RSS
Yangiliklar-Новые сообщения · Azolarimiz-Участники · Forum qoidasi-Правила форума · Qidirish-Поиск
  • Page 1 of 2
  • 1
  • 2
  • »
Forum moderator: DURDON, SAKINA  
Хадислар хазинасидан
RiderDate: Payshanba, 15-Okt-2009, 05:52 | Message # 1
Admin yordamchisi
Group: Usta
Messages: 2650
Status:
БИРИНЧИ ХАДИС


Абу Зарр разияллоху анхудан ривоят килинади. У киши дедилар: Менга Раcувлуллох cоллаллоху алайхи ва cаллам айтдилар:

"Каерда бўлcанг хам Аллохдан кўрккин ва ёмонликнинг кетидан албатта яхшилик килгин, уни ўчириб юборади. Одамларга эcа чиройли хулк билан муомала кил".


ИККИНЧИ ХАДИС



[Сахл ибн Саъд разияллоху анхудан ривоят килинади. Расувлуллох соллаллоху алайхи васаллам айтдилар:

"Аллох сахийдир, сахийликни яхши кўради. У гўзал хислатларни яхши кўради, ёмон хулкларни эса ёктирмайди."

(Хоким ва Байхакий ривоятлари)


Manba
 
RiderDate: Chorshanba, 21-Okt-2009, 19:16 | Message # 2
Admin yordamchisi
Group: Usta
Messages: 2650
Status:
УЧИНЧИ ХАДИС




Абу Зарр разияллоху анхудан ривоят килинади. У киши дедилар: Менга Расувлуллох соллаллоху алайхи ва саллам айтдилар:

"Яхшиликдан озгина нарсани бўлса хам паст санамагин. Хатто биродарингга очик чехра билан рўбарў бўлишинг хам яхшиликдир".


ТЎРТИНЧИ ХАДИС




[Абу Хурайра разияллоху анхудан ривоят килинади. У киши айтдилар: Расувлуллох соллаллоху алайхи ва саллам дедилар:

"Мен чиройли хулкларни мукаммал килиш учунгина пайгамбар килиб юборилганман".

(Бухорий ривоятлари)
 
RiderDate: Shanba, 24-Okt-2009, 21:59 | Message # 3
Admin yordamchisi
Group: Usta
Messages: 2650
Status:
БЕШИНЧИ ХАДИС




Абу Хурайра разияллоху анхудан ривоят килинади. У киши айтдилар: Расувлуллох соллаллоху алайхи ва саллам дедилар:

"Мўминларнинг энг мукаммал иймонлилари уларнинг энг чиройли хулклиларидир. Сизларнинг энг яхшиларингиз аёлларига энг яхши хулк билан муомала киладиганларингиздир".

(Термизий ривоятлари)
 
SANJAR80Date: Yakshanba, 25-Okt-2009, 18:44 | Message # 4
Group: Ishonchli
Messages: 3741
Status:
Rahmat Olloh rozi bo'lsin

 
RiderDate: Yakshanba, 08-Noya-2009, 23:21 | Message # 5
Admin yordamchisi
Group: Usta
Messages: 2650
Status:
ОЛТИНЧИ ХАДИС



Ибн Масъуд разияллоху анхудан ривоят килинадики, Расувлуллох соллаллоху алайхи ва саллам бундай деб айтар эдилар:

"Эй Аллохим, менинг ташки кўринишимни чиройли килиб яратганинг каби хулкимни хам чиройли килгин".

(Имом Ахмад ривоятлари)

Ўтган хадислардан маълум бўлдики, Расувлуллох соллаллоху алайхи ва саллам хусни хулк бобида энг юксак даражага эришганлар. У кишининг бу мартабаларига нафакат оддий одамлар, хатто пайгамбарлар хам етиша олмаганлар. Бунга Аллохнинг Ўзи хам Куръонда гувохлик бериб: "Хакикатда Сиз жуда хам буюк хулк сохибидирсиз!" - деган. ("Нун" сураси) Шундай бўлса хам яна Аллохга ёлвориб, ўзларининг хулкларини яхшилашни сўрар эканлар, бу у зотнинг накадар камтар ва хокисор инсон бўлганларидан далолат беради. Ха, хакикатан хам олийжаноб одам мана шундай бўлади.

