RSS
Yangiliklar-Новые сообщения · Azolarimiz-Участники · Forum qoidasi-Правила форума · Qidirish-Поиск
  • Page 1 of 1
  • 1
Forum moderator: DURDON, SAKINA  
Qalb kasalligi haqida
MASTERDate: Shanba, 14-Mar-2009, 23:30 | Message # 1
Adminstrator
Group: ADMINISTRATOR
Messages: 7301
Status:
Qalb kasalligi haqida
Attachments: 5349758.jpg (27.8 Kb)
 
MASTERDate: Shanba, 14-Mar-2009, 23:35 | Message # 2
Adminstrator
Group: ADMINISTRATOR
Messages: 7301
Status:
Қалб касалликлари
ва
мунофиклик

Қалб касалликлари
Бизни исломга хидоят килган, Қуръонни таълим берган, уни калбларга нур
ва хидоят хамда турли иллатларга шифо килган Аллохга хамдлар бўлсин!
Берган неъматлари ва килган яхшиликлари учун Унга хамдлар айтамиз,
шукрлар киламиз.
Гувохлик бераманки, шериксиз яккаю-ягона бўлган Аллохдан ўзга хак
маъбуд йўк, барча мулк Уники, хамдлар ёлгиз Унга хосдир. У хамма нарсага
кодирдир. Гувохлик бераманки, Мухаммад алайхис-салоту вас-салом Унинг
бандаси, элчиси ва халки орасидан танлаб олиб вахийсини ишониб
топширган пайгамбаридир.
Аллох пайгамбарлар оркали одамларни залолатдан хидоятга, жахолатдан
маърифатга олиб чикди, кўру басир кўзларни, том битган кулокларни ва
гофил калбларни уйготди. Пайгамбаримизга, уларнинг оиласига,
сахобаларига ва то киёмат уларга чиройли суратда эргашиб, йўлларидан
юрган кишиларга Аллохнинг рахмати ва кўпдан-кўп саломлари бўлсин!
Эй биродар, калб касаллигидан саломат бўлиш учун кўп куч ва
вактимизни сарфламогимиз лозим. Зеро, калбнинг исломдаги ўрни улугдир.
Калб Парвардигор назари тушадиган тавхид, иймон ва ихлос ўрнашадиган
жойдир.
Абу Хурайра розияллоху анхудан ривоят килинган хадисда Расулуллох
саллаллоху алай ва саллам айтдиларки:
«Аллох таъоло сизларнинг ташки кўринишингиз ва молларингизга
карамайди, балки калбларингизга ва амалларингизга карайди». (Имом
Муслим ривояти)
Ибн Каййим рахматуллох алайх ёзади: ″Аллохнинг хузурида амаллар сони
ёки турли-туманлиги билан эмас, балки амал эгасининг содиклиги, ихлоси ва
Аллохнинг буюклигини идрок кила билиши билан бир-биридан афзал
бўлади″.
Шайхул-ислом ибн Таймия рахматуллохи алайх: ″Калб бу асл-асосдир″
деган. Абу Хурайра розияллоху анху: ″Калб аъзоларнинг подшоси, аъзолар
эса унинг аскарларидир. Агар подшох яхши бўлса, аскарлари хам яхши,
подшох ёмон бўлса, аскарлари хам ёмон бўлади″ дедилар.
Расулуллох саллаллоху алайхи ва саллам дедилар: ″Огох бўлинглар,
инсон танасида бир парча гўшт бор, агар у яхши бўлса, бутун тана яхши
бўлади, бузилса бутун тана бузилади. Билинглар-ки у калбдир″. (Яъни
калбнинг яхши бўлиши аъзоларнинг Аллохга итоат килишини таминлайди).
Хофиз ибн Хажар рахимахуллох деди: ″Хадисда, калбга алохида эътибор
берилди. Чунки у инсон жисмининг амиридир. Амир яхши бўлиши билан
унинг кўл остидагилар хам ўнгланади. Унинг ёмон бўлиши билан бутун халк
ёмон бўлади. Бу ўринда калбнинг кадри баландлиги ва халол мехнатнинг
унга таъсири борлигига эътибор каратиляпти ва унqи яхшилашга таргиб
килинияпти″.
Эй азиз биродарлар, – Аллох таоло сизларни ўз рахматига мушарраф
айласин – билингларки, калб уч турлик бўлади:
1 – Соглом калб.
2 – Ўлик калб.
3 – Касал калб.
Биринчи : Соглом калб:
«Ва (барча жонзот) тирилтириладиган Кунда мени шарманда
килмагин. У кунда на молу-давлат ва на фарзандлар фойда бермас.
Лекин (у кунда) Аллох хузурига соглом калб билан келган
кишиларгагина (мана шу соглом калб билан келишларигина фойда
берур)». (Шуъаро:87-89)


