Тўрт йиллик жимлик бузилди
Ҳурмат Бобожон
Ўзбекистонда сиëсий ўзгариш юз беришига умид¸ 2005 йилнинг 13 май куни бошдан кечирилган даҳшат ва ватанда қолган яқинлар тақдири учун қўрқув тилини боғлаб келган аксар андижонлик қочқинлар¸ 2009 йилнинг 13 майида сиëсий гуруҳга бирлашдилар.
Тўрт йил аввал Андижондаги қирғинда ўқ ëмғиридан омон қолиб¸ Европа давлатларидан бошпана топган андижонлик қочқинларнинг бир гуруҳи 13 май куни Германиянинг Дюссельдорф шаҳрида йиғилдилар. Бу ерга уларни "Андижон – Адолат ва Тикланиш" ташкилотини тузиш ғояси етаклади.
Дюссельдорф йиғинига Швейцариядан етиб келган андижонлик қочқиннинг айтишича¸ Ўзбекистонда Андижон ҳодисасидан кейин зулм ва ноҳакликларнинг кучайиб кетиши уларни бир ташкилот атрофида бирлашишга ундаган.
- 13 май кунги воқеалар қанчадан қанча одамларнинг турмага олиб кирилишига сабаб бўлди. Бу тўрт йил ичида болалар ота-оналаридан¸ ота-оналар болаларидан ажралиб¸ ўзга юртларга чиқиб кетишга мажбур бўлди.
Бизнинг тўрт йил жим бўлиб туришимизга сабаб¸ икки йил олдин Ўзбекистонда катта ўзгаришлар бўлишини кутганимиз бўлди. “Бошқа президент бўлса керак. Сиëсий ўзгаришлар бўлиб¸ Ўзбекистондаги халққа ëруғ кунлар келса керак¸” деган катта умидимиз бор эди. Афсус бу умидимиз орзу бўйича қолаверди.
Европада ҳозир Ўзбекистондаги вазиятни ўзгартирамиз¸ деган жуда кўп ташкилотлар¸ одамлар чиқаяпти. Бизлар ҳам мана шу ташкилотни тузиб¸Ўзбекистондаги адолатсизликка қарши улар билан биргаликда курашмоқчимиз¸ дейди Швейцариядан етиб келган андижонлик қочқин.
"Андижон – Адолат ва Тикланиш" ташкилоти таъсисчилари Андижон воқеалари юзасидан адолатга эришиш, Андижон воқеаси бўйича судланганларнинг озод этилиши, ўлганларнинг реабилитация қилиниши ва қирғин айбдорларининг жазога тортилиши, 2005 йил 13 май қирғини юзасидан мустақил халқаро тергов ўтказилишига эришишни мақсад қилганлар.
- Шу иш охиригача етиб бормади. Европа Иттифоқи Ўзбекистондаги ишни охиригача олиб бормади. Яъни ичкарида ўтирган одамларни ташқарига олиб чиқиб суд қила олмади.
Бунга ким айбдор? Бунга жавоб берадиган одамларнинг устидан одил суд бўлмади. Ўзбекистон бунга йўл қўймаяпти.
Нега бунга Европа ҳамжамияти¸ АҚШ ҳамжамияти индамасдан турибди? Ана шу индамай турганликларига биз ўзбек қочқинлари бугун талаб қилиб чиқмоқдамиз. Андижонлик 450 қочқин бугунги кунда шунга бел боғлади¸ дейди андижонлик қочқин.
2005 йил 13 май куни ўқ ёмғирлари остида ватанини тарк этган андижонлик қочқинлар¸ ўзга мамлакатларга чиқиб олгандан сўнг узоқ вақт Андижонда бошдан кечирганлари ҳақда сукут сақлаб келишди.