Пайгамбар алайхиссалом бу дуолари билан бизга инсоннинг Аллох олдида ожиз ва Унга доимо мухтож эканини эслатадилар. Одамлар хамма ишда Аллохга карамдирлар. Мусулмонлар буни яхши тушунадилар ва хамиша Аллохнинг ёрдамига суяниб иш тутадилар. Аллохнинг мархаматларини тилга олиб, Унга шукрона киладилар. Ўзларига ўзлари талабчан бўлиб, камчиликларини тан оладилар ва Аллохнинг ёрдамида уларни тузатишга харакат киладилар.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Бу хадисдан олинадиган хулосалар:

1. Биз мусулмонлар - энг буюк пайгамбар ва энг олийжаноб инсоннинг умматларимиз. Ўз хулкимизни яхшилашга харакат килиш билан бир каторда бунга эриштиришни сўраб доимо Аллохга дуо килишимиз зарур. Шунда биз хам Расувлуллох соллаллоху алайхи ва салламдан ўрнак олган, у кишига эргашган бўламиз.

2. Мусулмон одам хар канча улуг мартабага эришса хам доимо камтар бўлиши ва ўзини оддий тутиши лозим. Одам хар канча илмли, кучли ёки бой-бадавлат бўлиб кетганда хам, ўзининг хали кўп камчиликлари бор эканини тан олиши яхши хислатдир. Инсон ўз тенгкурлари ичида бир жихатдан кучли бўлса, бошка бир томондан албатта заиф бўлишини унутмаслиги керак.

3. Аллох инсонларни ташки кўринишда бир-бирларидан фаркли килиб яратган бўлса-да, бирок инсон зотини У бошка хамма махлукотлардан чиройли килиб, энг гўзал шаклда халк килган. Бунинг учун Одам болалари Аллохга шукрона бажо килишлари керак.

4. Инсоннинг Аллох ва яхши одамлар олдидаги хурмати унинг ташки кўринишига караб белгиланмайди. Одамнинг хурмати ва кадр-киммати унинг иймон-эътикоди, хулку одоби ва яхши амаллари билан ўлчанади.
 
RiderDate: Seshanba, 10-Noya-2009, 06:26 | Message # 6
Admin yordamchisi
Group: Usta
Messages: 2650
Status:
ЕТТИНЧИ ХАДИС



Иёз ибн Химорил - Мажошиий разияллоху анхудан ривоят килинади. У киши бундай дедилар: Расувлуллох соллаллоху алайхи ва саллам айтдилар:

"Аллох менга шундай вахй килди: Бир-бирларингизга нисбатан тавозели бўлинглар, токи хеч бир киши бошка бир кишига тажовуз килмасин. Биронта одам хеч бир одамдан устунман деб фахрланмасин!"

(Муслим ривоятлари)

Бу хадисдан кўриниб турибдики, Аллох бизни тавозели бўлишга буюрган. "Тавозе" арабча "тавозуъ" деган калимадан олинган бўлиб, у камтарлик, хокисорлик, деган маъноларни англатади. Уламолар тавозени вожиб ва мустахаб деб аталувчи икки кисмга ажратадилар.

1. Вожиб деб тушуниладиган, хар бир мусулмон бажариши фарз бўлган тавозе энг аввало Аллох ва Пайгамбарга итоат этмок, Аллох хузурида ўзини ожиз билмокдир. Ундан кейин эса инсон ўзининг мусулмон рахбарларига, уламоларга, устоз ва ота-онасига нисбатан тавозеда бўлиши фарз саналади. Бу айтилган инсонлар олдида хар бир мусулмон ўзини нихоятда камтар, хокисор тутиши, уларга итоатда бўлиши лозим. Акс холда у гунохкор бўлади. Юкорида санаб ўтилган хурматли зотларнинг хар кайсиларини кай тарзда иззат-икром этиш хакида динимизда алохида-алохида йўл-йўриклар бор.