Message edited by Web_Master - Shanba, 14-Mar-2009, 23:35
 
MASTERDate: Shanba, 14-Mar-2009, 23:37 | Message # 3
Adminstrator
Group: ADMINISTRATOR
Messages: 7301
Status:
Хофиз ибн Касир рахматуллох алайх, ушбу ояти каримадаги соглом калб
иборасини: ″Кибрдан ва ширкдан саломат бўлган калб″ — деб шархладилар.
Косимий эса: ″Куфр ва мунофиклик касалидан, ёмон хислатлардан холи
бўлган калб билан келган кишиларгагина″ — деб шархлаганлар.
Аллома ибн Каййим рахматуллох алайх деди: ″Соглом калб унда заррача
хам ширк бўлмай, хохиш-ирода, мухаббат, таваккул, хак йўлига кайтиш,
бўйсуниш, кўркув умид билан бандачилигини холис Аллох учун адо этиш
каби сифатларга эга бўлган калбдир. Бундай соглом калб эгаси яхши кўрса,
факат Аллох учун яхши кўриб, ёмон кўрса хам Аллох учун ёмон кўради.
Берса, Аллох учун бериб, бермаса, Аллох учун бермайди. Факат шу билан
чекланиб колмасдан Расулуллох саллаллоху алайи ва салламга адоватда
бўлган кишиларга бўйсуниш ва улардан хукм сўраб боришдан саломат
бўлиши хам лозим. Яна соглом калб ширк, гина, хасад, бахиллик, кибр, дунё
ва мансабни яхши кўриш хамда Аллохдан йироклаштирадиган барча
иллатлардан саломат бўлган калбдир. Бундай соглом калб эгаси дунёда хам,
кабрда хам, охират кунида хам жанатда бўлади. Инсон хакикий калб
саломатлигига эришиш учун куйидаги бешта нарсадан:
1 – Тавхидга зид ширкдан,
2 – Cуннатга зид бидътдан,
3 – Aмр ва нахийга зид шахватдан,
4 – Зикрга зид гафлатдан,
5 – Ихлосга зид хавои-нафсдан сакланмоги лозим.
Калб соглом бўлишининг кўп яхши фойдалари бордир:
Биринчи: Калб ва нафс хотиржамлиги.
«Аллох (шундай) бир мисол келтирди: бир киши (кул) борки,
унинг устида талашувчи шериклар (хожалар-эгадорлар) бор. Яна бир
киши (кул) борки, бутунича бир киши (хожа) никидир. Иккисининг
мисоли баробар бўлурми?! (Йук, баробар бўлмас. Худди шунингдек
бир неча ″худо″ларга сигинадиган мушрик билан ёлгиз Аллохга
бандалик киладиган муъмин хам баробар бўлмас). Хамд (ёлгиз)
Аллох учундир. Бирок, уларнинг кўплари билмаслар, (бас ана шу
сабабдан турли ″худо″ларга сигинурлар)». (Зумар: 29)
Ибн Каййим рахимахуллох деди: ″Аллох ўзи яхши кўрган бандаларига пок
хаётни ваъда килди″.
«Эркакми ё аёлми, кимда-ким муъмин бўлган холида бирон яхши
амал килса, Биз унга (бу дунёда калби хотиржам бўладиган, – агарчи
мол-дунёси кам бўлса хам, – саодатлик ) покиза хаёт ато этурмиз ва
(охиратда эса) килган амалларининг энг чиройлиги баробаридаги
мукофот билан мукофатлаймиз. (яъни, бу дунёда хам, охиратда хам,
унга яхшилик ато этурмиз)» (Нахл: 97)
«(Иймон билан) Чиройли амал килганлар учун бу дунёда чиройли
мукофот (покиза хаёт) бўлур. (Бирок), шубха йўкки, охират диёри
(дунё ва унда бор нарсалардан кўра) яхширокдир. Такволик
кишиларнинг диёрлари (охиратдаги жойлари) накадар яхши!» (Нахл:
30)
Демак, такволик кишилар дунё ва охират рохатига ва покиза хаётга эга
бўлурлар. Чунки калб поклиги, кувончи, лаззати, хотиржамлиги,
мунавварлиги харом шахватларни ва ботил шубхаларни тарк килиш билан
бўлади. Хакикий рохат хам ана шудир! Бадан рохатини бунга солиштириб
бўлмайди.
Ушбу лаззатлардан тотиб кўрган кишилар шундай деган эдилар:
″Агар шохлар ва уларнинг фарзандлари биз тотган лаззатдан тотиб
кўрганларида эди, ўша лаззатни тортиб олиш учун бизга карши килич
кўтариб жанг килган бўлардилар″.
Сиз, Аллох таъолонинг: «Яхшилар (Аллох таъоло хамда
бандаларнинг хукукларини поймол этмайдиган муъминлар) албатта,
жаннатдадирлар. Фожирлар (Аллох таъоло хамда бандаларнинг
хукукларини поймол этгувчи кофирлар) албатта, дўзахдадирлар!»,
(Инфитор:13,14) деган сўзини факат киёмат кунига хос деб ўйламанг. Зеро
муъминлар дунё, кабр ва охиратда хам рохатда, кофирлар эса хар учала
маконда жаханнамдадирлар.
 
MASTERDate: Shanba, 14-Mar-2009, 23:38 | Message # 4
Adminstrator
Group: ADMINISTRATOR
Messages: 7301
Status:
Дунёда калб хотиржамлигидан улугрок ва лаззатлирок рохат борми?!
Хакикий хаёт соглом калб хаёти эмасми?!
Иккинчи: Калб кувончи ва унинг равшанлиги:
«Аллох осмонлар ва ернинг нуридир( хиссий хам маънавий
нурдир. Чунки Аллох таъоло зотан нурдир, бандалардан ўзини
пардалаб олган хижоби хам нурдир. Аллох таъолонинг нури билан
арш, курси, куёш, ой ва ёруг жахон мунаввардир, жаннат хам унинг
нури билан нурафшондир. Шунингдек маънавий нур хам Ундандир
зеро, Унинг китоби, шариъти, пайгамбарлари ва муъмин
бандаларининг калбларидаги маърифат нурдир) У зот нурининг
(муъминлар калбларидаги иймон ва куръон нури) мисоли худди бир
токча, ичида бир чирок (токча ичида чирок нури таркалиб
кетмайдиган даражада жамланур), бу чирок бир шиша ичида, у шиша
гўё бир дурдан яралган юлдузга ўхшайди. У (чирок) на шаркий ва на
гарбий бўлмаган (яъни на куёш чикиш ва на ботиш томонида балки,
куёш чикканидан то ботгунига кадар унга тегиб турадиган, заминнинг
муносиб бир ўринига жойлашган) муборак зайтун дарахти (мойи)дан
ёкилур. Унинг мойи (мусаффолигидан), гарчи унга олов тегмаса-да,
(атрофни) ёритиб юборгудекдир. (Олов теккач эса) нур устига нур
(бўлур). Аллох Ўзининг (бу) нурига Ўзи хохлаган кишиларни хидоят
килур. Аллох одамлар (ибрат олишлари) учун (мана шундай)
мисоллар келтирур. Аллох барча нарсани билгувчидир». (Нур:35)
Ибн Каййим рахимахуллох айтди: ″Убай ибн Каъб деди: Аллох нурининг
мусулмон калбидаги мисоли: Банданинг калбига омонат килиб кўйилган
Аллохни таниш, Уни яхши кўриш, Унга иймон келтириш ва Уни зикр килиш
нурига ўхшайди. Бу нур Аллох бандаларига нозил килиб, шу нур билан улар
калбини тирилтирган ва калбларига мустахкам ўрнатган Ўзининг нуридир″.
Калб равшанлашса, чор атрофдан яхшиликлар келиб, уни зулмат
коплаганда эса, хамма тарафдан мусибат ва бало булутлари ёгилади. Агар
калбингизда иймон нури мустахкам бўлса, бидъату залолат, хавои-нафсга
эргашиш, хидоятдан йироклашиш, саодат сабабларидан юз ўгириб,
бахтсизлик сари кетаётганингизни очиб беради. Бирок, бу нур йўколса, сиз
гўё зулматда адашиб юрган кўр одам кабисиз″.
Ибн Таймия рахимахуллох айтади: ″Инсон калбининг тирик ва равшанлиги
калб тузалишининг аслидир″.
«Аввал ўлик (кофир) бўлган, сўнгра Биз уни (динга хидоят килиш билан)
тирилтириб, унга нур (иймон) ато этганимиз, (у) ана шу (иймон нури сабаби)
билан одамлар орасида юрган, бир киши, зулматларда (колиб), ундан чика
олмайдиган кимсага ўхшайдими?!».
Сахих дуолардан бирида: ″Куръонни калбимиз бахори ва нури килгин″,
дейилган.
Учинчи: Хакни таниш, хак билан ботил орасини ажратиш, оятларни хакки
рост кўра билиш ва хадислардан панд-насихат олиш:
Бу ўзидан аввалги фойдага чамбарчас боглик, чунки юкоридаги сифатлар
калб тирилиб, иймон ва куръон нури билан мунаввар бўлганлигининг
натижасидир.
«Эй, (Ийсо алайхиссаломга) иймон келтирган зотлар, Аллохдан
кўркинглар ва Унинг пайгамбари (Мухаммад алайхиссалоту
вассалом)га хам иймон келтиринглар, (шунда) У зот сизларга ўз
рахматидан икки хисса ато этур ва сизларга бир нур (пайдо) килиб
берурки, у (нур – яъни хидоят нури – воситаси) билан (тўгри йўлда
хидоятланган холингларда) юрасизлар, хамда сизларни магфират
килур. Аллох магфиратли мехрибондир». (Хадид: 28)
Аллома Мухаммад Амин Шинкийтий рахимахуллох Аллох таъолонинг: ″ва
сизларга бир нур (пайдо) килиб берурки, у (нур воситаси) билан
юрасизлар″ деган сўзини ″яъни сизларга хак билан ботилнинг орасини
ажратадиган илм ва хидоятни беради ″ деб шархлаганлар.
Жамолиддин Косимий рахимахуллох эса шундай дейди: ″Нур – бу жахолат
ва залолат кўрлигидан кўзни очадиган, хакни излаган кишига уни кўрсатиб
берадиган нарсадидир″. Аллох таъолонинг конунига мувофик акллари
 
MASTERDate: Shanba, 14-Mar-2009, 23:41 | Message # 5
Adminstrator
Group: ADMINISTRATOR
Messages: 7301
Status:
нуксондан, калблари иллатдан саломат бўлган кишиларгина илмдан ўзларига
панд-насихат олиб, унга амал киладилар.
Эй Аллохнинг бандалари, калб согломлигининг маълум белгилари бор:
Аллохга ўзини бутунлай топшириш, Унинг хукмига бўйсуниш, хар кандай
холатда хам розилик ва хуррамлик ила Расуллох саллаллоху алайхи ва
салламнинг суннатларига мурожаат килиш калбнинг кай даражада эканини
кўрсатиб берувчи белгилардандир.
Соглом калб аломатларидан яна бири: Локайдликни хис этиб,
кўрсатмаларга тўлик амал килиш, гунохларга жиддий караб, калбларнинг
хакдан бурилиб кетишидан ва гайбларни билиб турувчи зотнинг хузурида
туришдан кўркишдир.
«Уларнинг ёнбошлари ўрин-жойларидан йирок бўлур (яъни
тунлари тахажжуд намози учун, ширин уйкуларини бузуб, ётган
жойларидан турадилар). Улар Парвардигорларига кўркув ва
умидворлик билан дуо-илтижо килурлар ва Биз уларга ризк килиб
берган нарсалардан инфок-эхсон килурлар». (Сажда:16)
«Албатта Парвардигорларидан кўркиб хавфда тургувчи кишилар.
Парвардигорларининг оятларига иймон келтирадиган кишилар.
Парвардигорларига ширк келтирмайдиган кишилар. Хамда, берган
садакаларини (киёмат кунида хисоб-китоб учун) Парвардигорга
кайтувчи эканликларидан диллари кўркиб турган холда берадиган
кишилар. Ана ўшаларгина (барчадан) ўзгувчи бўлган холларида
яхшиликлар килишга шошурлар». (Муъминун: 57-61)
Оиша разияллоху анхо: ″Ё Расулуллох, Аллох таъолонинг : ″Берган
садакаларини (киёмат кунида хисоб китоб-китоб учун) Парвардигорга
кайтувчи эканликларидан диллари кўркиб турган холда берадиган кишилар″
- деган оятнинг маъноси: зино, ўгирлик килган хамда арок ичиб ва кўрккан
кишими, деб сўрадим — дедилар. Расулуллох саллаллоху алайхи ва саллам:
″Йўк, эй Сиддикнинг кизи – у рўза тутиб, намоз ўкийдиган ва амали кабул
бўлмай колишидан кўркиб садакалар берадиган кишидир″,— дедилар. (Имом
Ахмад ривоятлари).
Бухорий рахимахуллох ўз сахихида бир бобни: ″Муъмин киши ўзи
сезмаган холда амали бекор бўлишидан хавф килиш боби″ деб номлаган.
Иброхим Таймий деди: ″Мен качон сўзимни амалимга солиштирсам,
ёлгончи бўлиб колишдан кўркдим″.
Ибн Мулайка деди: ″Мен Расулуллох саллаллоху алайхи ва салламнинг
сахобаларидан ўттизтасини кўрдим, уларнинг хаммаси мунофикликдан
кўркарди, биронтаси хам менинг иймоним Жаброил ёки Мийкоил
фариштанинг иймонига ўхшаш демасди″.
Анас разияллоху анху айтадилар: ″Сизлар шундай ишларни киласизларки,
улар сизларга килдан хам ингичка яъни, кичкина кўринади. Лекин биз
Расулуллох саллаллоху алайхи ва саллам замоналарида бундай ишларни
халок килгувчи гунохлардан деб хисоблардик″. (Имом Бухорий ривоятлари)
Калб согломлигининг аломатларидан яна бири: Калб хотиржамлиги,
Куръон ўкиганда хушуъ килиш, таъсирланиш ва Куръон ахлоки билан
ахлокланиш.
«Улар (яъни Аллох хидоят килганлар) иймон келтирган ва
калблари Аллохнинг зикри билан ором оладиган зотлардир. Огох
бўлингизки, Аллохни зикр килиш билан калблар ором олур». (Раъд:
28)
Имом Шавконий рахимахуллох айтади:
«Аллохнинг: ″Огох бўлингизки, Аллохни зикр килиш билан калблар
ором олур″ сўзининг маъноси: Куръон тиловати, хамд, такбир айтиш,
Аллохни ёлгиз деб билиш ёки бу нарсаларни бошкалардан эшитиб Аллохни
зикр килиш ила калблари хотиржам бўлиш демакдир».
Огир кунда сабр килиш ва фаровонликда шукр килиш калб
согломлигининг яна бир белгисидир. Чунки соглом калб эгаси Аллохнинг
хохиши унинг хохишидан афзалрок эканлигини яхши билади.
Ибн Каййим Жавзийя рахимахуллох дейди: «Кишининг дунёдан узилиб
бутунлай охиратга богланиб колиши, гўё у охират ахлидану, бу дунёда керак
нарсасини олиб тезда ўз ватанига кайтадиган мусофирдек яшашидир».
 
MASTERDate: Shanba, 14-Mar-2009, 23:42 | Message # 6
Adminstrator
Group: ADMINISTRATOR
Messages: 7301
Status:
Расулуллох саллаллоху алайхи ва саллам Абдуллох ибн Умар разияллоху
анхумога айтганларидек:
″Сен дунёда бир гариб ёки йўловчидек бўлгин″ (Имом Бухорий
ривоятлари)
Аллох зикридан чарчамаслик, Ундан бошкани суймаслик ва доим
Роббисини эслатиб турадиган хамда хакикат-хидоят хакида сухбатлашадиган
кишиларнигина ёктирмок хам калбнинг саломатлиги белгиларидандир.
Киши намозга кирса ундан дунёнинг бутун гам-ташвишлари кетади,
намоздан чиккиси келмайди. Намозда рохат, хамда калб хурсандчилигини
топмок хам калб саломатлигидандир.
Соглом калбли муъминнинг ягона гам-ташвиши Аллох розилигига етишмок
бўлади.
Калби соглом инсонлар молидан кўра вактини бехуда кетказишдан
кўркадилар.
Амал килишдан кўра, амални ислох килишга кўпрок эътибор бериш, яъни
амалини ихлос билан адо килиб, амалида мухсин – у Аллохни кўриб
тургандек ёки Аллох мени кўриб турибди деган эътикодда – бўлишга харакат
килиш, шу билан бирга Аллохнинг улкан мархаматию, ўзининг кай даражада
локайдлигини хис этиб туриш хам соглом калб сифатидандир.
Иккинчи: Ўлик калб: Ўлик калблар роббисини танимайди, Унинг
буйрукларини бажармайди, У яхши кўрадиган ва рози бўладиган амалларни
килмасдан, шахватлар ортидан юради, Аллох рози бўладими, йўкми
кизикмайди. Бундай кимсалар мухаббат, хавф, умид, улуглаш ва Аллох
олдида ўзини хор тутиш каби хислатлар билан Аллохдан ўзгага
сигинувчидирлар. Агар яхши кўрса, бировнинг хохиши учун яхши кўради,
ёмон кўрса хам ўшанинг хохиши учун ёмон кўради. Берса бировнинг хохиши
учун беради, бермаса хам ўшанинг хохиши учун бермайди. Ўзганинг хохиши
унинг учун Аллох розилигидан афзалрок ва суюклирокдир.
Хавои-нафс унинг иймони, шахват рахбари, жахолат сарбони ва гафлат
карвонидир.
Насихатга кулок тутмасдан, шайтонлар этагини тутади. Газабланишию
рози бўлишига ягона сабаб факат ўткинчи дунё матоларидир. Ховои-нафс уни
хак каршисида кўру кар килиб кўяди.
Солихлардан бири деди: ″Одамлар кизик, танаси ўлган кишига
йиглайдилару калби ўлган кишига йигламайдилар, холбуки калбнинг ўлиши
ёмонрокдир″.
Бундай калб эгаси билан бирга бўлиш касаллик, у билан дўстлашиш
захар, унинг давраси эса халокатдир.
Учинчи: Касал калб:
Бу калбда хам хаёт, хам иллат бор. Унга гох буниси ёрдам беради, гох
униси. Унда Аллохни яхши кўриш, Унга иймон келтириш, ихлос килиб Унга
таваккул килиш хам бор, – булар калбни тирилтиргувчи сифатлардир – шу
билан бирга бу калбда шахватларни яхши кўриш, уларни бошка нарсалардан
устун кўйиб, ортидан югуриш, хасад, манманлик ва ер юзида фасод килишни
яхши кўриш каби нарсалар хам бор, булар эса калбни халокатга олиб
боргувчи сифатлардир.
Шайхул-ислом ибн Таймия рахимахуллох деди: ″Калбнинг бузилиши калб
касалининг бир тури бўлиб, у кишининг тасаввури ва идрокини бузади,
натижада хак билан ботил ўртасидаги фаркни идрок эта олмай, фойдали
хакни ёмон кўриб, зарарли ботилни хуш кўрадиган бўлиб колади. Шунинг
учун баъзида калб касали шак-шубха деб тафсир килинади. Мужохид ва
Катода Аллохнинг ушбу сўзини тафсир килиб: ″Уларнинг калбларида
касал бор″(Бакара:10), у шак баъзида эса зино шахвати деб айтганлар.
Аллохнинг ушбу сўзида хам: «Калбида касали бор киши таъма килиб
колмаслиги учун» (Ахзоб:33), яъни шахват касали деб тафсир килинган.
Калб касал бўлса, кишига илм, маърифат, хикмат, Аллох таъолони яхши
кўриш ва буни барча шахватлардан устун кўйиш каби ишлар огир келади.
Кабих ишлар калби касал одамнинг дилини огритмайди, хак ва акидани
билмаслик унга алам килмайди.
Кўпинча калб касалга чалинади, огирлашади, баъзида ўлиб хам колади.
Эгаси эса буни сезмайди. У дунё билан жуда банд бўлганидан калби касал
 
MASTERDate: Shanba, 14-Mar-2009, 23:44 | Message # 7
Adminstrator
Group: ADMINISTRATOR
Messages: 7301
Status:
ёки соглом эканига кизикмайди хам. Айрим холларда калби касаллигини
сезади, лекин унга даволаниш огир туюлиб, даво машаккатидан кўра,
иллатлик калб билан колишни афзал кўради. Чунки калб шифоси хавои-
нафсга карши чикиш билан бўлиб, нафсга бу сира ёкмайди.
Ибн Каййим Жавжийя рахимахуллох айтади:
«Калблар уч турлидир:
Биринчи: Иймон ва барча эзгу ишлардан холи калб. Бу – зулмат билан
копланиб, шайтон васваса килишидан хотиржам бўлиб колган калбдир. Чунки
шайтон унинг калбини ўзига ватан килиб олган, унда хохлаган хукмини
юргизади ва хохлаган ерига жойлашади.
Иккинчи: Иймон нури билан нурланган калбдир, эгаси унда иймон
чирогини ёккану лекин унда халигача шахватлар зулмати ва хавои-нафс
шамоллари бор. Шайтон келиб унга хужумлар килиб туради. Бу жангда
баъзан у голиб келса, баъзан шайтон голиб келади.
Бундай калблар кўп ва турли-туман. Айримлари аксар холда голиб бўлса,
баъзилари эса доим маглуб туради. Шундай калблар борки, улар душмандан
голиб хам, маглуб хам эмаслар.
Учинчи: Иймон билан лиммо-лим калб. Унда шахват ва зулматлар йўк,
иймон доим нур сочиб туради ва бу нурнинг алангаси бўлиб, агар унга
шайтон васвасаси якинлашса ёниб кетади. У бамисоли юлдузлар билан
химояланган осмон кабидир. Шайтон осмонга якинлашса, тошбўрон килиб,
куйдириб юборилади. Осмоннинг эса муъминдан хурмати улуг эмас».
Калб касалликларидан бири кибрдир. Кибр калбнинг энг дахшатли ва энг
огир касалидир. У калб билан иймоннинг ўртасидаги калин парда ва инсонни
хакни кабул килишидан тўсиб турадиган тўсикдир.
Бу касалликнинг аломати ўзини катта тутиш, бошкаларни менсимаслик ва
хакни тан олмасликдир.
Кибр кишининг ўзига бино кўйишидан пайдо бўлади. Энг дахшатлиси
мутакаббир хакни тан олиш, тавхид, Роббисига бўйсунишдан бош тортиш
билан хатто Роббисидан хам ўзини катта олишга харакат килади.
Кибр иблис томонидан Аллохга осийлик килинган биринчи маъсиятдир.
«Эсланг, (Эй Мухаммад алайхиссалоту вас-салом) Биз
фаришталарга: ″Одамга сажда килинглар!″ дейишимиз билан улар
сажда килдилар. Факат Иблис бош тортиб, кибр килди ва
кофирлардан бўлди», (Бакара:34)
«(Аллох) деди: Бас, ундан (жаннатдан) тушгин! Сен учун у
ерда(жаннатда) такабурлик килишинг жойиз эмас. Бас, чик! Албатта
сен хор бўлгувчилардандирсан!». (Аъроф:13)
Аллох таъоло мутакаббир, малъун иблисга ниятининг акси билан муомала
килди ва уни хор-тахкирланган холда чикариб ташлади. Куръони Каримда
Аллохнинг шайтонга килган хитоби куйидагича баён килинган: ″сен хор
бўлгувчилардандирсан″, ″жаннатдан жирканч ва Аллохнинг
рахматидан кувилган холда чик″ (Аъроф:18) ва бундан бошка оятлар.
Демак мутакаббир ўзи хохлаган улугликка эришолмайди балки унга
максадининг акси хосил бўлади.
«Аникки уларнинг дилларида бир кибр (яъни ўзларини сиздан
катта олиш) бордир, улар ўшанга (яъни ўзлари орзу килган
катталикка) етувчи эмасдирлар». (Гофир:56)
Бундан бошка ўринларда хам кибрдан келиб чикадиган кўп окибатларни
баён килди, – Аллох бизни хам, сизларни хам ундан сакласин. Кибр
инсонларни Аллохнинг оятларини тушинишдан ва улар билан
хидоятланишдан тўсиб туради.
«Энди ерда нохак кибру хаво килиб юрадиган кимсаларни Ўз оят-
муъжизаларимдан буруб юборурман (яъни англаб етмайдиган килиб
кўюрман)». (Аъроф:146)
Кибр дўзахга кириш сабабларидан биридир.
«...Ё жаханнамда мутакаббир кимсалар учун жой йўкми!?».
(Зумар:60)
Абдуллох ибн Масъуд разияллохудан ривоят килинган хадисда Расулуллох
саллаллоху алайхи ва саллам дедилар: ″Калбида мисколи зарра кибри бўлган
киши жаннатга кирмайди″.
 
MASTERDate: Shanba, 14-Mar-2009, 23:45 | Message # 8
Adminstrator
Group: ADMINISTRATOR
Messages: 7301
Status:
Шунда бир киши туриб:
″Киши либосини гўзал, пойабзалини эса чиройли бўлишини истайди″, —
деди.
Расулуллох саллаллоху алайхи ва саллам:
″Аллох таъоло гўзалдир ва гўзал нарсани яхши кўради, кибр эса хакни
тан олмаслик ва одамларни камситишдир″, — дедилар. (Имом Муслим
ривоятлари)
Калб касалликларидан яна бири ўзига бино кўймок:
Дунёда ўзига бино кўйиш ва манманликдан кўра амалларни бузувчирок
нарса йўк. У гунохларни унитиш ва уларга бе парво бўлишга чакиради. Бу
касалликка мубтало бўлган киши баъзи гунохларини арзимас билиб
эсламайди хам, эсига тушганларини эса парво килмай, уларни йўкотишга
харакат килмайди. Аллох гунохларимни кечириб юборади деб ўйлайди.
Агар баъзи яхши амалларни килган бўлса, уларни жуда катта санаб,
килган ишини Аллохга миннат килади. Аллох унга шу амалларни килишга
кудрат ва имконият бериб кўйганини эса эсламайди. У ўша амаллари билан
завкланиб кетиб, окибатини ″накд″ деб ўйлайди. Чунки ўзига бино кўйган
киши ўз нафси ва фикрига алданиб колиб, Аллохнинг макри ва азобидан
хотиржам бўлади, ўзини Аллохнинг хузурида олий макомдаман деб ўйлайди.
Бундай одамни манманлик ўзига хамду сано айтишгача олиб боради. Ўзига
махлиё кимсалар бировлар сўзига кулок тутишдан, билмаган нарсаларини
сўрашдан уяладилар. Окибат хато йўлларида бардавом бўлиб хаётларини
халокат билан якунлайдилар.
Калб касалликларидан яна бири магрурликдир:
Абу Хурайра разияллоху анху дан: Расулуллох саллаллоху алайхи ва
саллам дедилар:
″Кибр билан кийимини тўпигидан паст килиб юрган кишига киёмат куни
Аллох таъоло карамайди″. (Имом Бухорий ва Имом Ахмад ривоятлари)
Ибн Умар разияллоху анху дан: Расулуллох саллаллоху алайхи ва саллам
дедилар:
«Сизлардан олдин ўтган халклардан бир киши кибр билан кийимини
тўпигидан паст килиб юрарди, Аллохнинг буйруги билан уни ер ютиб юборди
ва киёмат кунигача ерга киришда давом этади». (Имом Бухорий ва Имом
Насоий ривоятлари)
Калб ўзининг мусулмон табиати билан хидоятни кабул килувчи, унга
кўйилган шахват ва хавои нафсдан юз ўгирувчидир. Калбда фаришталар ва
шайтон аскарлари ўртасида жанг бўлади. Кейин голиб тараф калбни ўзига
ватан килиб олади, бошкаси эса унга ўгирликча хужум килиб туради. Аллох
таъоло айтганидек:
«...ўзи жин ва инсанлардан бўлган, инсонларнинг дилларига
васваса соладиган, (качон Аллохнинг номи зикр килинса) яшириниб
оладиган васвасачи (шайтон)нинг ёмонлигидан панох беришини
сўраб илтижо килурман». (Нос:3-6) Яъни качон Аллох зикр килинса
кочиб, яшириниб олади, гафлат бўлса хурсанд бўлиб, эркин юради.
Шайтоннинг аскарини калбдан факат Аллохнинг зикри кувиб чикара олади,
зеро, зикр бор ерда унга ўрин йўк.
Эй Аллохнинг бандалари, огох бўлинг, кўп калбларни шайтонлар забт
этиб, эгаллаб олган. Натижада калблар дунёни афзал билиб, охиратни
ташлашга чакирадиган васвасалар билан тўлган. Шайтон калбни эгаллаб
олишининг асосий сабаби шахват ва хавои нафсга эргашишдир. Энди бу
калбларни хидоятга очиб бўлмайди. Калбни обод килиш эса Аллох
таоълонинг зикри биландир.
Жобир ибн Убайда ал-Адавий деди: ″Мен Ало ибн Зиёдга калбимда
васваса борлигидан шикоят килган эдим. У шундай деди: Бу мисоли ўгрилар
кирган уйга ўхшайди. Агар унда бирон нарса бўлса, иложини килиб ўша
нарсани олиб кетади, илашадиган нарса бўлмаса, ноумид бўлиб кайтади″.
Яъни хавои нафсдан холи калбга шайтон киролмайди, шунинг учун Аллох
таъоло деди:
«Менинг (иймон-эътикодли) бандаларим устига сен учун хеч кандай
хукумронлик бўлмас». (Исро:65)
 
MASTERDate: Shanba, 14-Mar-2009, 23:46 | Message # 9
Adminstrator
Group: ADMINISTRATOR
Messages: 7301
Status:
Калб муолажаси

Эй Аллохнинг бандаси, агар калбингизни даволашни ва унинг согайишини
истасангиз, Аллохга илтижо килинг, нафл ибодатларга мухаббат кўйинг,
кечаси одамлар ухлаётганда туриб, кўзда ёш билан намозлар ўкинг. Кўп зикр
килиб, яхши инсонлар билан бирга бўлинг, чунки уларнинг сухбати касал
калбнинг согайишига яхши ёрдамчидир.
«Сиз ўзингизни эртаю-кеч Парвардигорлари юзини истаб, Унга
илтижо киладиган зотлар билан бирга тутунг! Кўзларингиз, хаёти
дунё зийнатларини кўзлаб, улардан ўтиб, (ўзга ахли дунёларга
бокмасин)!». (Кахф:28)
Азиз биродар, сиз калбингизга ёмон шубха, харом шахват ва бузгунчи
офат киришидан эхтиёт бўлинг, гафлатдан ва гофил бандалардан йирок
юринг. Чунки гафлат илмга карши ва уни йўкотувчидир. Аллох таъоло гафлат
ахлини коралади, уларга итоат этиб фикрларини кабул килишдан кайтарди.
«Гофиллардан бўлманг». (Аъроф:205)
«Ва Биз, калбини Бизни зикр этишдан гофил килиб кўйган, хавойи
нафсига эргашган ва килар иши исрофгарчилик бўлган кимсаларга
итоат этманг!». (Кахф:28)
Бир олимдан инсон суратларига ошик бўлиш хакида сўралганида у
дедики: ″Аллох зикридан гофил калбларни Аллох таъоло ўзгаларга
бандачилик килиш билан балолаб кўяди″. Гофил калб шайтоннинг уясидир,
чунки шайтон унга турли васвасаларни ва ботил хаёлларни ташлаб туради.
Качон Аллох зикр килинса, кочиб яширинади, Аллох зикр килинганида у
кичкина бўлиб кетади. У доим банданинг гафлатда бўлишини кутиб туради.
Фурсат келиши билан унинг калбига орзу-хаваслар, шахватлар ва ботил
хаёллар уругини сочади. Натижада калбда чакир тиканлар ва бало-
мусибатлар ўсиб чикади. Ботил ўй-хаёллар бутун калбни коплаб, уни кўр
килиши учун шайтон доим уларни сугориб, парваришлаб туради.
Эй Аллохим, калбларимизни такво билан зийнатлагин ва уни поклагин,
Сен энг яхши поклагувчидирсан. Сен уларнинг хожаси – эгасисан. Эй
Аллохим, калбларимизни мунофикликдан, кўзларимизни хиёнатдан ва
тилларимизни ёлгондан саклагин. Эй Аллохим, Куръонни калбларимизга зиё,
кўзларимизга нур килгин! Бизни унга амал килувчилардан ва унга
чакирувчилардан килгин. Эй Аллохим, бизни, ота-оналаримизни ва барча
мусулмонларни магфират килгин. Эй Аллохим, пайгамбаримиз Мухаммадга, у
зотнинг оила аъзоларига ва барча сахобаларига салоту саломларингни
юборгин. Омийн.

Мунофиклик

Куръони Каримнинг бир канча оятларида (яъни уч юз киркка якин
оятда) мунофиклик ва мунофиклар хакида – уларнинг сифатлари,
хулклари, шунингдек улар кофирларнинг ёмонларидан эканлигини,
борар жойлари дўзахнинг хам тубидалигини баён килиб ўтилган.
Мусулмонларнинг улар билан балоланиши очик кофирлар билан
балоланишидан огиррок бўлгани, зарарлари хам каттарок бўлгани
боис Аллох таъоло муъминларни огохлантириб айтадики: «...Улар
душмандирлар. Бас, улардан эхтиёт бўлиниг!». (Мунофикун:4)
Ибн Касир рахимахуллох бу хакида шундай дейди: ″Аллох
субханаху ва таъоло мунофикларнинг ташки холатлари билан алданиб
колмасликлари учун муъмин бандаларини уларнинг сифатларидан
огох этган. Зеро улардан эхтиёт бўлмаслик, уларни аслида кофир
бўлгани холда ″муъмин″ деб эътикод килишдан кўнгилсиз холатлар
юзага келади. Фожир ва фосик кимсалар хакида яхши гумонда
бўлишлик мумкин бўлмаган ишлар жумласидандир″.
Шубха йўкки, Аллох таъолонинг мунофиклар сифатларини баён
килиб беришида улкан фойдалар бордир:
– Аллох таъоло муъминларни огох этиб, мунофикларнинг
сифатлари ва ахволлари хакида хабар берди.
 
MASTERDate: Shanba, 14-Mar-2009, 23:48 | Message # 10
Adminstrator
Group: ADMINISTRATOR
Messages: 7301
Status:
– Мунофикларнинг йўлидан юриш хамда уларнинг сифатлари
билан сифатланишнинг ёмон окибатидан огохлантирди.
– Муъминларни ростгўй бўлишга, калбларини поклашга ва хамда
Аллохга таваккул этишга ундади.
Мунофикликнинг шаръий маъноси: ″Калбдаги нарсанинг
тескарисини сўзлаш ёки килиш″. Мунофик кимсанинг ичи билан
ташкариси бир хил бўлмайди. Шунинг учун Аллох таъоло муъминларни
сидк – ростгўйлик билан сифатлаганидек, мунофикларни кизб –
ёлгончилик билан сифатлаган:
«...Аллох у мунофикларнинг шак-шубхасиз ёлгончи
эканликларига хам гувохлик берур». (Мунофикун:1)
«Одамлар орасида шундай кимсалар хам борки, ўзлари
муъмин бўлмаганлари холда ″ Аллохга ва охират кунига иймон
келтирдик″, дейдилар». (Бакара:8)

Мунофикликнинг келиб чикиши
Маккадаги мусулмонлар Расулуллох саллаллоху алайхи ва саллам
билан Мадинага хижрат килган ва мадиналикларнинг уйларига Ислом
кириб борган пайтда уларнинг орасида шундай кимсалар колдики,
Аллох уларнинг Бадр жангидаги галабасидан кейин жонларини ва
обрўларини саклаб колиш максадида зохиран Исломни кабул
килдилар. Ибн Хишом ўз тарихларида улар хакида шундай ёзадилар:
″Уларга – Мадинадаги яхудларга хали хам жохилиятда юрган Авс
ва Хазраж кабиласидан баъзи кимсалар келиб кўшилди. Улар ота-
боболарининг динида колиб, ўлимдан кўкрканлари боис мунофик
бўлишди. Улар зохирларида мунофикона мусулмонликни намойиш
килган эдилару, ичлари – калблари яхудлар билан бирга эди:
«Иймон келтирган зотларга йўликканларида ″Биз хам иймон
келтирдик″, дейдилар. Ўзларининг шайтонлари (бошликлари)
билан холи колганда эса: ″Биз албатта сизлар билан биргамиз,
факат (уларнинг устидан) кулмокдамиз, холос″ дейишада».
(Бакара:14)″
Мунофиклик аслида яхудлар таълими, хийлаю найрангларидан
бўлиб, келиб чикиши хам уларга бориб такалади.
Мунофикларнинг улар билан бўлган алокаси – чин дўстлар алокаси
каби кучли эди: «(Эй Мухаммад), мунофик кимсалар ўзларининг
ахли китоблардан (яхудийлардан) бўлган кофир
биродарларига: ″Касамки, агар сизлар (Мадинадан) кувиб
чикарилсангизлар, албатта бизлар хам сизлар билан бирга
чикиб кетурмиз ва сизлар тўгрингизда (сизларни ёрдамсиз
колдириш, сизлар билан бирга чикиб кетмаслик биздан
сўралса) хеч качон хеч кимга итоат этмасмиз. Агар сизларга
карши жанг килинса, албатта биз сизларга ёрдам берурмиз″, —
дейишларини кўрмайсизми?». (Хашр:11)
Уларни факат ягона умумий – муштарак максад – Ислом ва
мусулмонларга хийла килишгина жамлайди, ўшанинг устида бир-
бирларини дўст тутишади:
«(Эй Мухаммад), Аллохнинг газабига дучор бўлган кавмни
(яхудийларни) дўст тутган кимсаларни (мунофикларни)
кўрмадингизми? Улар (мунофиклар) сизлардан (яъни
мусулмонлардан) хам, улардан (яъни яхудийлардан) хам
эмасдирлар! Яна улар (ўзларининг мунофик эканларини)
билиб турган холларида (″Бизлар мусулмонлармиз″, деб)
касам хам ичарлар. Аллох улар учун каттик азобни тайёрлаб
кўйгандир! Дархакикат, уларнинг килган амаллари на кадар
 
MASTERDate: Shanba, 14-Mar-2009, 23:49 | Message # 11
Adminstrator
Group: ADMINISTRATOR
Messages: 7301
Status:
ёмондир! Улар ўзларининг (ёлгон) касамларини калкон килиб
олишиб, (одамларни) Аллохнинг йўлидан тўсдилар. Бас, улар учун хор
килгувчи азоб бордир!». (Мужодала:14-16)


Мунофикликнинг турлари

Мунофиклик икки турли бўлиб, бири катта (эътикодий)
мунофиклик, иккинчиси кичик (амалий) мунофиклик.
Эътикодий мунофиклик:
Ибн Ражаб рахимахуллох айтади: Инсон Аллохга, фаришталарига,
китобларига, пайгамбарларига, охират кунига, кадарнинг яхшию
ёмонлигига иймон келтиришни даъво килади-да, калбида уларнинг
барчасини ёки баъзисини бузадиган нарсани яшириб юради. «Эй
Пайгамбар, кофир ва мунофикларга карши курашинг ва уларга
каттик кўл бўлинг. Уларнинг жойлари жаханнамдадир. Накадар
ёмон окибат бу! Улар (яъни мунофиклар сизга етиб келган
хакорот сўзларини) айтмаганларига касам ичадилар. Холбуки,
куфр сўзини аник айтган эдилар ва Исломга кирганларидан
сўнг яна куфрга кайтган эдилар хамда ўзлари ета олмаган
нарсага (яъни пайгамбар жонига суикасд килишга) касд килган
эдилар». (Тавба:73-74)
Бу оятдан хам кўриниб турибдики, мунофиклар кофирларнинг энг
ёмонларидан хисобланадилар. Зеро, улар кофирликлари устига ёлгон,
хиёнат, муъминларни алдаш каби ёмон хислатларни хам зиёда
этишган. Аллох таъоло муъминлар уларнинг хийла-найрангларига
алданиб колмасликлари учун уларнинг сифатлари хакида оятларда
муфассал гапириб ўтган.


Катта мунофикликнинг кўринишлари
Мунофикликнинг баъзиси катта бўлади, унинг сохиби – масалан
Абдуллох бин Убай ва бошка шу каби мунофиклар – дўзахнинг энг
тубида бўлади. Бу навнинг кўринишлари:
• Пайгамбар саллаллоху алайхи ва салламни ёки у зот олиб келган
баъзи нарсаларни ёлгонга чикариш.
• Расулуллох саллалоху алайхи ва салламни ёки у зот олиб келган
баъзи нарсаларни ёмон кўриш.
• У зот хабарларини тасдик этишнинг вожиблигини эътикод
килмаслик.
• У зот буюрукларига итоат килишнинг вожиблигини эътироф
этмаслик.
• Ислом динининг заифлашувига хурсанд бўлиш ёки унинг кучайиб,
голиб бўлишини ёмон кўриш.
Булар Расулуллох саллаллоху алайхи ва саллам даврларида хам
бўлган, у зотдан кейин хам давом этиб келган, балки у зотдан кейин
янада кўпрок бўлади... .
Мунофикларнинг холатлари ва сифатлари зикр килинган оятларга
хамда бу оятлар хусусидаги муфассирларнинг сўзларига караб бошка
кўринишларни хам кўшиш мумкин:
• Кофирларни кувватлаб, уларга муъминларнинг зарарига ёрдам
бериш.
• Муъминларни иймонлари, Аллох ва расулига итоат килганлари
учун устиларидан кулиб масхара килиш.
• Аллох ва расулининг хукмидан юз ўгириш.
Бу сифатлар кишини диндан чикариб юборади – Аллох сакласин.
– Кофирларни кувватлаб, муъминларнинг зарарига уларга ёрдам
бериш
 
MASTERDate: Shanba, 14-Mar-2009, 23:50 | Message # 12
Adminstrator
Group: ADMINISTRATOR
Messages: 7301
Status:
Бу мунофикларнинг хос сифатларидан биридир. Зеро улар
сиртларида муъминлар билан бирга бўлсалар-да, ботинларида
кофирлар билан биргадирлар. Улар кофирлар учун кўз-кулок,
ёрдамчи, мусулмонларнинг сир-асрорлари, заиф тарафларини очиб
беришади.
«Эй муъминлар, яхудий ва насороларни дўст тутмангиз!
Уларнинг баъзилари баъзиларига дўстдирлар. Сизлардан кимки
уларни дўст тутса, у албатта улардан(хисобланур). Албатта
Аллох золим кавмни хидоят килмас. Бас, сиз дилларида мараз
бўлган кимсалар: ″Бизга бирон бало етишидан кўркамиз″,
деган холларида улар (кофирлар) томонига шошаётганларни
кўрасиз». (Моида:51-52)
«Бундай мунофикларга улар учун азоб борлигидан
″хушхабар″ бериб кўйинг! Улар муъминларни кўйиб,
кофирларни дўст тутадилар. Улар ўша кофирлар олдидан куч-
кудрат (азизлик) излайдиларми?! (Овора бўладилар). Зеро бор
куч-кудрат (азизлик) Аллохникидир!». (Нисо:138-139)
Бундай дўст тутишлик ўз сохибининг эътикоди бузуклигини
кўрсатиб турибди. Чунки муъминларни яхши кўриш уларни дўст тутиш
ва ёрдам беришни талаб этадиган бўлса, кофирларни ёмон кўриш
улардан ва уларнинг тутган йўлларидан пок бўлиш, уларга карши
курашишни такозо килади. Агар биров муъминларга адоват килиб,
уларни ёмон кўрса хамда кофирларни дўст тутиб, муъминларга карши
уларга ёрдам берса, иймонининг асли хам бузилиб кетади.
– Ислом динининг сусайишига хурсанд бўлиш ёки диннинг голиб
бўлишини ёмон кўриш.
Аллох таъоло бу сифатни мунофиклар хакида бир канча оятларда
баён килиб берган. Зеро, улар кофирларни дўст тутганлари сабабли
мусулмонларни заифлаштиришга, уларнинг орасида фитна кўзгашга
интиладилар.
«Агар сизларга бирон яхшилик тегса, бу уларни хафа
килади. Агар сизларга бирон ёмонлик етса, бундан хурсанд
бўладилар. Агар сабр-токат килсангиз ва Аллохдан кўрксангиз
уларнинг найранглари сизларга хеч кандай зарар кила
олмайди. Албатта Аллох улар килаётган амалларни ихота
килгучидир». (Оли Имрон:120)
«Агар сизга бирон яхшилик (галаба ёки ўлжа) етса, бу
уларни хафа килур. Агар сизга (Ухуд жангида бўлганидек)
бирон мусибат етса: ″Ишнинг олдини олибмиз″ дейишиб,
хурсанд бўлган холларида юз ўгириб кетурлар». (Тавба:50)
Бу сифатни хозирда сиёсатшунос, журналист ва бошка
ёлгончиларда кузатишимиз мумкин. Зеро улар бирон-бир диёрда
мусулмонлар яхшиликни кўлга киритадиган бўлсалар, бу хакида
гамгин холда ўта совукконлик билан гапирадилар. Баъзан бунинг акси
юзага чикса, кофирларнинг муваффакиятларини гурур билан ёритиб
беришга харакат киладилар. Улар ўзларининг бу килмишларини
мусулмонлардаги баъзи хато ва камчиликлар борлиги билан
окламокчи бўладилар. Лекин уларнинг аксарияти мутлако дин ва дин
гамидан йирокдирлар. Улар кўпинча яхуд ва насоролардан иборат
дўстларини рози килишга интилишади. Бу эса уларнинг калбидаги
амаллари – яхши кўриш ва хурсанд бўлиш ёки ёмон кўриб,
газабланишнинг нотўгри эканини кўрсатиб туради.
Амалий мунофиклик:
Инсон ўзини солих килиб кўрсатиши ва айни пайтда ичида бунга
зид бўладиган нарсани яшириб юриши амалий мунофикликдир. Улар
куйидаги беш сифатдир:
 
  • Page 1 of 1
  • 1
Search: