlarga zindonlari ko’p ekan.Har honada otasiz farzandlari ko’p ekan.
Dehqonu,ishchilarga soliqlari kop ekan,Yuragi qonga to’lgan odamlari kop ekan.Bir kun ular dardlari
Toshganidan toshibdi.Dardlarini shoh uchun aytishga borishibdi.
“Ey shoh ,bizga rahm qil,senga biz do’st bo’laylik.Zindoningni ozod qil,seni duo qilaylik.”
Lek podshoh g’azablanib,devlarini chorlabdi,ular isyonkor deya “Terrorchi” deb nomlabdi.
Devlarga farmon berib,o’ldirishga chorlabdi.Nogoh xalq boshi uzra olovlar yogilibdi.
Odamlar bo’pti hayron ,boraylik endi qayon?
Osmonlar lol qolibdi ,qiyomat dahshat bo’pti.Bulutlar yordam uchun yomgirlar yogdiribdi.
Devlar ham bo’sh kelmabdi,oq yogdirib tinmabdi.Xalq ne qilarin bilmay juda ojiz qolibdi.
Ne-ne yahshi insonlar shu erda jon beribdi.Qolganlarin uzun yo’l panohiga olibdi.
Ular yo’l yurishibdi,ular mol yurishibdi.Xorib,charchab bir katta “Teshik Tosh” ga etishibdi.
Lekin Tosh orqasida yana devlar bor edi.Onalar yalinibdi “Bizda qurol yo’q bolam.Kel bizlarni
o’ldirma,bizda gunoh yo’q bolam.Lek devlar unamabdi.Onayu bolalarni yamlamayin yutibdi.
Qolganlarin bir daryo panohiga olibdi.Daryoga rahmat aytib,ALLOHga tasbeh aytib,yana yol olishibdi.
Ular borib bir katta “qir adir” ga etishibdi.
Qirg’iz adir so’z debdi “Sizga menda hatar yo’q,keling mening bagrimga,bildim sizda gunoh yo’q”.
Ular havfdan holi bo’lib,22 kun yashabdi.Zolim podsho habar topib,yana xujum boshlabdi.
Qirg’iz adir ularni singlisiga yollabdi.Singil adir ularni panohiga olibdi.
55 kun ular bilan do’stlashib ham qolibdi.Lekin podsho bunga hech chidayolmay qolibdi.
Singil adir “Dunyo” dan yordam so’rab boribdi.Dostlariga boshpana berishlarin so’rabdi.
Ular “OON” nomli oppoq kabutar uchiribdi.Ularga “RUMIN” degan bir polvon peshvoz kepti.
Odamlarga yordamga “Humo “ qushi kelibdi.Qanotiga hammani o’tirgizib olibdi.Baland osmonlar uzra
Podshohni zulmidan olib qochib ketibdi va Ruminga etibdi.Ular kelib qollarin duoga ochishibdi.
“Parvardigor yahshisan,mehribonsan,azizsan.Bizga ko’p yordam berding,mehru muhabbat berding.Zolim shohga insof ber,xalqimizga najot ber.Erkaklar xor bo’lmasin,ayoli zor bo’lmasin.Bolalar yiglamasin,onalar qiylanmasin.Dunyo nurlarga to’lsin,olamga rahmat kelsin!”
Shuning bilan hozircha ertakni to’htatamiz.Odamlar dam olishsin,siz ham uhlab olasiz,quyosh chikib,tong otsa,unda charchab qolasiz…
|
| |
| |
| BAXOR | Дата: Chorshanba, 11-May-2011, 13:56 | Сообщение # 7 |
|
Peshqadam
Группа: Ishonchli
Сообщений: 4085
Статус: | May ertagi .(Davomi).
Vaqt o’tdi ,o‘tdi kunlar,haftalar bo’ldi oylar.Tasbeh aytib poklandi Rumindagi odamlar.
Bir birini qolladi,shukir qilib o’yladi: “Bizga ko’p yordam bo’ldi ,yahshilik hamroh bo’ldi.
Keling biz yahshilikni shior qilib olaylik,dunyoga yahshilikni ekib,hosil olaylik.
Xalqiga sabr so’rab,shohga ham insof tilab,Yana yo’lga tushibdi, to’qqizga bo’linibdi.
Dunyoga yuzlanibdi.Ko’p do’stlar uchratibdi.Bilimlari oshibdi,umidlari jo’shibdi.
Shoh esa ko’p o’ylabdi,hiyla qilib to’ymabdi.Xalqini ko’zin bo’yab,bor burdini toptabdi.
Chetdagi xalqi esa bunga hech chidolmabdi.Xalqni qutqarish uchun choralarin o’ylabdi.
Ularni ishlarini yahshilar quvvatlabdi.Borgan sari ularni saflari kengayibdi.
Shoh ne qilarin bilmay,koppaklarin chorlabdi.”Qayda ko’rsez qopingiz,yo’llarini to’singiz!”
Yahshilar parvo qilmay,yana olg’a yuribdi,Podshohni itlari hurib,hurib qolibdi.
Bolalar, ular hozir katta yo’lga chiqdilar.Sizu bizga eng yahshi kelajakni bergaylar.
Keling jajji bolalar,gunohsiz chuchmomalar,biz ham duo qilaylik,ularga kuch tilaylik!
“Robbim o’zing Olimsan,har narsaga Qodirsan!Yomonlarni yo’q qilgin,Yahshilarni ko’p qilgin”.
Bizlar ular yo’liga binafshalar ekamiz,qo’limizdan ne kelsa,biz ham yordam beramiz!
Ular tezroq kelishsin zindonlarni buzishsin!Hech kimni dadajoni u erlarda qolmasin!”
Balli shirin bolalar pahlavon..,gul lolalar!Ertagimni hozircha shu erda to’htataman.
Siz uhlab orom oling,yo’qsa charchab qolasiz.Charchasez binafshani qanday qilib ekasiz?
|
| |
| |
| OSIYO | Дата: Yakshanba, 19-Iyun-2011, 22:48 | Сообщение # 8 |
 Peshqadam
Группа: Ishonchli
Сообщений: 7142
Статус: | Dehqon
Bir dehqon qo‘sh haydab turgan ekan, podshoning qushbegisi ot minib katta yo‘ldan o‘tib qolibdi. Dehqonga ko‘zi tushib:
— Hormang! — debdi.
Dehqon eshitsa ham o‘zini eshitmaganga solib, «xo‘sh, jonivor!» deb ho‘kizlarini qaytarib, yerni hayday beribdi. Bek: «Qulog‘i karmi buning, nega indamaydi yoki bu chol meni pisand qilmayaptimi», deb o‘ylabdi va yana unga qattiqroq: «Hormang!» debdi. Dehqon boshini bir qimirlatib, yana ishini davom ettiraveribdi. Bek g‘azablanib jo‘nab ketibdi. Qo‘rg‘onga borib, xizmatkorlariga buyruq beribdi.
— Boringlar, o‘sha dehqonning qo‘lini orqasiga bog‘lab, shu yerga haydab kelinglar!
Girandalar dehqonni ushlab, qo‘lini orqasiga bog‘lab, bek qoshiga olib kelishibdi. Dehqon bekni ko‘rib:
— Assalomu alaykum, bor bo‘ling, bor bo‘ling, — debdi. Bek:
— Ey ahmoq chol, qo‘ling orqangga bog‘landi, oldimga kelding, endi o‘lishingni bilding. Dalada ikki marta «Hormang», desam ham «Bor bo‘ling», demading, — debdi.
Shunda dehqon:
— Taqsir, o‘sha vaqtda ekadigan yerimning obi-tobi joyida edi, bor bo‘ling, deyishga ham vaqtim yo‘q edi. Bir tobidan qochmasin, dedim. Endi oldingizga keldim, qancha «bor bo‘ling» kerak bo‘lsa, ola bering — debdi.
— Bir botmon yerdan qancha g‘alla olasan? — debdi bek. Dehqon:
— Taqsir, agar ikkita yaxshi ho‘kizim, bir xizmatkorim bo‘lsa, bir botmon yerdan ikki yuz botmon g‘alla olaman, — debdi.
Bek:
— Agar bir botmon yerdan ikki yuz botmon g‘alla olsang olganing, bo‘lmasa, boshing o‘limda, moling talovda, — debdi-da, bu so‘zni xatga yozib, muhr bostirib beribdi.
Ana endi dehqon bir botmon yerni mo‘ljallab, tizza bo‘yi qilib haydatibdi, tuprog‘ini almashtirib tobiga keltiribdi. Dehqon yerga oq jo‘xori ekibdi. Jo‘xorilar ikki quloq bo‘lganda orasiga lavlagi ham sepibdi. Lavlagi dum tortibdi, har bir lavlagi tagiga chelak-chelak go‘ng solibdi. Lavlagi barg chiqarganda, bitta qo‘ymay barglarini yulib olibdi. Jo‘xori ham yetilib shamol bo‘lsa, takalagi bir-biriga urilib shovillay boshlabdi. Lavlagining har bittasi ko‘zaday-ko‘zaday bo‘lib yetilibdi. Dehqonning hosili yetilib tayyor bo‘libdi. Bek va amaldorlari kelib:
— Qani, dehqon, bir botmon yerdan ikki yuz botmon hosil olganingni ko‘rsat-chi! — debdi.
Dehqon oq jo‘xorini yig‘ib, yanchib, o‘lchatib qarasa, yuz botmon chiqibdi. Shunda bek:
— Ikki yuz botmon hosil olaman degan eding-ku, qani qolgan yuz botmon hosil? — debdi.
Dehqon:
— Shoshmanglar, hozir ekinimning bolasini oldinglar, onasi hali yerda yotibdi, — debdi.
Bekning xizmatkorlari lavlagini yig‘ib olib qarashsa, har qaysisi ko‘zaday-ko‘zaday kelar emish. Ularni o‘lchashsa ikki yuz yigirma botmon chiqibdi. Bek dehqon o‘z mo‘ljalidan ziyoda hosil olganini ko‘rib, alamiga chidolmay, g‘azablanib:
— Sen shuncha hosilni nima qilasan, bu hosil beklikka kerak, — debdi va xizmatkorlariga:
— Bu hosilning uchdan biri qoldirilib, qolgani qo‘rg‘onga olib ketilsin! — deb buyuribdi.
U otini minib, qo‘rg‘on tomonga qarab jo‘nabdi. Dehqon mo‘l hosil olish yo‘lini bilsa ham, o‘z mehnatining natijasidan mahrum bo‘lib qola beribdi.
|
| |
| |
| OSIYO | Дата: Yakshanba, 19-Iyun-2011, 22:55 | Сообщение # 9 |
|
Peshqadam
Группа: Ishonchli
Сообщений: 7142
Статус: | Dunyoda nima lazzatli?
Husayn mirzoning qirq vaziri bor ekan. Qirqinchisi Alisher Navoiy ekan. Bir kam qirq vazir Navoiyni Husayn mirzoga yomonlay beribdi. Husayn mirzo Alisherni vazirlikdan bo‘shatibdi.
Bir kuni Husayn mirzo bir kam qirq vazirdan:
— Dunyoda nima lazzatli? — deb so‘rabdi. Vazirlar bilgan va boshlariga kelgan hamma sirlarni aytibdilar.
Husayn mirzo:
— Yo‘q, topolmadingiz! Ertalabgacha topib bermasangiz hammangiz joningizdan umidingizni uzing! — debdi.
Vazirlar o‘zaro maslahat qilishibdi.
— Buni Alisher biladi, — debdi vazirlardan biri. Uni Navoiyga yuboribdilar. Vazir Navoiyning oldiga kelib:
— Husayn mirzo bizga: «Dunyoda nima lazzatli, shuni topinglar!» deb buyurdi, biz topa olmadik. Aytib bermasangiz bo‘lmaydi, — debdi.
— Qaysi ovqatni och qolib yesangiz, o‘sha lazzatli deng, — debdi Navoiy.
Vazirlardan Husayi mirzo so‘raganida ular shunday debdilar.
Husayn mirzo aytibdi:
— Buni siz topmagansiz, to‘g‘risini ayting, kim aytib berdi?
Vazirlar:
— Taqsir, o‘zimiz topdik, — debdilar.
Husayn mirzo hammalarini bir uyga qamab:
— Kimki to‘g‘risini aytmasa, shu uydan birma-bir chaqirib, boshini olaveraman! — debdi.
Shunda vazirlar turib:
— Biz Alisherdan so‘radik, — debdilar. Husayn mirzo aytibdi:
— O‘zingiz uni menga yomonlab haydatib yuborib, yana nega undan maslahat so‘raysizlar? Demak, usiz sizlarning miyangiz ishlamas ekan-da! — debdi va Navoiyni chaqirtirib, yana vazirlikka tayinlabdi.
|
| |
| |
| OSIYO | Дата: Payshanba, 23-Iyun-2011, 00:58 | Сообщение # 10 |
|
Peshqadam
Группа: Ishonchli
Сообщений: 7142
Статус: | Axmoq podshoning dono xotini
Bir xotinini Podsho qo‘yib yuborgan ekan. Kunlardan bir kuni podsho o‘zini tanitmay shu xotinining uyiga kirib boribdi.
— Tangri mehmon oling, — debdi. Xotin eshikni ochib:
— Tangri mehmonga eshigimiz ochiq, — deb podshoni kutib olibdi. Podsho xotindan:
— Bu uyda yolg‘iz yashaysizmi? — deb so‘rabdi. Xotin:
— Yolg‘iz emasman, erim o‘tinga ketgan, kelib qolar, — debdi.
Shunda podsho:
— Shunday go‘zal ayol o‘tinchiga xotin bo‘lib yashaysizmi, topilmadimi bir boyroq odam? — debdi.
— Boyroqni boshimga uraymi, podshoning ham xotini bo‘lib ko‘rganman, ming podshodan bir qul, ming oltindan bir pul yaxshi, — debdi xotin. Podsho taajjublanib yana so‘rabdi:
— Nima, podshoning xotini bo‘lish yomonmi?
— Agar podshoning xotini bo‘lsang qirq kunda bir kulasanu, kunda ming o‘lib tirilasan, erimga o‘xshagan g‘ariblar esa xotinlarini kunda ming kuldirib, oyogingga tikon kirsa tili bilan sug‘irib olishga ham rozi bo‘ladi, — debdi xotin.
Podsho: «Xotinim mendan ayrilganidan xursand ekan», deb o‘tinchi kelmasdanoq chiqib ketibdi.
Shunday qilib podsho ertasi kuni bir xotini bilan qolib, boshqa xotinlarini mol-dunyosi bilan ayirib yuboribdi. Uning ertasiga esa elatga jar urdiribdi: «Kimda-kim ikki xotinli bo‘lsa, bir xotini bilan qolib, ikkinchisini rozi qilib ayirib yuborsin, farmon bajarilmasa, moli podsholik, boshi qazolik!»
Bu farmonni eshitgan boylar, vaziru vuzarolar, mulla-eshonlar, savdogarlar va boyvachchalar, qo‘yingki, kim ikki xotinli bo‘lsa birisini qozi-kalonlar ishtirokida taloq qilib, sevgan xotinlari bilan qolibdi.
|
| |
| |
| OSIYO | Дата: Payshanba, 23-Iyun-2011, 00:59 | Сообщение # 11 |
|
Peshqadam
Группа: Ishonchli
Сообщений: 7142
Статус: | Ibn Sino va tarbiya
Yigit bilan qiz turmush qurishibdi. Oradan to‘qqiz oy, to‘qqiz kun, to‘qqiz soatu to‘qqiz daqiqa o‘tgach, farzand ko‘rishibdi.
— Bolamizni qanday tarbiya, qilamiz? — debdi ona.
— Uni shunday tarbiya qilaylikki, katta bo‘lganda el-yurtga foydasi tegadigan bo‘lsin, — debdi ota. Xotini:
— To‘g‘ri aytasiz, men ham shuni o‘ylab turgan edim. Yaxshisi, ustoz Ibn Sinodan so‘rab ko‘raylik-chi, u kishi nima derkin, — debdi.
Bu gap eriga ham ma’qul tushibdi. Er-xotin bolani ko‘tarib, Ibn Sinonikiga kelishibdi. U bir kichik tor kulbada yashar, shunday bo‘lsa-da, dong‘i olamga ketgan ekan.
Ibn Sino ularni yaxshi kutib olibdi, nima ish bilan kelganliklarini so‘rabdi.
— Bolamizning tarbiyasi haqida bizga maslahat bersangiz. Toki katta bo‘lgach, el-yurtga foydasi tegadigan kishi bo‘lsa? — debdi eri.
— Qachon tug‘ildi? — deb so‘rabdi Ibn Sino.
— Erta bilan tug‘ildi, — deb erining o‘rniga xotini javob beribdi.
— Ey bolalarim, — debdi Ibn Sino, — bola erta tongda tug‘ilgan ekan, hozir choshgoh bo‘ldi, kechikibsizlar. Bola tug‘ilishi bilan uning tarbiyasi haqida qayg‘urish kerak edi.
|
| |
| |
| OSIYO | Дата: Shanba, 02-Iyul-2011, 09:24 | Сообщение # 12 |
|
Peshqadam
Группа: Ishonchli
Сообщений: 7142
Статус: | Olmani o'rniga qo'yilgan shart
 Olmani o'rniga qo'yilgan shart
Bir kuni bir yigit yo'lda ketayotsa, oldiga bir olma "to'p" etib kelib tushibdi. Yigit uyoq-buyoqqa qarab, olmaning egasini ko'rmabdi. Shunda u qirmizi olmani olib, oqib turgan suvga yuvibdi va bir tishlabdi. Bir payt oldidan bir barvasta kishi chiqib:
- Hoy yigit, sen nega mendan so'ramasdan mening olmamni o'g'irlab yemoqdasan? - deb doq uribdi.
- Yo'q, amaki, kechirasiz, men olmangizni o'g'irlaganim yo'q, olma oyog'im ostiga kelib tushgan edi, olib yeyapman,-debti yigit.
Lekin u kishi juda qaysar ekan, "yo'q, o'g'irlading", deb turib olibdi.
- Ho'p, mayli, o'g'irlagan bo'lay, bu gunohimni nima qilsam kechirasiz? - deb so'rashga majbur bo'libdi yigit oxiri.
-Bu gunohingni yuvish uchun mening qizimga uylanasan, - debdi u odam.
- Mayli, uylanaman, - debdi yigit.
- Lekin, bilib qo'y, qizimning ikki oyog'i shol, ikki qo'li shol, ikki ko'zi ko'r - debdi u kishi.
- Yigit so'zi bitta, - debdi yigit, - nima bo'lsa ham qizingizga
uylanaman. Shunday qilib yigit bu kishining qiziga uylanibdi. Go'shangada ko'rsa-ki, oy desa og'zi bor, ko'zlari cho'lpon, lablari g'uncha, qoshlari kamron, yuzlari shirmonday, sochi sumbul, qo'llari ipakdek mayin, qaddi-basti kelishgan sarvqomat qiz ekan.
Yigit qaynotasining gaplaridan hayron bo'libdi. To'ydan keyin gaplashib o'tirishgach, bir kuni u yurak yutib: - Dada, nega o'shanda qizingizni ko'zi ko'r, qo'li shol, oyog'i cho'loq degan edingiz? - deb so'rabdi.
- Ko'zi ko'r deganimki, qizim hali voyaga yetib, sendan boshqa yigitni ko'rgan emas. Oyog'i shol deganim, ostona xatlab, ko'chaga chiqmagan, qo'li shol deganim, sendan boshqani qo'li qizimning qo'liga tegmagan, - deb javob beribti qaynota. Yigit qaynotasining bu lutfiga tasanno aytgan va yori bilan qo'sha qarigan ekan.
[color=purple]
|
| |
| |
| OSIYO | Дата: Seshanba, 05-Iyul-2011, 16:58 | Сообщение # 13 |
|
Peshqadam
Группа: Ishonchli
Сообщений: 7142
Статус: |
Dunyoda nima lazzatli?
Husayn mirzoning qirq vaziri bor ekan. Qirqinchisi Alisher Navoiy ekan. Bir kam qirq vazir Navoiyni Husayn mirzoga yomonlay beribdi. Husayn mirzo Alisherni vazirlikdan bo‘shatibdi.
Bir kuni Husayn mirzo bir kam qirq vazirdan:
— Dunyoda nima lazzatli? — deb so‘rabdi. Vazirlar bilgan va boshlariga kelgan hamma sirlarni aytibdilar.
Husayn mirzo:
— Yo‘q, topolmadingiz! Ertalabgacha topib bermasangiz hammangiz joningizdan umidingizni uzing! — debdi.
Vazirlar o‘zaro maslahat qilishibdi.
— Buni Alisher biladi, — debdi vazirlardan biri. Uni Navoiyga yuboribdilar. Vazir Navoiyning oldiga kelib:
— Husayn mirzo bizga: «Dunyoda nima lazzatli, shuni topinglar!» deb buyurdi, biz topa olmadik. Aytib bermasangiz bo‘lmaydi, — debdi.
— Qaysi ovqatni och qolib yesangiz, o‘sha lazzatli deng, — debdi Navoiy.
Vazirlardan Husayi mirzo so‘raganida ular shunday debdilar.
Husayn mirzo aytibdi:
— Buni siz topmagansiz, to‘g‘risini ayting, kim aytib berdi?
Vazirlar:
— Taqsir, o‘zimiz topdik, — debdilar.
Husayn mirzo hammalarini bir uyga qamab:
— Kimki to‘g‘risini aytmasa, shu uydan birma-bir chaqirib, boshini olaveraman! — debdi.
Shunda vazirlar turib:
— Biz Alisherdan so‘radik, — debdilar. Husayn mirzo aytibdi:
— O‘zingiz uni menga yomonlab haydatib yuborib, yana nega undan maslahat so‘raysizlar? Demak, usiz sizlarning miyangiz ishlamas ekan-da! — debdi va Navoiyni chaqirtirib, yana vazirlikka tayinlabdi.
|
| |
| |
| OSIYO | Дата: Seshanba, 05-Iyul-2011, 17:09 | Сообщение # 14 |
|
Peshqadam
Группа: Ishonchli
Сообщений: 7142
Статус: | Ilonshoh
Bir bor ekan, bir yo’q ekan, qadim zamonda bir chol bo’lgan ekan. Cholning bir-biridan go’zal uch qizi bo’lgan ekan. Chol bir kuni bozorga bormoqchi bo’libdi va qizlariga:
- Otajon, menga qip-qizil olma olib keling, - debti.
Chol bozorga borib, o’z ishlarini bitirgach, katta qiziga kavush, o’rtancha qiziga oyna olibdi.
Kenja qiziga esa axtarib-axtarib sirayam olma topa olmabti. Nihoyat olma qidirib charchagan chol bir yo’lovchidan:
- Birodar, butun bozorni axtarib olma topa olmadim, qayerdan topsam bo’larkan? – debti. Shunda yo’lovchi:
- E otajon, axtarib ovora ham bo’lmang, hamma olmalar Ionshohning qo’lida, -deb javob beribdi. Kenja qizini o’ksintirishni istamagan chol tog’lar orasida yashovchi Ilonshohning oldiga boribdi va :
- E Ilonshoh mening kenja qizim uchun bittagina qizil olma bergin,-debti.
- Mayli, - debti Ilonshoh, - men senga bitta qizil olma beraman, sen esa evaziga kichik qizingni menga xotinlikka berasan.
Chol bu shartga ko’nmabdi va uyiga borib, bo’lgan voqeani qizlariga aytibdi. Olma olib kelmagani uchun kichik qizi xafa bo’lmapti. Oradan bir qancha vaqt o’tib cholning kichik qiziga Ilonshohdan sovchi kelibdi. Lekin chol qizini ilonga berishga unamay, sovchilarga rad javobini beribdi. Sovchilar bir necha marta kelishib, quruq qaytishibdi. Shunda Ilonshoh shaharga keladigan suvni to’sib, xalqni tashnalikda qoldiribdi. Yosh bolalar, keksalar tashnalikdan halok bo’la boshlabdilar. Bu holni ko’rgan kenja qiz:
 - Otajon, peshonamda ilonga xotin bo’lish yozilgan ekan, mayli, men roziman, meni Ilonshoh huzuriga olib boring, - debti yig’lab.
Chol ham nailoj yig’lay-yig’lay qizini Ilonshoh huzuriga olib boribdi. Ilonshoh ularni hushnud qabul qilibdi va suv boshiga qilingan to’siqni oldirib tashlabdi. Qiz bilan Ilonshohning to’yi juda dabdabali o’tibdi.
To’ydan keyin Ilonshoh ko’rkam va pahlavon bir yigitga aylanibdi. Uni Qoratog’da yashovchi bir jodugar qasdan sehrlab ilonga
aylantirib qo’ygan, xamdashu cholning kenja qiziga uylansangina sehrdan halos bo’lasan, deb shart qo’ygan ekan.
Yigit shohning o’g’li
ekan. U kenja qizning opalarini ham o’z mulozimlaridan ikkita yaxshi yigitga uzatibdi va chol bilan birga qizlarni ham saroyga olib kelibdi. Hammalari umrlarining ohirigacha baxtli va farog’atli yashab, murod-maqsadlariga yetibdilar.
|
| |
| |
| OSIYO | Дата: Shanba, 09-Iyul-2011, 14:32 | Сообщение # 15 |
|
Peshqadam
Группа: Ishonchli
Сообщений: 7142
Статус: | 
Bir bor ekan, botir yo’q ekan bir tegirmonchi bo’lgan ekan. Tegirmonchining ikkita o’g’li bor ekan. O’g’illarining kattasi dangasa, ishyoqmas ekan. Kichigi mehnatsevar, pishiq, odobli yigit ekan. Bir kuni tegirmonchi ikki o’g’lini yoniga chaqirib :
- O’g’illarim, men endi qarib qoldim, - debdi, - bir oyog’im to’rda bo’lsa bir oyog’im go’rda. Mendan sizlarga qoladigon mana shu hovli-yu tegirmon, xolos. Ikkalaring hamjihat bo’lib, ahil yashanglar. - Chol shu nasihatni qilgandan keyin bir necha kun o’tgach, vafot etibdi. O’g’illariga tegirmon bilan hovli meros qolibdi. Katta o’g’liga hovli tegibdi, kichigiga tegirmon tegibdi. Kichik o’g’il har kuni odamlarning bug’doylarini tortib, un qilib, uyga u-bu yegulik topib kelar ekan. Ammo akasi unga sira qarashmas ekan. Bir kuni ukasi, aka, keling, bir baxtimzni sinab ko’ramiz, debdi. Shunda akasi:
- Baxtimizni sinash uchun qishloqning boy qiziga uylanamiz, boy qiz ko’pgina sepi bilan kelib bizlarni ham boy qiladi, kel sen topgan pullaringni menga ber, pul yig’aylik, -debdi. Bunday puch gaplarga ukasi ko’nmabdi. O’rtada janjal ko’tarilibdi. Akasi ukasini uydan haydab chiqaribdi. Ukasi tegirmon toshini ham o’zi bilan olib, uydan chiqib ketibdi. Yo’l yuribdi, yo’l yursa ham mo’l yuribdi. Qorong’u tushganda bir eski uy yoniga yetib boribdi. Eski uyda tunagani qo’rqib, daraxtning tepasiga chiqib olibdi. Tegirmon toshini ham o’zi bilan daraxtga olib chiqib ketibdi. Yarim tunda daraxtda uxlab o’tirib, qo’lidan toshini tushirib yuboribdi va uyg’onib ketibdi. Uyg’onganida turli sharpalar qochib ketayotganini ko’ribdi-yu, pastga tushgani qo’rqib, o’tiraveribdi. Tong otgach pastga tushsa, tegirmon toshining tagida yotgan yarim qop oltin va atrofga sochilib yotgan qimmat baho taqinchoqlarni ko’ribti. Kechasi o’g’rilar o’g’irlangan narsalarni tashlab qochgan ekanlar. Yigit tosh bilan birga oltin va taqinchoqlarni ham yig’ishtirib, uyga bormoqchi bo’libdi. Ammo akasi bilan yana ko’ngilsiz gaplar bo’lishini o’ylab, boyliklarni ko’targanicha boshi oqqan tomonga ketibti.
Akasi bo’lsa, ukasini uydan quvlab chiqargach, qiyinchilik bilan kun ko’ra boshlabdi. Tez kunda yegulik narsa topa olmay, uyini sotibdi. Uyining puli ham tugab, u ko’chada qolibdi va kishilarning xizmatlarini qilishga majbur bo’libdi. O’tin terib, sotib kun ko’ribdi. Kunlar shu tarzda o’taveribdi. U avvalgidan ancha chaqqon bo’lib, qo’lidan ancha-muncha ish keladigan bo’lib qolibdi. Pul yig’ib, ukasini qidirib topishni maqsad qilibdi. Bir kuni u o’tin terib horib-tolib yurganda bir muhtasham saroy oldidan chiqib qolibdi. Darvozasini qoqib, suv so’rabdi. Ichkaridan 5-6 yoshlardagi bir qizcha chiqibdi. Qizcha ko’ziga issiq ko’rinibdi. Bu uy kimning uyi ekanligini so’rabdi. Qizcha odamlar dadasini ,,tegirmonchi” deb atashlarini aytibdi, dadamlar hozir ishdalar, debti. U tegirmonchi kelishini kutibdi. Tergan o’tinlarini ham shu hovliga olib kelibti. Bir vaqt tegirmonchi ishdan qaytib kelibdi. U o’zining ukasi ekan. Aka-uka bir-birlarini ko’rib, sevinganlaridan yig’lab yuboribdilar. Aka-uka bir-birlarini nihoyatda sog’ingan ekanlar. Ukasi akasini so’roqlagan paytda uni uyni sotib ketganini bilgan, topa olmay, nihoyatda xafa bo’lgan ekan. Aka-uka bir-birlaridan hol ahvol so’rabtilar, ukasi akasini uyga taklif qilibdi. Uka akasi ham ancha mehnatsevar odam bo’lib qolganini, mehnat bilan kun ko’rib ko’rayotganini anglabdi. Ikkalalari bir bo’lib, otalaridan qolgan hovlini qayta sotib olibdilar. Shu qishloqning odobli xonadoniga sovchi qo’yib, akasini ham uylantirib qo’yibdi. Akasi o’z qishlog’ida baxtli hayot kechiribti.
|
| |
| |