2. Бу турдаги тавозе омма халкка нисбатан бўлиб, бунинг хукми суннатдир. Мусулмонлар бир-бирлари билан муомала килган пайтларида ўзларини камтар ва оддий тутишлари уларнинг чиройли хулк ва кучли иймон сохиби эканликларини кўрсатади. Дархакикат, Аллоху Расувл ва ота-она кабиларнинг хурматларини ўрнига кўя билган инсон оддий одамларга нисбатан хам албатта тавозели бўлади. Чунки у уйида ўрганган яхши нарсаларга бошка жойларда хам амал килиб юради.

Аммо золимларни, дунёпараст одамларни иззат-хурмат килиш гунохдир. Чунки Аллохга итоат килмай факат дунёнинг кетидан кувиб юрган, Охират кунини ўйламасдан одамларга ёмонлик киладиган киши хурматга лойик бўлмайди. Ундайларга аслида яхши гапириб насихат килиш керак. Бирок уларнинг кўплари яхшиликка чакирганларга ёмонлик киладилар. Шунинг учун уларга рўпара келиб колганда, ёмонликларидан сакланиш учунгина яхши муомала килинади. Аммо уларни дилдан ёмон кўрилади.

Тавозели киши бировга зулм ўтказмайди, хеч кимни хафа килмайди. Одамларнинг хаккидан кўркади. Ўзини бошкалардан устун санаб мактанчоклик килмайди. У "Мен фалончининг авлодиданман", деб фахрланиб гапириб юрмайди.

 
RiderDate: Seshanba, 10-Noya-2009, 06:27 | Message # 7
Admin yordamchisi
Group: Usta
Messages: 2650
Status:
Бу хадисдан олинадиган хулосалар:


1. Тавозе шундай хислатки, у калби покиза ва акли соглом инсонларда мавжуд бўлади.

2. Мусулмон одам ўз ота-онаси, устози ва рахбари олдида ўзини итоатда тутиши фарздир. Бу кишиларнинг олдиларида ўзини одоб билан тутиб туролмайдиган одам бошка жойларда хам ўзининг беодоблигини фош килиб кўяди ва кўпчиликка иснод келтиради.

3. Чин иймонли киши барчага баробар самимий муносабатда бўлади. У одамзоднинг асли тупрокдан яралганини ва яна тупрокка кайтишини яхши тушунади. Ўзи хам бир кун вафот топишини ўйлаб, биродарлар ва одамлар орасида ўзи хакида яхши таассурот колдиради.

4. Яхши одам кофир, мунофик, бидъатчи, молпараст ва золим кимсалардан узок юришга харакат килади. Чунки уларга якин юрган одам ўшаларни хурмат килишга мажбур бўлиб колади, бу эса каттик гунохдир. Факат зарурат юзасидангина улар билан алока килинади.

 
RiderDate: Seshanba, 10-Noya-2009, 20:47 | Message # 8
Admin yordamchisi
Group: Usta
Messages: 2650
Status:
САККИЗИНЧИ ХАДИС



Уммуд-дардо Абуд-дардо разияллоху анхудан ривоят киладиларки, Расувлуллох соллаллоху алайхи ва саллам айтдилар:

"Киёмат куни мўмин кишининг тарозисида яхши хулкдан кўра огиррок келадиган бирор нарса йўкдир. Аллох ёмон ва бехаё сўзларни гапирувчи одамга газаб килади".

(Термизий ривоятлари)


Расувлуллох соллаллоху алайхи ва саллам умматларининг чиройли хулкли бўлишларини жуда каттик хохлаганлари учун бу сохада жуда кўп гапирганлар. Хар сафар хусни хулк хакида сўзлаганларида, унинг аввал айтилмаган янги бир жихати хакида хабар берардилар. Пайгамбар алайхиссалом бу хадисда яхши хулкнинг Охират кунида инсонга канчалик фойдаси тегишини баён килиб бердилар.

Киёмат куни инсоннинг хамма амаллари тарозига солиб тортилади. Ўшанда кўпгина одамлар зарра микдоридаги яхшиликка хам зор бўлиб коладилар. Амаллари хар канча кўп бўлган одам хам тарозининг олдига келганда эх, яна озгина яхши амал килсам бўларкан-а, деб колади. Айникса, бу дунёда кўпол, баджахл ва беодоб бўлган кишилар савобларининг жуда хам камлигидан нихоятда афсус чекадилар. Баъзилар эса савоблари билан гунохлари теппа-тенг келиб колиб, на дўзахга ва на жаннатга кирмасдан тўхтатиб кўйиладилар. Ана шундай вактда яхши хулкли инсонларнинг ишлари иншоааллох енгил бўлиб, тарозиларининг савоб томони огир келади. Бошкаларга караганда, жаннатга осонрок кирадилар.

Хулки яхши бўлмаган одамларнинг белгиларидан бири уларнинг огзилари ёмонлигидир. Улар оддий гапни гапирганларида хам эшитган одамга ёкмайдиган сўзларни ишлатадилар. Баъзилари бехаё ибораларни тилга олиб, уят гапларни гапираверадилар. Бундай одамлар Аллохнинг газабини келтирадилар. Улар бу дунёда хам, у дунёда хам яхшилик кўрмайдилар. Одамлар огзи ёмон кишиларни зохиридан хурмат килгандек бўлиб кўринсалар хам аслида ичларида ёмон кўрадилар.


Бу хадисдан олинадиган хулосалар:


1. Хусни хулкнинг инсон учун фойдаси жуда хам кўпдир. У одамзодга бу дунёда хам, Охиратда хам сув ва хаводек зарурдир.

2. Охиратда савобим огир келсин, жаннатга кирайин деган одам бу дунёда факат савобли ишлар килади.

3. Аллохдан кўрккан киши тилига эхтиёт бўлади. У асло уят гапларни гапирмайди. Ўшандай сўзларни гапираётганларнинг олдида ўтирмайди.
 
RiderDate: Shanba, 14-Noya-2009, 22:14 | Message # 9
Admin yordamchisi
Group: Usta
Messages: 2650
Status:
ТЎККИЗИНЧИ ХАДИС




Хижрат юртининг имоми Молик ибн Анас рахимахуллохдан ривоят килинади. У кишига етиб келган хабарга кўра, Расувлуллох соллаллоху алайхи ва саллам бундай дедилар:

"Мен сизларга икки нарсани колдирдим, модомики, шуни махкам ушлар экансизлар, асло адашмайсизлар. У Аллохнинг китоби ва расувлининг суннатидир".

(Имом Молик ривоятлари)

Куръон ва Суннат мусулмонларнинг дин ва дунё ишларини тартибга солиб турадиган асосий конундир. Бу икки нарса одамзоднинг хам бу дунёси ва хам охиратига тегишли хамма ишларни баён килиб беради. Шу жумладан, инсоннинг хулки кандай бўлиши кераклиги хам Куръон ва хадисларда батафсил тушунтириб ўтилган.

Одамлар агар Куръон ва Суннат кўрсатмаларига катъий амал килган холда хаёт кечирганларида эди, улар албатта ўзаро тотув ва инок холда умр ўтказган бўлар эдилар. Чунки инсонларни Аллохнинг Ўзи яратгани учун хам, улар нима ишларни килсалар бахтли бўлишларини уларга караганда Унинг Ўзи яхширок билади. Расувлуллох соллаллоху алайхи ва саллам хам ўз хадисларида факат Аллох вахй килиб билдирган нарсаларни айтганлар. Ўзларича хеч нарсани тўкиб гапирмаганлар.

Расувлуллох соллаллоху алайхи ва саллам даврларидаги сахобалар шунинг учун хам бахтли бўлишган эдики, уларнинг хулку атворлари Куръонга ва Пайгамбар алайхиссаломнинг йўлларига тўла-тўкис мувофик келар эди. Улар ўз хаётларида нимаики савол ёки муаммо тугилса, дархол Куръонга ва Пайгамбар алайхиссаломга мурожаат килардилар. Уларга Куръондан ёки Расувлуллохнинг сўзларидан биронта хужжат келтирилса, дарров уни кабул килишарди. Ўзларининг сўзларида махкам туриб олишмасди. Шу билан ўрталарида чиккан хар кандай келишмовчилик ва мушкул иш хал бўлиб кетар эди.
 
RiderDate: Shanba, 14-Noya-2009, 22:16 | Message # 10
Admin yordamchisi
Group: Usta
Messages: 2650
Status:
Бу хадисдан олинадиган хулосалар:

1. Ўзини мусулмон деб хисоблайдиган хар бир одам ўз хаётини Куръон ва Суннат асосида ўтказиши лозим. Акс холда, у адашиб нотўгри йўлларга кириб кетади. Куръон ва хадисдаги сўзлар хамма замон ва хамма макон учун мос келадиган килиб айтилган. Улар инсонларнинг то Киёмат кунигача бўладиган хамма саволларига жавоб беради.

2. Куръон ва Суннатга амал киладиган одам факат ибодатларини эмас, хулку одобини хам шу икки манбага мослаб олиши керак. Баъзи одамлар намоз ва бошка ибодатларини чиройли адо киладилар, аммо хулкларини яхшиламайдилар. Улар Куръон ва хадисларга тўлик амал килган хисобланмайдилар.

 
RiderDate: Yakshanba, 20-Dek-2009, 21:59 | Message # 11
Admin yordamchisi
Group: Usta
Messages: 2650
Status:
ЎНИНЧИ ХАДИС




Абу Хурайра разияллоху анхудан ривоят килинади:

Бир одам Пайгамбар алайхиссаломга: "Менга насихат килинг", - деб айтди. Пайгамбар алайхиссалом: "Газаб килма", - дедилар. У одам саволини бир неча марта такрорлади. Пайгамбар хар сафар "Газаб килма" деб жавоб килдилар.

(Бухорий ривоятлари)

[b][size=12][font=Arial]Уламолар инсонда газаб пайдо бўлишининг асосий сабаби кибрдир, дейдилар. Кибр ўзига бино кўйиш, ўзини хаммадан афзал деб билишдир. Бундай одам доимо ўзининг хохлагани бўлишини истайди. Мабодо унинг кўнглига ёккан иш амалга ошмай колса, газабланади. Мусулмон киши бундай одатдан узок бўлиши керак.

Хамма ишлар Аллохнинг кўлида эканини яхши тушунган, такдирга иймон келтирган одам кўнгли истаган иш ўз вактида амалга ошмай колганидан газабга тушмайди. Аллох шундай бўлишини хохлаган экан, деб ўзини босади ва сабр килади.

Ушбу хадисдан маълум бўладики, инсонда газаб пайдо бўлганда шошилиб бирор иш килиб юбормаслиги керак. Чунки газаб билан килинган иш факат ёмонлик олиб келади. Кейин у ёмонликнинг кетидан бошкаси уланиб кетади.

Газаб одамнинг дилида бошкаларга нисбатан адоват, хасад ва ёмон ният пайдо килади. Бунинг натижасида ахлоксизлик ва беодоблик юзага келади. Шундан кейин баъзи одамлар шайтоннинг васвасасига учиб, гунох сўзлар ва ишларга ўтиб кетадилар. Сўкишиш, уришиш, аразлашиш каби нохуш вокеалар содир бўлади.

Бу айтилган сўзлар дунёвий ишларга тааллуклидир. Аммо дин иши учун газабланиш, Аллохнинг дини камситилган пайтда аччикланиш иймон аломатидир. Бирок шундай пайтда хам одам ўзини тутиб, шариат доирасида иш килиши лозим.

Бу хадисдан олинадиган хулосалар:

1. Мусулмонлар ўз хаётлари давомида хар хил ёмонликлардан сакланишлари учун газабдан узок бўлишлари керак. Чунки газаб одобсизлик ва ёмонликларнинг бошланишидир.

2. Пайгамбар алайхиссаломнинг бир огиз сўзлари хам нихоятда чукур маъноларни ўз ичига олади. Расувлуллох соллаллоху алайхи ва салламнинг насихатлари ичида икки жахон яхшиликлари жамланган. Ким бу сўзларга амал килса, ана шу яхшиликларнинг хаммасини кўлга киритади. Уларга эътибор бермаса, хамма яхшиликлардан махрум бўлиб колади.
 
RiderDate: Payshanba, 24-Dek-2009, 19:18 | Message # 12
Admin yordamchisi
Group: Usta
Messages: 2650
Status:
ЎН БИРИНЧИ ХАДИС



Абу Хурайра разияллоху анхудан ривоят килинади. Расувлуллох соллаллоху алайхи ва саллам айтдилар:

"Кадимда одамларга карз бериб юрадиган бир киши бор эди. У ўзининг ходимига: "Агар сен кийналган одамни учратсанг, унга берган карзимиздан кечиб юборавер, шояд Аллох бизнинг гунохларимизни кечирса", - дер эди. У одам вафот этиб, Аллохга рўбарў бўлди, шунда Аллох унинг гунохларини кечиб юборди".

(Бухорий ривоятлари)

Инсон боласи хато-камчиликлардан холи бўлмайди. Чунки у заиф ва ожиз килиб яратилган. Билмасдан гунох килиб кўйиши хам мумкин. Аллох ўз бандасига мехрибон бўлгани учун унинг гунохлари кечирилишига сабаб бўладиган ишларни хам яратиб кўйган. Хусни хулк, одамларга ширин муомала килиш ана шундай неъматлардан биридир. Айникса, бошка одамлардан ўз хакини талаб килаётган инсон хушмуомала ва рахмдил бўлиши жуда мухим. Чунки бировдан карз олган одам карз берган кишининг олдида хижолат бўлиб туради.

Баъзи пулдор кишилар берган карзларини ўз вактида ололмасалар, карздор кишига каттик гапларни гапириб юборадилар. Рухан кийналиб турган одамга бундай муомала огир ботади. У бечора хам моддий ва хам маънавий томондан эзилиб колади.

Одам Аллох Таолонинг мархамати билан кичкина савобли иш сабабли катта мукофотлар ва улкан даражаларга эришиши мумкин. Бунга юкоридаги хадис далолат килади. Камбагал ва мискинларга карз бериб, кейин уни кайтариб оладиган вакти келганда уларга енгиллик тугдириб бергани ва Аллох учун ўз хакидан кечиб юборгани сабабли Аллох бир бой бандасининг гунохларини кечириб юборди.

Аллох камдан-кам инсонга хам молу давлат ва хам мулойимликни бирга кўшиб беради. Кимгаки Аллох бойлик билан бирга гўзал ахлок ва рахм-шафкатни хам берган бўлса, у одам катта бахт - Охират саодатини кўлга киритади, иншоаллох. Баъзилар дунёни деб бир-бирлари билан аразлашиб коладилар. Баъзи яхши инсонлар эса Аллохнинг розилигини умид этиб, ўзларининг хакларидан кечиб юборадилар.

 
RiderDate: Payshanba, 24-Dek-2009, 19:20 | Message # 13
Admin yordamchisi
Group: Usta
Messages: 2650
Status:
Бу хадисдан олинадиган хулосалар:


1. Одамларга карз бериб туриш - савобли иш. Ўз ихтиёри билан бировга карз берган одам карздорга чиройли хулк билан муомала килиши Ислом одобларидандир.

2. Бировдан карз олган одам карзни кайтариш муддати тугаши биланок олган нарсасини иложи борича ўз вактида бериши керак.

3. Карзини тўлолмай кийналиб колган кишига ёрдам килган ёки Аллохнинг розилиги учун карзидан воз кечган кишининг гунохларини Аллох хам Киёмат куни кечириб юборади.
 
RiderDate: Payshanba, 24-Dek-2009, 19:23 | Message # 14
Admin yordamchisi
Group: Usta
Messages: 2650
Status:
ЎН ИККИНЧИ ХАДИС



Абдуллох ибн Масъуд разияллоху анхудан ривоят килинади. У киши Пайгамбар алайхиссаломдан ривоят килдилар. Расувлуллох соллаллоху алайхи ва саллам айтдилар:

"Калбида зарра микдорида кибр бўлган одам жаннатга кирмайди".

(Муслим ривоятлари)

Бу хадис мусулмонлар учун нихоятда катта масъулият юклайди. Буни ўкиган хар бир одам "Менда мабодо кибр йўкмикин", деб ўзига-ўзи савол бериши керак. Чунки кичкина нарсалар одамнинг кўзига кўринмайди. Одам ўзи билмаган холда ичида кичкина кибрни саклаб юрган бўлиши мумкин. Агар шундай бўлиб чикса, у одам жаннатга кетаяпман, деб дўзахга караб кетаётган бўлади. Аллох хаммамизни Ўзи сакласин.

Сахобалар Пайгамбаримиз соллаллоху алайхи ва салламдан кибр нима, деб сўраганларида у киши: "Кибр хакикатни тан олмаслик ва одамларни менсимасликдир", - деб жавоб берганлар. Демак, жаннатга киролмай колиб кетишдан кўрккан одам ўзига зарар бўладиган бўлса хам хакикатни тан олиши керак.

Баъзи одам ўзининг ишлари ва сўзлари нотўгри эканини билиб турса хам, ўша хатоларни одамлар унга айтиб турсалар хам тан олгиси келмайди. Бу унинг дилида кибр борлигидандир.

Яна бир хил одам эса, ўзидан бошка одамларни камситиб, уларнинг ишларини ерга уришни яхши кўради. Ўзининг кўлидан келмаган яхши ишни бошка кимдир килаётган бўлса, шуни хам кўролмайди. Дарров унинг хатосини топишга харакат килиб колади. Бу хам унинг калбида кибр борлигининг аломатидир. Одамларнинг яхши иш килаётганларини кўриб, хурсанд бўлиш калби покиза инсонларнинг сифатлари.

Ер юзида яхши ишларни килишга Аллох буюрганми, энди шу яхшилик амалга ошаётган экан - Аллохнинг буйруги амалга ошган бўлади. Бундан Аллох рози бўлади. Аллох рози бўладиган ишни кўрганда, уни ким бажараётган бўлса хам иймонли одам хурсанд бўлаверади. Аллох буюрган, У рози бўладиган ишни кимдир килаётган бўлса-ю, буни кўриб кимдир хафа бўлса, ўша ишни коралашга бошласа, буни ичи коралик, дейилади. Бу хам кибрли одамларда бўлади.

Бу хадисдан олинадиган хулосалар:

1. Мусулмон одамнинг ташки кўриниши хам ички дунёси хам покиза бўлади. Чинакам иймон ва яхши хулк инсонни дилини тоза тутишга мажбур килади.

2. Хамма вакт хакикатни тан олишимиз, шариатга мувофик айбларимизга икрор бўлиб, камчиликларимизни тузатишга харакат килишимиз шарт. Аллохга тавба килишимиз зарур.

3. Одамлар солих амалларни бажараётганларини кўрсак, биз хам уларга кўшилиб, шу ишларда иштирок этишимиз лозим. Агар кўлимиздан келмаса, узримизни айтиб, уларнинг хакларига яхши дуо килишимиз, ишларига Аллохдан ривож тилашимиз керак. Бу бизнинг кибрдан йироклигимиз ва мўминлигимиз аломатидир.

 
RiderDate: Shanba, 26-Dek-2009, 22:23 | Message # 15
Admin yordamchisi
Group: Usta
Messages: 2650
Status:
ЎН УЧИНЧИ ХАДИС



Анас ибн Молик разияллоху анхудан ривоят килинади. У киши айтдилар: Расувлуллох соллаллоху алайхи ва саллам дедилар:

"Одамлар устига шундай замон келадики, уларнинг ораларида ўз динида сабр билан турган одам худди чўгни чангаллаган кишига ўхшайди".

(Термизий ривоятлари)

Бу хадисда инсоннинг иймонига хам, ахлокига хам бирдек алокадор бўлган хислат - сабр хакида сўз боради.

Иймонли кишилар сабрли бўладилар. Акс холда, иймонни саломат саклаш мумкин бўлмайди. Аллох "иймон келтирдик" деган инсонларни албатта имтихон килиб кўриши хакида Куръонда хабар берган. Синовлар окибатида ким чинакам иймонли, ким иймони заиф, яна ким мунофик экани маълум бўлади. Пайгамбар алайхиссалом эса имтихоннинг жуда каттик бўлишини олдиндан билдириб, умматларини сабрли бўлишга даъват килганлар. Мусулмонлар баъзи пайтларда шундай огир синовга дуч келадиларки, натижада худди кўллари билан чўгни чангаллагандек азобланадилар. Агар шу "чўгни" ташлаб юборсалар - динни ташлаб юборган бўладилар. Кўллари куйса хам сабр килиб турган кишилар динларини саломат саклаб, дунёдан иймон билан ўтадилар ва албатта жаннатга кирадилар.

Инсоннинг хулки билан унинг сабр-бардоши ўртасида хам бевосита богликлик бор. Яъни чиройли хулкли одам албатта сабрли хам бўлади. Хаётда учрайдиган катта-кичик камчиликларни кўрганда ўзини босолмасдан, дарров жахл килиб жанжал кўтаравериш бесабрликдан келиб чикади. Бесабр киши биронта ахлоксиз одамни кўрганда, унга охисталик билан насихат килишнинг ўрнига ўзи хам ахлоксиз сўзларни айтишга ўтиб кетади. Бундай одамлар вокеа-ходисаларни тўгри тушуниб етолмай, шошилиб, юзаки фикрлар билан хулоса чикариб юбораверадилар. Улар ўзларини тузатмаслар тор тушунчада колиб кетадилар.

Бу хадисдан олинадиган хулосалар:

1. Иймон, амал, ахлок, сабр - булар бир-бирига чамбарчас боглик тушунчалардир. Бири мавжуд бўлса, бошкаси хам вужудга келади. Агар булардан биронтаси йўколса, бошкалари хам кетиб колади.

2. Дин йўлида солих амаллар килган кишилар албатта машаккатга йўликадилар, озорлар чекадилар. Бундай пайтда иймони кучли кишилар ўз йўлларида давом этаверадилар, кўлларини гунохдан, тилларини шикоятдан саклайдилар.

3. Бесабрлик заиф иймон аломатидир. Сабрсиз одам мусибатлар келганда бунинг учун Аллохдан савоб беришини сўрашнинг ўрнига йўлидан тўхтаб, одамларни маломат килишга ўтиб кетади. Натижада сабрнинг савобидан махрум бўлиб колади. Маълумки, Куръонда: "Факат сабрли кишиларнинг мукофотлари хисобсиз равишда ато килинади", - дея башорат берилган. ("Аз-Зумар", 10)
 
  • Page 1 of 2
  • 1
  • 2
  • »
Search: